Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Radiologia
Koordynator przedmiotu:
prof. nzw.dr hab. Natalia Golnik
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Mechatronika
Grupa przedmiotów:
Obowiązkowe
Kod przedmiotu:
Semestr nominalny:
6 / rok ak. 2009/2010
Liczba punktów ECTS:
5
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium15h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Podstawowe wiadomości z fizyki atomowej.
Limit liczby studentów:
Cel przedmiotu:
Podstawowe przygotowanie do pracy w Zakładach Radiologii na stanowiskach inżynierskich oraz w firmach instalujących oraz obsługujących sprzęt radiologiczny.
Treści kształcenia:
Zakres wykładu 1.Fizyczne podstawy radiologii. Budowa materii. Model standardowy. Model atomu Bohra. Poziomy energetyczne i przejścia między nimi. 2.Lampy rentgenowskie i generacja promieniowania X Budowa i charakterystyki lamp rentgenowskich. Generatory rentgenowskie i urządzenia pomocnicze. Widmo promieniowania X. Zależność widma od napięcia lampy, materiału anody i filtracji. 3.Oddziaływanie promieniowania X z materią. Mechanizmy oddziaływania promieniowania X z materią – efekt fotoelektryczny, zjawisko Comptona, generacja par. Osłabienie, rozproszenie i pochłanianie promieniowania. Masowy współczynnik osłabienia. Pojęcie warstwy połowicznego osłabienia. Geometria wąskiej i szerokiej wiązki. Energia efektywna. Filtry promieniowania. Filtry K. Promieniowanie rozproszone. 4.Obraz rentgenowski Obrazowanie rentgenowskie - błony rentgenowskie, wzmacniacze obrazu, radiografia cyfrowa. Charakterystyka błony rentgenowskiej. Czynniki wpływające na jakość obrazu. 5.Techniki specjalne w radiologii. Kontrasty. Mammografia. Tor wizyjny. Angiografia i radiologia interwencyjna. 6.Metody badań in vivo gęstości tkanek kostnych. Skład kości. Definicje wielkości BMD i BMC. Przegląd metod badania gęstości tkanek kostnych in vivo. Metody SPA (SXA) i DPA (DXA). Skanery densytometryczne (przykłady). 7.Promieniowanie jądrowe i zastosowania radioizotopów w medycynie Izotopy promieniotwórcze. Emisja promieniowania α, β i γ. Ścieżka stabilności. Szeregi promieniotwórcze. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Okres połowicznego rozpadu izotopu. Radioizotopy stosowane w medycynie nuklearnej. Kompartmentowe modele metabolizmu radioizotopów. Rozpad fizyczny i wydalanie biologiczne. Izotopy emitujące pozytony. 8.Oddziaływanie cząstek naładowanych z materią. Jonizacja ośrodka przez cząstki naładowane. Masowa zdolność hamowania ośrodka. Średnia energia generacji pary jonów. Zasięg cząstek naładowanych. Rozmycie zasięgu i energii wiązki elektronów przy przechodzeniu przez ośrodek. Radioterapia protonowa. 9.Podstawowe wielkości dozymetryczne Definicje kermy, dawki ekspozycyjnej, dawki pochłoniętej i dawki efektywnej. Równowaga cząstek naładowanych na granicy ośrodków. Fantomy wodne i kalibracyjne. Jakość promieniowania. Pojęcie dawki efektywnej. Promieniowanie naturalne. 10.Oddziaływanie promieniowania jonizującego na organizmy żywe Mechanizm onkogenezy radiacyjnej. Hipoteza liniowej bezprogowej zależności dawka-efekt. Ryzyko radiologiczne. Dane epidemiologiczne. Cele i podstawy prawne systemu ochrony radiologicznej. Dawki graniczne Zasady ochrony personelu medycznego i strategie ochrony pacjenta. Wypadki radiologiczne w ochronie zdrowia – przykłady i analiza przyczyn. Zakres ćwiczeń laboratoryjnych 1.Ćwiczenie organizacyjne Zapoznanie z laboratorium. Regulamin BHP i bezpieczeństwa readiologicznego. 2.Aparatura dozymetryczna i kontroli jakości Zapoznanie z aparaturą. Pomiary kontrolne. 3.Wyznaczanie charakterystyki błony RTG Rodzaje błon RTG. Wyznaczanie charakterystyk błon RTG. Dobór warunków ekspozycji. 4.Filtracja i filtry RTG Wyznaczenie wpływu filtracji na natężenie i widmo promieniowania RTG. 5.Ograniczniki promieniowania. Zastosowanie różnych ograniczników RTG. Wpływ na obraz i rozkład dawki. 6.System obróbki cyfrowej obrazu RTG Dobór parametrów ekspozycji. Zapoznanie z systemem cyfrowego przetwarzania obrazu. Pomiary zaczernienia obrazu elementów fantomu. 7.Mammografia Zapoznanie z aparaturą mammograficzną. Uzyskanie i analiza obrazu fantomu. 8.Tomografia klasyczna Zapoznanie z aparaturą. Dobór warunków ekspozycji. Wykonanie zdjęć tomograficznych fantomu.
Metody oceny:
Egzamin:
Literatura:
Z. Jezierski „Radiografia przemysłowa” B. Pruszyński (red). Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań” PZWL G. Pawlicki i In. (red) „Fizyka medyczna” Tom 9 w serii Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna 2000, wyd. Exit 2002.
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:

Efekty uczenia się