- Nazwa przedmiotu:
- Fizyka I
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. Władysław Bogusz
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Inzynieria Chemiczna i Procesowa
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2013/2014
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 90
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 3
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia15h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- brak
- Limit liczby studentów:
- brak
- Cel przedmiotu:
-
Studenci w ramach przedmiotu Fizyka 1 zapoznają się z najważniejszymi zjawiskami fizyki klasycznej z zakresu mechaniki, kinetyczno-molekularnej teorii gazów, termodynamiki, fizyki statystycznej i elektromagnetyzmu, ze strukturą poznawczą fizyki i z metodami badań fizycznych. Wdrażani są do samodzielnego stosowania metod matematycznych (algebra, geometria, analiza matematyczna) do rozwiązywania problemów stawianych przez fizykę i nauki techniczne. Uzyskują w ten sposób solidny fundament poznawczy dalszych studiów.
- Treści kształcenia:
- Treści wykładu:
1. Zasady zachowania w mechanice. Podstawy eksperymentalne fizyki: obserwacje, wielkości fizyczne i doświadczenia fizyczne. Prawa i zasady fizyki. Oddziaływania fundamentalne. Podstawowe pojęcia mechaniki. Zachowawcze pole sił. Energia kinetyczna i potencjalna. Zasady zachowania: energii, pędu i momentu pędu. Związek zasad zachowania z prawami symetrii.
2. Termodynamika fenomenologiczna i statystyczna. Parametry stanu i równanie stanu. Energia wewnętrzna jako funkcja stanu. I zasada termodynamiki i jej zastosowanie do izoprocesów. II zasada termodynamiki, odwracalność procesów. Podstawowe pojęcia statystyki fizycznej: mikrostany i makrostany. Entropia i jej statystyczna interpretacja. Podstawy doświadczalne kinetyczno-molekularnej teorii budowy materii. Mikroskopowa interpretacja ciśnienia i temperatury. Zasada ekwipartycji energii. Klasyczna teoria ciepła właściwego. Rozkład Boltzmanna energii i Maxwella prędkości cząsteczek gazu. Zderzenia cząstek, przekrój czynny, średnia droga swobodna. Zjawiska transportu: dyfuzja, przewodnictwo cieplne i lepkość gazu.
3. Elektromagnetyzm. Pole elektryczne, natężenie pola. Prawa Coulomba i Gaussa – zastosowanie do obliczania pól elektrycznych prostych rozkładów ładunków. Potencjał elektryczny i związek rozkładu potencjału z natężeniem pola. Pojemność elektryczna. Energia pola elektrycznego. Elektryczne właściwości materii: polaryzacja dielektryków, mechanizmy polaryzacji, wzór Clausiusa-Mosottiego, ferroelektryki, piezoelektryki. Prąd elektryczny. Klasyczna teoria przewodnictwa elektrycznego metali. Pole magnetyczne: prawo Biota-Savarta i prawo Ampera – zastosowanie do wyznaczania indukcji magnetycznej. Prawo Faradaya indukcji elektromagne-tycznej. Energia pola magnetycznego. Właściwości magnetyczne materii: diamagnetyki, paramagnetyki i ferromagnetyki. Równania Maxwella.
Treści kształcenia na ćwiczeniach:
Zadania średnio zaawansowane matematycznie, ilustrujące ściśle materiał teoretyczny wykładów, stosowane metody analizy matematycznej, wdrażający do samodzielnej pracy przy rozwiązywaniu zagadnień nauk ścisłych.
Zadania z podstaw kinematyki: obliczanie przemieszczenia, drogi, prędkości, przyśpieszenia obiektów w ruchu. Zadania z podstaw dynamiki, obliczanie przyspieszenia obiektów jako efektu działania sił. Obliczanie pracy sił, energii kinetycznej obiektów.
Zadania z zastosowaniem zasad zachowania energii i pędu w mechanice, związane z energią potencjalną pola grawitacyjnego i sił sprężystych oraz sił tarcia.
Ruch obrotowy bryły sztywnej, zasada zachowania momentu pędu. Obliczanie momentów bezwładności prostych brył, obliczanie energii ruchu obrotowego.
Podstawy hydrostatyki. Wykorzystanie obliczeniowe praw Pascala i Archimedesa.
Podstawy termodynamiki. Wyznaczanie parametrów stanu gazu z równania Clapeyrona. Wykorzystanie I zasady termodynamiki do obliczania energii wewnętrznej, ciepła pobranego przez gaz oraz pracy mechanicznej wykonywanej przez gaz. Obliczanie sprawności silników cieplnych.
Wyznaczanie natężenia i potencjału pola elektrycznego od układu ładunków punktowych. Prawa Coulomba i Gaussa. Obliczanie pracy sił pola elektrycznego przy przemieszczaniu ładunków – energia potencjalna układu ładunków elektrycznych. Prąd elektryczny, obliczanie prądów i napięć w obwodach elektrycznych, wykorzystujące prawa Kirchoffa.
Pole magnetyczne. Wyznaczanie wektora indukcji magnetycznej wokół przewodników z prądem, wykorzystanie prawa Ampera i Biota-Savarta . Obliczanie siły Lorentza. Dipolowy moment magnetyczny ramki z prądem. Obliczanie siły elektromotorycznej indukcji z prawa Faradaya.
- Metody oceny:
- Wiedza i Umiejętności – Wykład:
1) Kolokwium w środku semestru,
2) Egzamin pisemny i ustny na końcu semestru.
Umiejętności i Kompetencje Społeczne – Ćwiczenia:
1) Dwa kolokwia w trakcie semestru,
2) Prace domowe, dyskusje.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- materiały wykładowe:
1)W. Bogusz, J. Garbarczyk, F. Krok, Podstawy fizyki, OWPW 2010;
2) Preskrypt: W. Bogusz, „Repetytorium z fizyki I” do pobrania ze strony internetowej autora
( http:// adam.mech.pw.edu.pl/~wbogusz/ )
Podręcznik uzupełniający:
I. Sawieliew; „Wykłady z fizyki”, PWN Warszawa 1994
Ćwiczenia:
K. Blankiewicz, M. Igalson; „Zbiór zadań rachunkowych z fizyki”, OWPW Warszawa
- Witryna www przedmiotu:
- http:// adam.mech.pw.edu.pl/~wbogusz/
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01
- Efekt F1_W_01
- Ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć i wielkości fizycznych mechaniki. Zna sposoby opisu stanu ruchu postępowego i obrotowego. Zna zasady dynamiki, pojęcia pracy i energii. Zna zasady zachowania energii, pędu i momentu pędu.
Weryfikacja: pisemny sprawdzian w środku semestru, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01, K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W01
- Efekt F1_W_02
- Zna prawa gazowe i równanie stanu gazu doskonałego i gazu rzeczywistego (van der Waalsa). Zna założenia kinetyczno molekularnej teorii gazów. Ma wiedzę o rozkładach statystycznych prędkości (Maxwella) i energii cząsteczek gazu (Boltzmanna). Zna zasady termodynamiki.
Weryfikacja: pisemny sprawdzian w środku semestru, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01, K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W01
- Efekt F1_W_03
- Ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć i wielkości fizycznych elektrostatyki. Zna prawo Coulomba i prawo Gaussa (całkowe i różniczkowe). Zna związek natężenia pola elektrycznego z rozkładem potencjału oraz równanie Poissona. Ma wiedzę o energii pola elektrycznego. Zna wpływ zjawiska polaryzacji dielektrycznej na pole elektryczne w ośrodku materialnym. Ma wiedzę dotyczącą podstawowych praw prądu elektrycznego, prawa Ohma i praw Kirchhoffa dla sieci elektrycznych.
Weryfikacja: pisemny sprawdzian w środku semestru, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01, K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W01
- Efekt F1_W_04
- Ma wiedzę z zakresu magnetostatyki. Zna prawo Ampera, prawo Biota-Savarta i prawo Gaussa dla magnetostatyki. Zna pojęcia siły Lorentza, siły elektrodynamicznej, magnetycznego momentu dipolowego i ich zastosowania. Zna zjawisko indukcji elektromagnetycznej i samoindukcji, prawo indukcji Faradaya. Zna podstawowe właściwości magnetyczne materiałów i ich zastosowania. Ma podstawową wiedzę o równaniach Maxwella pola elektromagnetycznego.
Weryfikacja: pisemny sprawdzian w środku semestru, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01, K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W01
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U05
- Efekt F1_U_01
- Potrafi zastosować definicje wektorów opisujących ruch do rozwiązywania zadań z kinematyki. Umie zastosować zasady dynamiki by za pomocą analizy matematycznej obliczać zmiany stanu ruchu w różnych problemach dotyczących ruchu postępowego i obrotowego. Potrafi rozwiązywać zadania dotyczące zderzeń sprężystych i niesprężystych wykorzystując zasady zachowania energii i pędu. Umie obliczać momenty bezwładności prostych brył jednorodnych za pomocą rachunku całkowego.
Weryfikacja: prace domowe, na ćwiczeniach, kollokwia
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U02, K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U01, T1A_U02, T1A_U05
- Efekt F1_U_02
- Potrafi stosować zasady termodynamiki do wyznaczania parametrów stanu gazu, energii wewnętrznej układu gazowego, pracy wykonanej przez gaz, maksymalnej sprawności silników cieplnych i pomp ciepła.
Weryfikacja: prace domowe, na ćwiczeniach, kollokwia
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U01, T1A_U02
- Efekt F1_U_03
- Umie wyznaczać natężenia pól elektrycznych układów ładunków punktowych i ciągłych rozkładów ładunków za pomocą praw Coulomba i Gaussa oraz rozkładu potencjału w kondensatorach. Umie obliczać natężenia prądów lub spadki napięć na elementach obwodów elektrycznych przez zastosowanie prawa Ohma i praw Kirchhoffa dla sieci elektrycznych.
Weryfikacja: prace domowe, na ćwiczeniach, kollokwia
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U01, T1A_U02
- Efekt F1_U_04
- Potrafi obliczać siły działające na w polu magnetycznym na poruszające się ładunki lub przewodniki z prądem. Umie określić stan ruchu cząstki naładowanej w polu elektrycznym i w polu magnetycznym. Umie obliczać siłę elektromotoryczną w zjawisku indukcji i samoindukcji oraz indukcyjność cewki. Potrafi określać wektor indukcji magnetycznej dla różnych układów przewodników z prądem elektrycznym za pomocą praw Ampera lub Biota-Savarta.
Weryfikacja: prace domowe, na ćwiczeniach, kollokwia
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U01, T1A_U02
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01
- Efekt F1_K_01
- Rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia się, poszukiwania informacji naukowych z fizyki i innych nauk ścisłych w dostępnych źródłach. Rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych.
Weryfikacja: kolokwia, prace domowe
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01, K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01, T1A_K06
- Efekt F1_K_02
- Umie rozwiązywać problemy fizyczne samodzielnie lub w małych zespołach. Posiada potrzebę i umiejętność uczestniczenia w dyskusji naukowej. Ma podstawową zdolność formułowania wybranych problemów fizycznych i własnych propozycji ich rozwiązania. Ma podstawową umiejętność prezentacji wyników swojej pracy.
Weryfikacja: kolokwia, prace domowe
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01, K_K02, K_K05
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01, T1A_K03, T1A_K07