- Nazwa przedmiotu:
- Teoria ryzyka i ubezpieczenia majątkowe 2
- Koordynator przedmiotu:
- Prof. nzw. dr hab. Elżbieta Ferentein
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny ograniczonego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Matematyka
- Grupa przedmiotów:
- Obieralne
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 6 / rok ak. 2012/2013
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład15h
- Ćwiczenia30h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Przedmioty poprzedzające:
• Rachunek prawdopodobieństwa
• Statystyka matematyczna
• Teoria ryzyka i ubezpieczenia majątkowe
- Limit liczby studentów:
- Cel przedmiotu:
- .
- Treści kształcenia:
- Program wykładu:
• Modele rozkładów strat o ciężkich ogonach, twierdzenia Karamaty, twierdzenie o reprezentacji funkcji wolno zmieniającej się. Techniki detekcji rozkładów o ciężkich ogonach.
• Reasekuracja - cel, różne sposoby reasekuracji: reasekuracja nieproporcjonalna, optymalna reasekuracja szkodowości, reasekuracja proporcjonalana.
• Bayesowskie modele portfeli niejednorodnych, bayesowskie składki netto, przykłady.
• Modele wiarygodności Buhlmanna: optymalna w sensie średniokwadratowym liniowa składka wyznaczona na podstawie historii polisy indywidualnej jako składka wiarygodności wyznaczona przez parametry strukturalne portfela (momenty pierwszego i drugiego rzędu rozkładu łącznego strat i nieobserwowanego parametru ryzyka losowo wybranej polisy z portfela), optymalna w sensie średniokwadratowym liniowa składka wyznaczona na podstawie historii polisy indywidualnej i obserwacji historii innych polis losowo wybranych z portfela ( obserwowane kontrakty są niezależne ) jako składka wiarygodności, estymatory parametrów strukturalnych.
• Model Buhlmanna - Strauba: składka wiarygodności wyznaczona na podstawie obserwacji k niezależnych grup kontraktów indywidualnych o tym samym losowym parametrze ryzyka, estymatory parametrów strukturalnych portfela.
• Model hierarchiczny Jewell'a: portfel podzielony jest na P sektorów ( każdy sektor charakteryzuje jemu właściwy losowy parametr ryzyka, sektory są niezależne ), w każdym sektorze p obserwowanych jest kp grup kontraktów indywidualnych ( każdą grupę charakteryzuje jej właściwy losowy parametr ryzyka, grupy są niezależne oraz kontrakty w grupach też ). Na podstawie obserwacji wybranych kontraktów przez określony czas ( może być różny dla sektorów i grup ) optymalna składka liniowa jest składką wiarygodności, estymatory parametrów strukturalnych.
• Regresyjne modele wiarygodności - model Hachemeistera, inne modele ( straty skorelowane w czasie, składki wiarygodności dla innych niż średniokwadratowe kryteriów oraz dla innych niż składka netto sposobów wyznaczania składek ), praktyczne przykłady wyznaczania składek wiarygodności.
• Modele rezerw na straty zaistniałe a nie zgłoszone (metoda łańcuchowo drabinowa i metoda separacji).
• Systemy bonus - malus w ubezpieczeniach komunikacyjnych.
Program ćwiczeń:
• Przykłady rozkładów wysokości strat o ciężkich ogonach, różne klasy rozkładów, estymacja parametrów. .
• Wyznaczanie składek wiarygodności i empirycznych składek wiarygodności dla różnych modeli portfeli polis oraz danych rzeczywistych.
• Praktyczne wyznaczanie rezerw na podstawie danych rzeczywistych/symulowanych, wykorzystanie Excela i pakietu R.
• Badanie własności przykładowych sytemów bonus-malus, porównywanie systemów.
- Metody oceny:
- • obecność obowiązkowa na zajęciach (ćwiczenia), 2 kartkówki, zadania domowe
• egzamin pisemny – maksymalna liczba punktów za egzamin wynosi 100 p.
• ocena końcowa na podstawie egzaminu pisemnego: odpowiednie oceny:
dwa za 0 - 50 p., trzy za 51 – 60 p., trzy i pół za 61 – 70 p., cztery za 71 – 80 p., cztery i pół za 81 – 90 p., pięć za co najmniej 91 p.
• możliwość poprawienia oceny z egzaminu pisemnego na egzaminie ustnym (o co najwyżej ½ oceny)
- Egzamin:
- Literatura:
- • H. Buhlmann, A. Gisler, „A course in credibility theory and its applications”, Springer-Verlag, Berlin 2005.
• R. Kaas, M. Goovaerts, J. Dhaene, M. Denuit, „Modern Actuarial Risk Theory: using R”, Springer, Berlin 2008 .
• T. Mikosch, „Non-Life Insurance Mathematics”, Springer 2003.
• W. Otto, „Ubezpieczenia Majątkowe, cz. I: Teoria ryzyka”, WNT 2004.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
Efekty uczenia się