- Nazwa przedmiotu:
- Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. Alina Maciejewska, mgr inż. Agnieszka Turek
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Gospodarka Przestrzenna
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- brak
- Semestr nominalny:
- 7 / rok ak. 2012/2013
- Liczba punktów ECTS:
- 5
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 125
- udział w wykładach: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
- udział w zajęciach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
- przygotowanie do zajęć projektowych: 7 x 2 godz. = 14 godz.,
- dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych: 7 x 2 godz. = 14 godz.,
- udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 5 x 1 godz. = 5 godz. (zakładamy, że student korzysta z co trzecich konsultacji),
- realizacja zadań projektowych: 12 godz.
- przygotowanie do zaliczenia: 20 godz..
Łączny nakład pracy studenta wynosi zatem 125 godz., co odpowiada 5 punktom ECTS.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2,5
- udział w wykładach: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
- udział w zajęciach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
- udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 5 x 1 godz. = 5 godz.
- udział w zaliczeniu: 2 godz.
Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela wynosi zatem 67 godz., co odpowiada 2,5 punktom ECTS.)
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2,5
- udział w zajęciach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
- przygotowanie do zajęć projektowych: 7 x 2 godz. = 14 godz.,
- dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych: 7 x 2 godz. = 7 godz.,
- udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 5 x 1 godz. = 5 godz. (zakładamy, że student korzysta z co trzecich konsultacji),
- realizacja zadań projektowych: 10 godz.
Łączny nakład pracy studenta wynosi zatem 66 godz., co odpowiada 2,5 punktom ECTS.)
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt30h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawowa wiedza z zakresu ochrony środowiska oraz gleboznawstwa.
- Limit liczby studentów:
- 60
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie się z metodami rekultywacji obszarów zdegradowanych.
- Treści kształcenia:
- WYKŁAD
Degradacja środowiska w przeszłości i obecnie. Główne przyczyny degradacji środowiska. Powiązania go-spodarki przestrzennej z działalnością rekultywacyjną. Ochrona i kształtowanie środowiska: cele, zasady i podstawy prawne.
Procesy degradacji środowiska ze szczególnym uwzględnieniem gleb: podstawowe informacje o glebie; erozja wodna i wietrzna; ruchy masowe; pustynnienie i stepowienie; degradacja geomechaniczna gleb; degradacja hydrologiczna gleb (osuszenie, zawodnienie); degradacja chemiczna gleb (zakwaszenie, alkalizacja, zasolenie, zanieczyszczenie pierwiastkami śladowymi, zanieczyszczenie substancjami organicznymi); degradacja biologiczna gleb („zmęczenie gleb”, biologiczne skażenie gleb).
Ogólne zasady i metody rekultywacji obszarów zdegradowanych: definicja rekultywacji; podstawy prawne rekultywacji; rekultywacja a zagospodarowanie; fazy (metody) rekultywacji (faza przygotowawcza, faz rekultywacji technicznej oraz faza rekultywacji biologicznej); funkcje roślinności na obszarach rekultywowanych biologicznie; kierunki zagospodarowania zrekultywowanych obszarów.
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo podziemne: specyfika eksploatacji podziemnej; eksploatacja podziemna w Polsce; podziemna eksploatacja węgla kamiennego, rud metali i soli (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo otworowe: specyfika eksploatacji otworowej; eksploatacja otworowa w Polsce; otworowa eksploatacja siarki, ropy naftowej i gazu ziemnego (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo odkrywkowe: specyfika eks-ploatacji odkrywkowej; eksploatacja odkrywkowa w Polsce; odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego, siarki oraz surowców skalnych (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie odpadów energetyki węglowej.
Rekultywacja obszarów zanieczyszczonych chemicznie: rekultywacja a remediacja; metody neutralizacji gleb zakwaszonych; metody remediacji gleb zasolonych; metody remediacji gleb zanieczyszczonych pierwiastkami śladowymi; metody remediacji gleb zanieczyszczonych związkami organicznymi; biologiczne metody remediacji gleb – bioremediacja i fitoremediacja (rizofiltracja, rizodegradacja, fitodegradacja, fitostabilizacja, fitowolatilizacja, fitoekstrakcja); wady i zalety fitoekstrakcji; dopuszczalne zawartości metali śladowych w glebach.
ĆWICZENIA PROJEKTOWE
Ćwiczenia składają się z trzech projektów i wyjazdu terenowego.
Studenci opracowują następujące projekty:
1. Przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji górniczej wraz z wytycznymi dotyczącymi rekultywacji.
2. Przygotowanie planu rekultywacji i zagospodarowania terenów objętych kopalnictwem podziemnym.
3. Przygotowanie planu rekultywacji i zagospodarowania terenów objętych kopalnictwem odkrywkowym oraz zanieczyszczonych chemicznie.
Program ćwiczeń obejmuje wyjazd terenowy do jednej z kopalń węgla brunatnego w Polsce. W trakcie wyjazdu zostaną przedstawione problemy rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych przez górnictwo odkrywkowe.
- Metody oceny:
- Wykład - zaliczenie pisemne (kolokwium)
Ćwiczenia: wykonanie zadań projektowych oraz obecność na wyjeździe studialnym.
Ocena końcowa wystawiana na podstawie średniej ocen z ćwiczeń i wykładów.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- Baran S., Turski R., 1996, Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. AR w Lublinie.
Gołda T., 2005, Rekultywacja, Skrypty Uczelniane AGH, Kraków.
Greinert H., Greinert A., 1999, Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego, Wyd. Politechniki Zielonogór-skiej.
Karczewska A., 2008, Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wyd. UP we Wrocławiu.
Kasztelewicz Z., 2010, Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych, Wyd. AGH, Kraków.
Krzaklewski W., 1990, Analiza działalności rekultywacyjnej na terenach pogórniczych w głównych gałęziach przemysłu wydobywczego w Polsce, Wyd. SGGW–AR, Warszawa.
Maciak F., 1996, Ochrona i rekultywacja środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa.
Maciejewska A., 2000, Rekultywacja i ochrona środowiska w górnictwie odkrywkowym, Wyd. Oficyna PW, Warszawa.
Siuta J., 1998, Rekultywacja gruntów – Poradnik, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
Strzyszcz Z., Harabin Z., 2004, Rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie odpadów górnictwa węgla kamiennego ze szczególnym uwzględnieniem centralnych zwałowisk, Prace i Studia, 61, IPIŚ PAN, Zabrze.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- brak
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt W_1
- zna procedury prawne i techniki związane z rekultywacją obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: Zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt W_2
- ma wiedzę na temat procesów degradacji ze szczególnym uwzględnieniem gleb
Weryfikacja: Zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt W_3
- zna ogólne zasady i metody rekultywacji obszarów zdegradowanych przez górnictwo podziemne, otworowe, odkrywkowe oraz obszarów zanieczyszczonych chemicznie
Weryfikacja: Zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt U_1
- potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie w zakresie rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: wykonanie projektu rekultywacji wybranego obszaru zdegradowanego
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt U_2
- potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów
Weryfikacja: Zaliczenie kolejnych etapów pracy oraz obrona projektu w wyznaczonym terminie
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt U_3
- potrafi opracować dokumentację dotyczącą wykonania projektu rekultywacji obszaru zdegradowanego i przygotować tekst zawierający omówienie wyników realizacji tego zadania
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt U_4
- posiada umiejętność pracy z ustawami, rozporządzeniami i aktami prawa miejscowego oraz umiejętność sporządzania prostych umów cywilnoprawnych
Weryfikacja: Przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji górniczej wraz z wytycznymi dotyczącymi rekultywacji.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U13
Powiązane efekty obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt K_1
- rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się wynikającą między innymi z dynamicznym rozwojem metod rekultywacji
Weryfikacja: Obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt K_2
- ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności górniczej i jej wpływ na środowisko
Weryfikacja: Obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K02
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt K_3
- potrafi nawiązać kontakt z różnymi specjalistami z zakresu rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: Wyjazd studialny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K06
Powiązane efekty obszarowe:
- Efekt K_4
- potrafi nawiązać kontakt z różnymi specjalistami pracującymi dla gospodarki przestrzennej
Weryfikacja: przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K06
Powiązane efekty obszarowe: