- Nazwa przedmiotu:
- Zasady zrównoważonego rozwoju w inż. procesowej
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. inż. Paweł Gierycz
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Inzynieria Chemiczna i Procesowa
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- IC.MIP104
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2015/2016
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim wynikające z planu studiów 45
2. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim w ramach konsultacji 8
3. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim w ramach zaliczeń i egzaminów 4
4. Przygotowanie do zajęć (studiowanie literatury, odrabianie prac domowych itp.) 5
5. Zbieranie informacji, opracowanie wyników 8
6. Przygotowanie sprawozdania, prezentacji, raportu, dyskusji 5
7. Nauka samodzielna – przygotowanie do zaliczenia/kolokwium/egzaminu 10
Sumaryczne obciążenie studenta pracą 85 godz
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,9 ECTS
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1,1 ECTS
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- brak wymagań
- Limit liczby studentów:
- brak
- Cel przedmiotu:
- 1. Poznanie koncepcji zrównoważonego rozwoju, jako podstawy procesów trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego współczesnego świata.
2. Poznanie niekonwencjonalnych źródeł energii (energia: spadku wody, wiatru, słoneczna, geotermalna, pływów morskich, biomasy i biogazu), nowoczesnych technologii pro-środowiskowych (technologie czystszej produkcji, zielona produkcja, zielona chemia) oraz zasad
przepływu i gospodarowania materią w przyrodzie (obiegi wody, węgla, biogenów i metali).
3. Poznanie możliwych zagrożeń związanych z implementacją zasad zrównoważonego rozwoju (zanieczyszczenia powietrza: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze; zanieczyszczenia wody i gleby; ścieki i odpady - w tym energia odpadowa i odpady
promieniotwórcze).
4. Poznanie podstaw zarządzania środowiskowego, w tym najczęściej stosowanych standardów (ISO 14001, EMAS) i analizy cyklu życiowego - LCA (Life Cycle Assessment).
- Treści kształcenia:
- Wykład
1. Wprowadzenie do problematyki zrównoważonego rozwoju: zrównoważony rozwój – koncepcja trwałego rozwoju, historia zmian ekologicznych, przyczyny zagrożeń środowiska, zasady zrównoważonego rozwoju.
2. Energia, egzergia, użytkowanie energii, skutki środowiskowe: I, II, III i zerowa zasada termodynamiki, egzergia, analiza egzergetyczna.
3. Globalne zagrożenia: zanieczyszczenia powietrza – efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, zanieczyszczenia wody, zanieczyszczenia gleby.
4. Energia odnawialna: energia spadku wody, energia wiatru, energia słoneczna, energia geotermalna, energia pływów morskich, biomasa, biogaz.
5. Przepływy materii i gospodarowanie materią: obieg wody w przyrodzie, obieg węgla w przyrodzie, obieg biogenów w przyrodzie, obieg metali w przyrodzie.
6. Przemysł a środowisko: technologie czystszej produkcji, zielona produkcja, zielona chemia.
7. Transport a środowisko: udział transportu w całkowitym zużyciu energii, ekologia transportu.
8. Zarządzanie środowiskowe. Ocena cyklu życia wyrobów: zasada "myśl globalnie - działaj lokalnie", najczęściej stosowane standardy (ISO 14001, EMAS), analiza cyklu życiowego - LCA (Life Cycle Assessment).
Zajęcia projektowe
1. Wykonanie obliczeń modelowych cyklu obiegu cieplnego generującego wiatr w układzie Słońce - Ziemia: zdefiniowanie etapów (co najmniej 4 odpowiednie przemiany termodynamiczne) i parametrów fizykochemicznych cyklu; wyprowadzenie równań określających generowaną moc tego cyklu; obliczenie mocy maksymalnej (optymalizacja) cyklu oraz średniej szybkości wiatru; porównanie otrzymanych wyników z danymi doświadczalnymi.
2. Wykonanie obliczeń modelowych ogniwa fotowoltaicznego: zaprojektowanie ogniwa (m.in. dobór odpowiedniego złącza p-n) i określenie warunków jego pracy; wyznaczenie charakterystyki prądowo - napięciowej ogniwa; określenie wydajności konwersji mocy.
3. Analiza cyklu życiowego wybranego wyrobu: sporządzenie odpowiednich bilansów materiałowych i energetycznych uwzględniających wszystkie czynniki wpływające na środowisko, które są związane z danym wyrobem; określenie, w której fazie cyklu życia wyrób niesie ze sobą potencjalnie największe zagrożenie dla środowiska.
- Metody oceny:
- Wykład: egzamin pisemny - test
Ćwiczenia projektowe: każdy projekt należy wykonać w formie pisemnego sprawozdania; zaliczenie projektu odbywa się w formie ustnej.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- Podstawowa:
1. G. Zabłocki, Rozwój zrównoważony, UAM, Toruń, 2002.
2. L.R. Brown, Gospodarka ekologiczna, Książka i Wiedza, Warszawa, 2003.
3. Z. Kowalski, J. Kulczycka, M. Góralczyk, Ekologiczna ocena cyklu życia procesów wytwórczych (LCA), PWN, Warszawa, 2007
4. S.E. Manahan, Environmental Chemistry, CRC Press, New York, 2005.
5. R.P. Schwarzenbach, Environmental organic chemistry, John Wiley & Sons, New Jersey, 2003.
Uzupełniająca:
1. H.F. Hemond, E.J. Fechner-Levy, Chemical Fate and Transport in the Environment, Academic Press, New York, 2000.
2. K.T Valsaraj, Elements of Environmental Engineering: Thermodynamics and kinetics, CRC Press, New York, 2000.
3. S. Sieniutycz, J. Jeżowski, Energy Optimization in Process Systems, Elsevier, Oxford, 2009.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt W1
- Ma ugruntowaną wiedzę przydatną do sporządzania bilansów termodynamicznych obiegów
cieplnych i cykli egzergetycznych.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W05
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W03, T2A_W04
- Efekt W2
- Ma ugruntowaną wiedzę niezbędną do analizy cyklu życiowego wyrobów i procesów, czyli do
sporządzania odpowiednich bilansów materiałowych i energetycznych uwzględniających
wszystkie czynniki wpływające na środowisko, które są związane z danym wyrobem lub
procesem.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W07
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W03, T2A_W04, T2A_W07
- Efekt W3
- Ma wiedzę o trendach rozwojowych i najistotniejszych osiągnięciach z zakresu zastosowań
inżynierii chemicznej i procesowej w technologiach przetwarzania energii uzyskiwanej z
odnawialnych źródeł (energia spadku wody, energia wiatru, energia słoneczna, energia
geotermalna, energia pływów morskich, biomasa, biogaz) oraz w nowoczesnych technologiach
pro-środowiskowych (technologie czystszej produkcji, zielona produkcja, zielona chemia).
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W12
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W05
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt U1
- Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł w celu
zaprojektowania urządzeń wykorzystywanych do przetwarzania energii uzyskiwanej ze źródeł
odnawialnych.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U01
- Efekt U2
- Potrafi wykonać pełen projekt procesowy dotyczący silnika cieplnego i ogniwa
fotowoltaicznego oraz analizę cyklu życiowego wybranego wyrobu.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U06
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U09, T2A_U12
- Efekt U3
- Potrafi, w oparciu o nabytą wiedzą dotyczącą zagrożeń środowiskowych (zagrożenia globalne i
lokalne), stosować nowoczesną inżynierię chemiczną i procesową do projektowania proekologicznych
procesów przemysłowych.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U12
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U10
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt KS1
- Mając wiedzę dotyczącą powstawania nowych technologii przetwarzania energii oraz
pojawiających się nowych zagrożeń środowiskowych, rozumie potrzebę stałego dokształcania
się i podnoszenia swoich kompetencji zawodowych.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_K01
- Efekt KS2
- Potrafi stosować „zasady zrównoważonego rozwoju” w rozwiązywanych zagadnieniach
nowoczesnej inżynierii chemicznej i procesowej.
Weryfikacja: Egzamin, zaliczenie projektów
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_K06