Nazwa przedmiotu:
Bezpieczeństwo w systemach kierowania i sterowania ruchem
Koordynator przedmiotu:
dr hab. inż. Wiesław Zabłocki, prof. nzw. Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej, Zakład Sterowania Ruchem
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia II stopnia
Program:
Transport
Grupa przedmiotów:
Specjalnościowe
Kod przedmiotu:
TR.SMS251
Semestr nominalny:
2 / rok ak. 2016/2017
Liczba punktów ECTS:
2
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
60 godzin, w tym: praca na zajęciach 30 godz., studiowanie literatury przedmiotu 15 godz., konsultacje 3 godz., udział w egzaminach 2 godz., przygotowanie do egzaminu 10 godz.
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
1,5 pkt. ECTS (35 godzin, w tym: praca na zajęciach 30 godz., konsultacje 3 godz., udział w egzaminach 2 godz.)
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
0
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Znajomość pojęć z zakresu: 1) automatyki, elektroniki, informatyki, telekomunikacji i teorii niezawodności, 2) podstaw teorii systemów, 3) podstaw teorii sterowania, 4) metod kierowania i sterowania ruchem w transporcie.
Limit liczby studentów:
brak
Cel przedmiotu:
Przedmiot ma celu przekazanie wiedzy obejmującej: 1. Pojęcie bezpieczeństwa i specyficzne własności bezpieczeństwa i wymagania bezpiecznych systemów kierowania i sterowania w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 2. Wskaźniki oceny poziomu bezpieczeństwa systemów i urządzeń w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym w odniesieniu do systemów kierowania i sterowania. 3. Metody projektowania bezpiecznych systemów kierowania i sterowania w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 4. Wybrane elementy analizy bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym.
Treści kształcenia:
1. Wprowadzenie do zagadnień bezpieczeństwa i specyfika bezpieczeństwa w systemach kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 2. Wskaźniki i parametry bezpieczeństwa stosowane w systemach kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 3. Techniki zapewnienia bezpieczeństwa. Struktury sprzętowe i struktury oprogramowania bezpiecznych systemów kierowania i sterowania w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 4. Metody analizy bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. 5. Regulacje techniczno-prawne dotyczące bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem z uwzględnieniem zaleceń i standardów obowiązujących w UE w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym.
Metody oceny:
Efekty kształcenia są oceniane na podstawie egzaminu pisemnego, w trakcie którego studenci otrzymują 3 pytania (zagadnienia), po jednym pytaniu dotyczącym bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem, odpowiednio w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. Wymagane jest udzielenie co najmniej częściowo poprawnej odpowiedzi na każde pytanie. Ponadto w trakcie zajęć mogą być zadawane krótkie sprawdzające pytania kontrolujące wiedzę z poprzednich wykładów, a także pytania inspirujące rozmowy lub dyskusje ze studentami.
Egzamin:
tak
Literatura:
Pozycje zasadnicze – książki lub/i skrypty: A. W zakresie bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie kolejowym. 1. Dąbrowa-Bajon M., Podstawy sterowania ruchem kolejowym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2014, 2. Instrukcja Ie-4 (WTB-E10) Wytyczne techniczne budowy urządzeń sterowania ruchem kolejowym PKP Polskie Linie Kolejowe 2013, 3. Żurkowski A., Pawlik M., Ruch i przewozy kolejowe. Sterowanie ruchem, Wydawca: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Warszawa 2010, Pozycje uzupełniające: 1. Karbowiak H., Bezpieczeństwo ruchu w transporcie, Monografie, Politechnika Łódzka, Łódź 2011. Inne materiały: 1. Normy: a) PN-EN 50126:2002 (U) Zastosowania kolejowe. Specyfikacja niezawodności, dostępności, podatności utrzymaniowej i bezpieczeństwa. b) PN-EN 50126:2002 (U) Zastosowania kolejowe. Specyfikowanie i wykazywanie nieuszkadzalności, gotowości, obsługiwalności i bezpieczeństwa (RAMS). Wymagania podstawowe i procesy ogólnego przeznaczenia. c) PN-EN 50128:2002 (U) Zastosowania kolejowe. Łączność, sygnalizacja i systemy sterowania. Oprogramowanie dla kolejowych systemów sterowania i zabezpieczenia. d) PN-EN 50129:2007 Zastosowania kolejowe. Systemy łączności, przetwarzania danych i sterowania ruchem. Elektroniczne systemy sygnalizacji związane z bezpieczeństwem. e) PN-EN 50159: 2011 Zastosowania kolejowe. Systemy łączności, sterowania ruchem i przetwarzania danych – Łączność bezpieczna w systemach transmisyjnych. f) PN-EN 60812:2009 Techniki analizy nieuszkadzalności systemów. Procedura analizy rodzajów i skutków uszkodzeń (FMEA) 2. Dyrektywy, decyzje, dokumenty i inne regulacje formalno-prawne Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i rządu polskiego. Druki reklamowe, materiały informacyjne i strony www producentów systemów i urządzeń. 3. Czasopisma branżowe. B. W zakresie bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym. Krystek R., Zintegrowany System Bezpieczeństwa Transportu, tom 1., 2., i 3. WKiŁ, Warszawa 2009. C. W zakresie bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie lotniczym. 1. Malarski M., Inżynieria ruchu lotniczego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 2. Skorupski J., Hierarchiczny system Zarządzania ruchem lotniczym – aspekty oceny bezpieczeństwa, Logistyka (ISSN 1231-5478) No 6, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań, 2008. 3. Skorupski J., Metody wymiarowania bezpieczeństwa ruchu lotniczego, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, seria Transport, z. 66, Warszawa 2008. 4. Żylicz M., Prawo Lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002.
Witryna www przedmiotu:
www.wt.pw.edu.pl
Uwagi:
Przedmiot będzie realizowany w trzech częściach obejmujących zagadnienia bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem, odpowiednio w transporcie kolejowym, drogowym i lotniczym. 1. W zakresie transportu kolejowego – wykład będzie realizować dr inż. Leszek Konopiński z Zakładu Sterowania Ruchem. 2. W zakresie transportu drogowego – wykład będzie realizować mgr inż. Tomasz Krukowicz z Zakładu Sterowania Ruchem. 3. W zakresie transportu lotniczego – wykład będzie realizować prof. nzw. Jacek Skorupski z Zakładu Inżynierii Ruchu Lotniczego. O ile nie powoduje to zmian w zakresie powiązań danego modułu zajęć z kierunkowymi efektami kształcenia w treściach kształcenia mogą być wprowadzane na bieżąco zmiany związane z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć naukowych.

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt W01
Rozumie znaczenie bezpieczeństwa i specyfiki bezpieczeństwa w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym: 1. Potrafi zdefiniować pojęcie i znaczenie bezpieczeństwa w kierowaniu i sterowaniu ruchem. 2. Rozumie znaczenie wskaźników niezawodności i bezpieczeństwa, ich interpretację oraz potrafi się nimi posługiwać.
Weryfikacja: Egzamin. W trakcie egzaminu studenci otrzymują 3 pytania (zagadnienia), po jednym pytaniu dotyczącym bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem, odpowiednio w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. Wymagane jest udzielenie co najmniej częściowo poprawnej odpowiedzi na każde pytanie
Powiązane efekty kierunkowe: Tr2A_W09, Tr2A_W06
Powiązane efekty obszarowe: T2A_W07, InzA_W02, T2A_W04, InzA_W05
Efekt W02
Zna techniki, w tym metodę RAMS, projektowania, budowy i doboru bezpiecznych systemów kierowania i sterowania ruchem w odniesieniu do struktur sprzętowych i programowych w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym z uwzględnieniem metodyki wyznaczania wybranych wskaźników bezpieczeństwa.
Weryfikacja: Egzamin. W trakcie egzaminu studenci otrzymują 3 pytania (zagadnienia), po jednym pytaniu dotyczącym bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem, odpowiednio w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. Wymagane jest udzielenie co najmniej częściowo poprawnej odpowiedzi na każde pytanie
Powiązane efekty kierunkowe: Tr2A_W06
Powiązane efekty obszarowe: T2A_W04, InzA_W05
Efekt W03
Zna wybrane elementy analizy bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. Zna podstawowe regulacje techniczno-prawne dotyczące projektowania i wdrażania bezpiecznych systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym.
Weryfikacja: Egzamin. W trakcie egzaminu studenci otrzymują 3 pytania (zagadnienia), po jednym pytaniu dotyczącym bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem, odpowiednio w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym. Wymagane jest udzielenie co najmniej częściowo poprawnej odpowiedzi na każde pytanie
Powiązane efekty kierunkowe: Tr2A_W10
Powiązane efekty obszarowe: T2A_W08, InzA_W03

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Efekt U01
Potrafi określić właściwości i wymagania techniczne oraz funkcjonalne bezpiecznego systemu kierowania i sterowania ruchem. Potrafi przeprowadzić analizę klasyfikacji systemu kierowania i sterowania ruchem w odniesieniu do wskaźników bezpieczeństwa.
Weryfikacja: Każde z pytań egzaminacyjnych będzie zawierać rozszerzenie sprawdzające poziom umiejętności. Ponadto w trakcie zajęć mogą być zadawane krótkie sprawdzające pytania dotyczące umiejętności lub także pytania inspirujące rozmowy lub dyskusje ze studentami z tego zakresu.
Powiązane efekty kierunkowe: Tr2A_U18
Powiązane efekty obszarowe: T2A_U18, InzA_U07

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Efekt K01
Rozumie znaczenie bezpieczeństwa systemów kierowania i sterowania ruchem w transporcie. Potrafi wskazać podstawowe dokumenty unijne i krajowe (ustawy, zarządzenia, instrukcje i inne) oraz normy, które są podstawą wymiany informacji w zespołach projektowych.
Weryfikacja: Jedno z pytań egzaminacyjnych będzie zawierać rozszerzenie dotyczące kompetencji społecznych. Ponadto w trakcie zajęć mogą być zadawane krótkie sprawdzające pytania odnoszące się do kompetencji społecznych.
Powiązane efekty kierunkowe: Tr2A_K01
Powiązane efekty obszarowe: T2A_K06, InzA_K02