- Nazwa przedmiotu:
- Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. Alina Maciejewska, mgr inż. Agnieszka Turek
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Gospodarka Przestrzenna
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- GP.SIS704
- Semestr nominalny:
- 7 / rok ak. 2016/2017
- Liczba punktów ECTS:
- 5
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1. Liczba godzin kontaktowych – 65 godzin, w tym:
a) obecność na wykładach - 30 godzin
b) obecność na zajęciach projektowych - 30 godzin
c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 5 godzin
2. Praca własna studenta – 60 godzin, w tym:
a) przygotowanie do zajęć projektowych - 14 godzin
b) dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych - 14 godzin
c) realizacja zadań projektowych - 12 godzin
d) przygotowanie do zaliczenia - 20 godzin
Łączny nakład pracy studenta wynosi 125 godzin, co odpowiada 5 punktom ECTS.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2,5 pkt. ECTS - liczba godzin kontaktowych 62, w tym:
a) obecność na wykładach - 30 godzin
b) obecność na zajęciach projektowych - 30 godzin
c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 5 godzin
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 3 pkt. ECTS - 75 godzin, w tym:
a) obecność na zajęciach projektowych - 30 godzin
b) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 5 godzin
c) przygotowanie do zajęć projektowych - 14 godzin
d) dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych - 14 godzin
e) realizacja zadań projektowych - 12 godzin
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt30h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawowa wiedza z zakresu ochrony środowiska oraz gleboznawstwa.
- Limit liczby studentów:
- 60
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie się z metodami rekultywacji obszarów zdegradowanych.
- Treści kształcenia:
- WYKŁAD
Degradacja środowiska w przeszłości i obecnie. Główne przyczyny degradacji środowiska. Powiązania go-spodarki przestrzennej z działalnością rekultywacyjną. Ochrona i kształtowanie środowiska: cele, zasady i podstawy prawne.
Procesy degradacji środowiska ze szczególnym uwzględnieniem gleb: podstawowe informacje o glebie; erozja wodna i wietrzna; ruchy masowe; pustynnienie i stepowienie; degradacja geomechaniczna gleb; degradacja hydrologiczna gleb (osuszenie, zawodnienie); degradacja chemiczna gleb (zakwaszenie, alkalizacja, zasolenie, zanieczyszczenie pierwiastkami śladowymi, zanieczyszczenie substancjami organicznymi); degradacja biologiczna gleb („zmęczenie gleb”, biologiczne skażenie gleb).
Ogólne zasady i metody rekultywacji obszarów zdegradowanych: definicja rekultywacji; podstawy prawne rekultywacji; rekultywacja a zagospodarowanie; fazy (metody) rekultywacji (faza przygotowawcza, faz rekultywacji technicznej oraz faza rekultywacji biologicznej); funkcje roślinności na obszarach rekultywowanych biologicznie; kierunki zagospodarowania zrekultywowanych obszarów.
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo podziemne: specyfika eksploatacji podziemnej; eksploatacja podziemna w Polsce; podziemna eksploatacja węgla kamiennego, rud metali i soli (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo otworowe: specyfika eksploatacji otworowej; eksploatacja otworowa w Polsce; otworowa eksploatacja siarki, ropy naftowej i gazu ziemnego (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie obszarów zdegradowanych przez górnictwo odkrywkowe: specyfika eks-ploatacji odkrywkowej; eksploatacja odkrywkowa w Polsce; odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego, siarki oraz surowców skalnych (skutki dla środowiska i gospodarki człowieka, metody rekultywacji technicznej, biologicznej oraz kierunki zagospodarowania terenów zrekultywowanych).
Rekultywacja i zagospodarowanie odpadów energetyki węglowej.
Rekultywacja obszarów zanieczyszczonych chemicznie: rekultywacja a remediacja; metody neutralizacji gleb zakwaszonych; metody remediacji gleb zasolonych; metody remediacji gleb zanieczyszczonych pierwiastkami śladowymi; metody remediacji gleb zanieczyszczonych związkami organicznymi; biologiczne metody remediacji gleb – bioremediacja i fitoremediacja (rizofiltracja, rizodegradacja, fitodegradacja, fitostabilizacja, fitowolatilizacja, fitoekstrakcja); wady i zalety fitoekstrakcji; dopuszczalne zawartości metali śladowych w glebach.
ĆWICZENIA PROJEKTOWE
Ćwiczenia składają się z trzech projektów i wyjazdu terenowego.
Studenci opracowują następujące projekty:
1. Przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji górniczej wraz z wytycznymi dotyczącymi rekultywacji.
2. Przygotowanie planu rekultywacji i zagospodarowania terenów objętych kopalnictwem podziemnym.
3. Przygotowanie planu rekultywacji i zagospodarowania terenów objętych kopalnictwem odkrywkowym oraz zanieczyszczonych chemicznie.
Program ćwiczeń obejmuje wyjazd terenowy do jednej z kopalń węgla brunatnego w Polsce. W trakcie wyjazdu zostaną przedstawione problemy rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych przez górnictwo odkrywkowe.
- Metody oceny:
- Wykład - zaliczenie pisemne (kolokwium).
Ćwiczenia: wykonanie zadań projektowych oraz obecność na wyjeździe studialnym.
Ocena końcowa wystawiana na podstawie średniej ocen z ćwiczeń i wykładów.
Oceny wystawiane są według zasady: 5,0 - pięć (4,76 – 5,0), 4,5 - cztery i pół (4,26 - 4,74), 4,0 - cztery (3,76 - 4,25), 3,5 - trzy i pół (3,26 - 3,75), 3,0 - trzy (3,0 - 3,25).
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. Baran S., Turski R., 1996, Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. AR w Lublinie
2. Gołda T., 2005, Rekultywacja, Skrypty Uczelniane AGH, Kraków
3. Greinert H., Greinert A., 1999, Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego, Wyd. Politechniki Zielonogórskiej
4. Karczewska A., 2008, Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wyd. UP we Wrocławiu
5. Kasztelewicz Z., 2010, Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych, Wyd. AGH, Kraków
6. Krzaklewski W., 1990, Analiza działalności rekultywacyjnej na terenach pogórniczych w głównych gałęziach przemysłu wydobywczego w Polsce, Wyd. SGGW–AR, Warszawa
7. Maciak F., 1996, Ochrona i rekultywacja środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa
8. Maciejewska A., 2000, Rekultywacja i ochrona środowiska w górnictwie odkrywkowym, Wyd. Oficyna PW, Warszawa
9. Siuta J., 1998, Rekultywacja gruntów – Poradnik, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa
10. Strzyszcz Z., Harabin Z., 2004, Rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie odpadów górnictwa węgla kamiennego ze szczególnym uwzględnieniem centralnych zwałowisk, Prace i Studia, 61, IPIŚ PAN, Zabrze
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt GP.SIS704_W1
- zna procedury prawne i techniki związane z rekultywacją obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W07
- Efekt GP.SIS704_W2
- ma wiedzę na temat procesów degradacji ze szczególnym uwzględnieniem gleb
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W07
- Efekt GP.SIS704_W3
- zna ogólne zasady i metody rekultywacji obszarów zdegradowanych przez górnictwo podziemne, otworowe, odkrywkowe oraz obszarów zanieczyszczonych chemicznie
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W27_SR
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W07
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt GP.SIS704_U1
- potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie w zakresie rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: wykonanie projektu rekultywacji wybranego obszaru zdegradowanego
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01
- Efekt GP.SIS704_U2
- potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów
Weryfikacja: zaliczenie kolejnych etapów pracy oraz obrona projektu w wyznaczonym terminie
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U02
- Efekt GP.SIS704_U3
- potrafi opracować dokumentację dotyczącą wykonania projektu rekultywacji obszaru zdegradowanego i przygotować tekst zawierający omówienie wyników realizacji tego zadania
Weryfikacja: wykonanie i obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U03
- Efekt GP.SIS704_U4
- posiada umiejętność pracy z ustawami, rozporządzeniami i aktami prawa miejscowego potrzebnych do przeprowadzenia procesu rekultywacji
Weryfikacja: przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji górniczej wraz z wytycznymi dotyczącymi rekultywacji
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U13
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_U05
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt GP.SIS704_K1
- rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się wynikającą między innymi z dynamicznym rozwojem metod rekultywacji
Weryfikacja: obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01
- Efekt GP.SIS704_K2
- ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności górniczej i jej wpływ na środowisko
Weryfikacja: obrona projektu
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K02
- Efekt GP.SIS704_K3
- potrafi nawiązać kontakt z różnymi specjalistami z zakresu rekultywacji i zagospodarowania obszarów zdegradowanych
Weryfikacja: wyjazd studialny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K06
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01
- Efekt GP.SIS704_K4
- potrafi nawiązać kontakt z różnymi specjalistami pracującymi dla gospodarki przestrzennej
Weryfikacja: przygotowanie wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycji
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K06
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01