Politechnika
Warszawska

Katalog
ECTS

Nazwa przedmiotu:

Bezpieczeństwo informacji i systemów teleinformatycznych organizacji

Koordynator przedmiotu:

wykład: Prof. nzw. dr hab. inż. Marian Kowalewski, ćwiczenia: mgr inż. Jakub Kowalewski

Status przedmiotu:

Obowiązkowy

Poziom kształcenia:

Studia II stopnia

Program:

Administracja

Grupa przedmiotów:

Obowiązkowe

Kod przedmiotu:

A22_BISTO

Semestr nominalny:

3 / rok ak. 2015/2016

Liczba punktów ECTS:

1

Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:

Nakład pracy studenta Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] studia stacjonarne: Udział w wykładach 15h Udział w ćwiczeniach 15h Praca własna: Studiowanie wskazanej literatury 20h Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50h

Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:

1

Język prowadzenia zajęć:

polski

Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:

1

Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:

• Wykład225h
• Ćwiczenia225h
• Laboratorium0h
• Projekt0h
• Lekcje komputerowe0h

Wymagania wstępne:

Związki korelacyjne: przedmiot bazuje na zrealizowanej uprzednio, w ramach studiów I stopnia informatyce; pogłębia wiedzę w zakresie zagrożeń informacji i systemów teleinformatycznych oraz umiejętności stosowania metod organizacyjno – prawnych i programowo – technicznych przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Limit liczby studentów:

cały rok

Cel przedmiotu:

Celem przedmiotu jest nauczenie studentów stosowania zasad zapewnienia bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Ponadto, zapoznanie z: podstawami prawnymi bezpieczeństwa informacji; zagrożeniami i metodami zapewnienia bezpieczeństwa informacji, modelami i strategiami oraz problemami zarządzania bezpieczeństwem informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wykłady dotyczą najistotniejszych problemów bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. W swej istocie dotyczą podstawowych pojęć związanych z bezpieczeństwem informacji, zagrożeń bezpieczeństwa informacji oraz metod przeciwdziałania tym zagrożeniom. Ponadto, organizowania procesu bezpieczeństwa informacji w organizacji i bezpiecznego wykorzystywania usług teleinformatycznych w działalności codziennej instytucji oraz w sytuacjach kryzysowych. Ćwiczenia rozwijają umiejętności studentów w zakresie treści przedmiotu oraz opracowania modelu polityk bezpieczeństwa informacji organizacji w układzie minimalnym.

Treści kształcenia:

Wykłady (tematy oraz zagadnienia) 1. PPOJECIE BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI. CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI Bezpieczeństwo informacji i systemów teleinformatycznych (ST) organizacji – podstawowe określenia. Systematyka zagrożeń informacji oraz ST organizacji. Charakterystyka i skutki zagrożeń informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji 2. CYBERTERRORYZM SZCZEGÓLNYM ZAGROŻENIEM BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJ Pojecie cyberprzestrzeni i cyberterroryzmu. Oprogramowanie złośliwe. Metody i ataki blokujące systemy informacyjne. Kategorie przestępstw komputerowych. Krytyczna infrastruktura telekomunikacyjna a cyberterroryzm. Podstawy prawne ochrony cyberprzestrzeni. Metody przeciwdziałania zagrożeniom cyberprzestrzeni i cyberterroryzmu 3. METODY FIZYCZNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI Klasyfikacja metod przeciwdziałania zagrożeniom informacji i ST. Charakterystyka metod fizycznych przeciwdziałania zagrożeniom informacji i ST, techniczne środki przeciwdziałania zagrożeniom. Podstawy prawne bezpieczeństwa informacji i ST organizacji. 4. METODY TECHNICZNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI Metody kryptograficzne ochrony informacji. Metody programowo-sprzętowe zapewnienia bezpieczeństwa ST. Metody ochrony elektromagnetycznej. Elektroniczne systemy ochrony obiektów i zasobów ST 5. METODY ADMINISTRACYJNO-ORGANIZACYJNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI Analiza funkcjonalna w procesie organizacji bezpieczeństwa informacji organizacji. Podstawy prawne i normalizacyjne bezpieczeństwa informacji organizacji 6 ANALIZA RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI ORGANIZACJI Proces zarządzania ryzykiem bezpieczeństwa informacji organizacji. Szacowanie ryzyka bezpieczeństwa informacji organizacji. Metody, standardy analiz i zarządzania ryzykiem bezpieczeństwa informacji organizacji 7 AUDYT BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI ORGANIZACJI Określenie audytu bezpieczeństwa informacji i ST organizacji. Proces audytu bezpieczeństwa informacji i ST organizacji. Metodyki prowadzenia audytu. Standardy audytowania systemów teleinformatycznych 8 ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM INFORMACJI I SIECI TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJ Elementy proces zarządzania bezpieczeństwem informacji organizacji. Proces zarządzania bezpieczeństwem informacji organizacji. System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji organizacji. Zarządzanie sieciami (zasobami) teleinformatycznymi organizacji. Praktyczne uwagi w zarządzaniu bezpieczeństwem informacji organizacji Ćwiczenia (tematy oraz zagadnienia) 1. METODYKA OPRACOWANIA POLITYKI BEZPIECZENSTWA INFORMACJI Charakterystyka metodyki opracowania polityki bezpieczeństwa informacji. Wytyczne do opracowania modelu polityki bezpieczeństwa informacji w układzie minimalnym. 2. OPRACOWANIE MODELU POLITYKI BEZPIECZENSTWA INFORMACJI Opracowanie projektu modelu polityki bezpieczeństwa informacji w układzie minimalnym.

Metody oceny:

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń i testu zaliczeniowego. Na ocenę końcową przedmiotu składają się: ocena średnia z ćwiczeń i testu egzaminacyjnego. Ocena za przedmiot Ocena Student, który zaliczył przedmiot (moduł) wie / umie / potrafi: 3.0 Interpretować uzyskaną wiedzę w zakresie podstawowym. Nie wykazuje samodzielności w realizacji zadań. Posiada wiedzę i podstawowe umiejętności z przedmiotu na poziomie dostatecznym. 3.5 Opisać i interpretować treści programowe. Nie wykazuje w pełni inicjatywy. Posiada wiedzę i umiejętności z przedmiotu na poziomie dość dobrym objętych programem kształcenia. 4.0 Wyjaśnić i rozwiązać stawiane przed nim problemy, formułuje tezy i rozwiązuje zadania. Średnio zaangażowany w proces dydaktyczny. Prezentuje właściwą postawę etyczną. Opanował wiedzę i umiejętności z przedmiotu na średnim poziomie objętych program kształcenia. 4.5 Klasyfikować, porównać i analizować omawiane problemy, zjawiska i procesy. W sposób pełny i rzeczowy uzasadnia swoje stanowisko. Aktywnie uczestniczy w procesie dydaktycznym. Prezentuje nienaganną postawę etyczną. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i umiejętności objętych programem kształcenia. 5.0 W sposób pełny i rzeczowy wyjaśnić i ocenić określone zjawisko, oraz uzasadnić swoje stanowisko. Stosuje prawidłową i skuteczną argumentację. Z zaangażowaniem realizuje proces dydaktyczny. Jest kreatywny i potrafi podejmować decyzje. Prezentuje nienaganną postawę etyczną. Prezentuje bardzo wysoki poziom wiedzy i umiejętności objętych programem kształcenia.

Egzamin:

nie

Literatura:

Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura podstawowa: 1. Białas A.: Bezpieczeństwo informacji i usług w nowoczesnej instytucji i firmie, WNT, Warszawa 2008 2. Cole E., Krutz R. L., Conley J.: Bezpieczeństwo sieci. Biblia. Helion, Warszawa 2005 3. Dudek A. Nie tylko wirusy. Wydawnictwo Helion, Warszawa 2005 4. Kowalewski J., Kowalewski M., Polityka bezpieczeństwa informacji w praktyce, Presscom sp. z o.o., Wrocław 2014 5. Kowalewski M., Ołtarzewska A., Polityka bezpieczeństwa informacji instytucji na przykładzie Instytutu Łączności, Telekomunikacja i Techniki Informacyjne nr 3-4, IŁ-PIB, Warszawa 2007 6. Kowalewski M. i inni, Sieci i usługi w zarządzaniu kryzysowym, TiTI, Warszawa 2011 7. Kowalewski M. i inni, Perspektywiczne sieci i usługi komunikacji elektronicznej na potrzeby bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego, IŁ-PIB, Warszawa 2010 8. Liderman K.: Analiza ryzyka informacji w systemach komputerowych, PWN, Warszawa 2008 9. Liderman K., Bezpieczeństwo informacyjne, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2012 10. Sosinsky B., Sieci komputerowe, Biblia, Helion, Gliwice 2011 11. Strebe M: Podstawy bezpieczeństwa sieci. Mikom, Warszawa 2005 Literatura uzupełniająca: 1. Bral W.: Obieg i ochrona dokumentów w zarządzaniu jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem informacji, Difin, Warszawa 2008 2. Kowalewski M. i inni, Ostrzeganie i alarmowanie ludności w niebezpieczeństwie, TiTI, Warszawa 2011 3. Kowalewski M. i inni, Praca zbiorowa, Modele zagrożeń aglomeracji miejskiej wraz z systemem zarządzania kryzysowego na przykładzie m. st. Warszawy, rozdziały dotyczące zagrożeń i architektury systemu łączności, WAT, Warszawa 2009 4. Molski M., Łacheta M.: Przewodnik audytora systemów informatycznych, Helion, Gliwice 2006 5. Sikorski W., ECDL Podstawy technik informatycznych i komunikacyjnych, PWN, Warszawa 2009 6. Sutton Roger J.: Bezpieczeństwo telekomunikacji, WKŁ, Warszawa 2004

Witryna www przedmiotu:

Uwagi:

brak

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt W_01

Zna i rozumie podstawowe pojęcia, terminologię stosowaną w obszarze bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_W06, S2A_W09

Efekt W_02

Zna źródła i zagrożenia informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_W06, S2A_W09

Efekt W_03

Zna metody przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Zna podstawy prawne bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_W06, S2A_W09

Efekt W_04

Zna modele, strategie, polityki bezpieczeństwa oraz zasady zarządzania bezpieczeństwem informacji organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_W06, S2A_W09

Efekt W_05

Ma podstawową wiedzę dotyczącą zasad bezpiecznego wykorzystywania usług teleinformatycznych w codziennej działalności organizacji oraz sytuacjach kryzysowych
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_W06, S2A_W09

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Efekt U_01

Potrafi prowadzić analizy zagrożeń informacji i systemów teleinformatycznych organizacji w oparciu o wiedze i podstawy prano-normalizacyjne
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_U06, K_U10
Powiązane efekty obszarowe: S2A_U01, S2A_U02, S2A_U03, S2A_U06, S2A_U08, S2A_U03, S2A_U04, S2A_U05

Efekt U_02

Potrafi stosować metody przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_U06, K_U12
Powiązane efekty obszarowe: S2A_U01, S2A_U02, S2A_U03, S2A_U06, S2A_U08, S2A_U02, S2A_U04, S2A_U06

Efekt U_03

Potrafi bezpiecznie stosować usługi teleinformatyczne w codziennej działalności organizacji oraz w sytuacjach kryzysowych
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_U12
Powiązane efekty obszarowe: S2A_U02, S2A_U04, S2A_U06

Efekt U_04

Potrafi opracować politykę bezpieczeństwa informacji lub systemu teleinformatycznego organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_U06, K_U07, K_U08, K_U12
Powiązane efekty obszarowe: S2A_U01, S2A_U02, S2A_U03, S2A_U06, S2A_U08, S2A_U06, S2A_U02, S2A_U03, S2A_U04, S2A_U06, S2A_U08, S2A_U02, S2A_U04, S2A_U06

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Efekt K_01

Rozumie potrzebę uczenia się ustawicznego w swoim życiu i inspirowania tej potrzeby w swoim środowisku
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_K04
Powiązane efekty obszarowe: S2A_K01, S2A_K03, S2A_K06, S2A_K07

Efekt K_02

Ma świadomość dynamicznego rozwoju systemów informatycznych i informatycznych i rosnącego zagrożenia bezpieczeństwa przesyłanej, przetwarzanej i przechowywanej w nich organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe: K_K07
Powiązane efekty obszarowe: S2A_K03, S2A_K04, S2A_K06, S2A_K07

Efekt K_03

Potrafi współpracować w grupie i współdziałać z różnymi podmiotami w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa informacji organizacji
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, wystąpienia w toku ćwiczeń
Powiązane efekty kierunkowe: K_K03
Powiązane efekty obszarowe: S2A_K02, S2A_K03