Nazwa przedmiotu:
Instytucje systemu bezpieczeństwa państwa
Koordynator przedmiotu:
prof. dr hab. Józef Janczak
Status przedmiotu:
Fakultatywny dowolnego wyboru
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Administracja
Grupa przedmiotów:
Obieralne
Kod przedmiotu:
A1_ISBP
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2015/2016
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Udział w ćwiczeniach - 30 godz.; Praca własna: przygotowanie się do zajęć -20 godz.; czytanie wskazanej literatury - 20 godz.; napisanie referatu / eseju - 20 godz. Sumaryczne obciążenie pracą studenta - 90 godz.
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
1 ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
2 ECTS
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład0h
  • Ćwiczenia450h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Przedmiot pogłębia wiedzę kierunkową i rozwija umiejętności systemowego postrzegania bezpieczeństwa narodowego. Wykorzystuje wiedzę z przedmiotów: Historia bezpieczeństwa narodowego Polski, Teoria bezpieczeństwa.
Limit liczby studentów:
grupa obieralna
Cel przedmiotu:
Cel: Wyposażenie studentów w podstawową wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie organizacji i funkcjonowania systemu bezpieczeństwa narodowego państwa w warunkach występujących wielorakich zagrożeń i uwarunkowań w cywilizcji informacyjnej, z uwzględnieniem realizacji zadań na rzecz bezpieczeństwa lokalnego. Przedmiot jest zorganizowany w układzie problemowym. Ćwiczenia/seminaria rozwijają i kształtują umiejętności oraz ugruntowują i pogłębiają problematykę niektórych zagadnień z wykładów oraz nauczą oceny szans i zagrożeń funkcjonowania systemu bezpieczeństwa narodowego państwa oraz jego elementów ( instytucji i podmiotów) biorących udział w realizacji zadań w tym obszarze problemowym oraz dostrzegania słabych stron istniejących rozwiązań systemu bezpieczeństwa i formułowania własnych propozycji rozwiazywania problemów. Będą także asumptem do dyskusji między studentami a nauczycielem. Wystąpienia (referaty i prezentacje) mają dowieść faktu zapoznania się z zalecaną literaturą i aktami prawnymi oraz rozwijania umiejętności.
Treści kształcenia:
Ćwiczenia (tematy oraz zagadnienia) 1. SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Podstawowa terminologia. Zadania i struktura systemu bezpieczeństwa narodowego RP. Cel, zadania i struktura systemu. Podsystem kierowania. Podsystemy wykonawcze (operacyjne) bezpieczeństwa państwa. Systemy wsparcia bezpieczeństwa państwa. 2. ANALIZA PODSTAWOWYCH DOKUMENTÓW NORMATYWNYCH Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Strategia sektorowa do Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego 2012). Biała księga bezpieczeństwa narodowego. Polityka bezpieczeństwa Unii Europejskiej. 3. ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP. Zagrożenia dla bezpieczeństwa RP w XXI wieku. Zagrożenia wywołane działalnością człowieka i wynikające z zachowań społecznych. Zmiany w charakterze zagrożeń, zagrożenia o charakterze globalnym, terroryzm i cyberterroryzm. 4. POTENCJAŁ I MOŻLIWOŚCI SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Nowe polityczno-militarne zagrożenia bezpieczeństwa RP. Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa. Istota i treść bezpieczeństwa. Koncepcje bezpieczeństwa. 5. ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE PODSYSTEMU KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM PAŃSTWA - 2 godz. Ogólna charakterystyka systemu kierowania. Elementy składowe systemu kierowania w bezpieczeństwie państwa. Zadania systemu kierowania BN. Kierowanie bezpieczeństwem narodowym w okresie pokoju, kryzysu i wojny. 6. PODSYSTEM KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM PAŃSTWA - 2 godz. Elementy składowe systemu kierowania w bezpieczeństwie państwa. Struktura i zadania systemu. Baza materialna systemu kierowania bezpieczeństwem państwa. Rola infrastruktury krytycznej w systemie bezpieczeństwa państwa. 7. PODSYSTEM OCHRONY PAŃSTWA I JEGO PORZĄDKU KONSTYTUCYJNEGO W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO - 2 godz. Agencja Wywiadu, Służba Wywiadu Wojskowego w systemie ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego państwa. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego w systemie ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Centralne Biuro Antykorupcyjne w systemie bezpieczeństwa państwa. 8. PODSYSTEMY WYKONAWCZE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Organy władzy wykonawczej. Siły zbrojne. Jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz organy samorządu terytorialnego. Przedsiębiorcy, organizacje społeczne, obywatele. 9. PODSYSTEM OBRONNY W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Służba zagraniczna (dyplomacja) na rzecz bezpieczeństwa. Działania militarne – Siły Zbrojne RP. Wymagania wobec systemu obronnego państwa. Gotowość obronna państwa i jej podwyższanie – rola administracji publicznej. 10. SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO A SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA - 2 godz. Zadania i funkcje systemu obronności w kontekście bezpieczeństwa narodowego. System obronności i jego podsystemy. Przygotowania obronne państwa. Kierunki transformacji systemu obronnego. 11. POLICJA, STRAŻ GRANICZNA, BIURO OCHRONY RZĄDU W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA, STRAŻ MARSZAŁKOWSKA W OCHRONIE SEJMU I SENATU - 2 godz. Rola i zadania Policji w systemie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Straż Graniczna w systemie ochrony granicy państwowej. Biuro Ochrony Rządu w systemie ochrony osób i obiektów ważnych ze względu na dobro i interes państwa. Straż Marszałkowska w ochronie Sejmu i Senatu. 12. STRAŻ POŻARNA i RATOWNICTWO MEDYCZNE W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Państwowa straż pożarna. Ochotnicza straż pożarna. Straż pożarna w systemie ratowniczo-gaśniczym. System ratownictwa medycznego. 13. WYBRANE PODSYSTEMY OCHRONNE I WSPARCIA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Program ochrony infrastruktury krytycznej. System rezerw strategicznych. Uzupełniające, szczegółowe systemy operacyjne (ochrona danych osobowych, ochrona i informacji niejawnych, ochrona cybernetyczna i inne). 14. SPOSOBY I MOŻLIWOŚCI DOSKONALENIA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - 2 godz. Koncepcje budowania i rozwoju systemu bezpieczeństwa państwa. Podejście kompleksowe (całościowe) do budowy bezpieczeństwa. Wykorzystanie dostępnych instrumentów (politycz., gosp., wojsk. i dypl.) i szans (NATO, UE, strategiczne partnerstwo z USA). Umacnianie bezpieczeństwa państwa (wzmacnianie suwerenności politycznej i ekonomicznej Polski i zapewnienie wzrostu dobrobytu społeczeństwa i poprawy jakości życia obywateli). 15. ZALICZENIE ĆWICZEŃ - test - 2 godz.
Metody oceny:
Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego wykładu zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru. Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta: 1. Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (2 – 30stron A4); Zaliczenie ćwiczeń: zaprezentowanie minimum 2 prezentacji komputerowych o tematyce ćwiczeń; zaliczenie testów wejściowych do poszczególnych ćwiczeń. Student, który zaliczył przedmiot (moduł) wie / umie / potrafi: 3.0 Poprawnie umie zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu systemów bezpieczeństwa państwa rozumie poruszane problemy na zajęciach, posiada podstawowa wiedze w obrębie poruszanych na zajęciach tematów. Uzyskał co najmniej 40 % maksymalnej łącznej liczby punktów z testu i zaliczył ćwiczenia oraz pracę zaliczeniową z tematyki pracy własnej studenta na ocenę dostateczną. 3.5 Poprawie umie zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu systemów bezpieczeństwa państwa rozumie poruszane problemy na zajęciach, posiada podstawowa wiedzę w obrębie poruszanych na zajęciach tematów (0,5 za obecność i aktywność na zajęciach). Uzyskał co najmniej 50 % maksymalnej łącznej liczby punktów z testu i zaliczył ćwiczenia oraz pracę zaliczeniową z tematyki pracy własnej studenta na ocenę dostateczną. 4.0 Potrafi wykorzystywać wiedzę posiadaną i nabytą podczas zajęć, umie argumentować i przedstawiać prawidłowo obszar zainteresowań systemów bezpieczeństwa państwa, zakres, cele i uwarunkowania stosunków politycznych, na poziomie dobrym określa problemy polityki zagranicznej państwa. Uzyskał co najmniej 65 % maksymalnej łącznej liczby punktów z testu i zaliczył ćwiczenia oraz pracę zaliczeniową z tematyki pracy własnej studenta na ocenę dobrą. 4.5 Potrafi wykorzystywać wiedzę posiadaną i nabytą podczas zajęć, umie argumentować i przedstawiać prawidłowo obszar zainteresowań systemów bezpieczeństwa państwa, zakres, cele i uwarunkowania stosunków politycznych, na poziomie dobrym określa problemy polityki zagranicznej państwa (0,5 ) dopisywana za aktywność, obecność na zajęciach, inne. Uzyskał co najmniej 70 % maksymalnej łącznej liczby punktów z testu i zaliczył ćwiczenia oraz pracę zaliczeniową z tematyki pracy własnej studenta na ocenę dobrą. 5.0 Umie wykazać się umiejętnością prawidłowych interpretacji zjawisk, prawidłowo wysuwa wnioski, planuje użycie nabytych umiejętności i potrafi przekazać swoją wiedzę innym z należytym zrozumieniem, samodzielnie poszukuje wiedzę oraz umiejętnie ją analizuje i interpretuje, posiada umiejętność uczenia się i postawę otwartą na wiedzę , sięga do literatury na dany temat i należycie ją wykorzystuje, potrafi uzasadniać i argumentować swoje poglądy. Uzyskał co najmniej 80 % maksymalnej łącznej liczby punktów z testu i zaliczył ćwiczenia oraz pracę zaliczeniową z tematyki pracy własnej studenta na ocenę bardzo dobrą.
Egzamin:
nie
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. Ciupiński A., Instytucjonalno- normatywne uwarunkowania bezpieczeństwa państwa, AON, Warszawa 2006. 2. Huzarski M., Zmienne podstawy bezpieczeństwa i obronności państwa, AON, Warszawa 2009. 3. Jemioło T., Rajchel K., Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI wieku - wyzwania i dylematy, AON, Warszawa 2008. 4. Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP, Podstawowe kategorie, uwarunkowania systemu, AON, Warszawa 2011. 5. Janczak J. Nowak A, Bezpieczeństwo informacyjne, wybrane problemy, AON, Warszawa 2013. 6. Kuzniar R., Polityka i siła. Studia strategiczne - zarys problematyki, Scholar, Warszawa 2005. 7. Mickiewicz P., System bezpieczeństwa narodowego w rozwiązaniach ustrojowych wybranych państw, DSW, Wrocław 2012. 8. Paździor M. (red.), Szmulik B., Instytucje bezpieczeństwa narodowego, C.H.Beck, Warszawa 2012. 9. Sułek J, Symonides J., Państwo w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych, UW, Warszawa 2009. 10. Wiśniewski B., Organizacja przygotowań obronnych administracji publicznej, AON, Warszawa 2009. Literatura uzupełniająca: 1. Gąsiorek K., Kitler W., Wsparcie władz cywilnych i społeczeństwa, AON, Warszawa 2006. 2. Jakubczak R., Flis J., Bezpieczeństwo narodowe RP w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006. 3. Lisiecki M., Zarzadzanie bezpieczeństwem wyzwanie XXI w, WSzZiP im. Chodkowskiej, Warszawa 2008. 4. Śmiałek W., Tylmanowski J., Bezpieczeństwo państw i narodów w procesie integracji europejskiej, Adam Marszałek, Toruń 2002. 5. Sulowski S., Brzeziński M., Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, Elipsa, Warszawa 2009. 6. Wiśniewski B., Zalewski S., Bezpieczeństwo wewnętrzne RP w ujęciu systemowym i zadań administracji publicznej, AON, Warszawa 2004. 7. Tyrała P. (red.), Edukacja dla bezpieczeństwa kompleksowego, Kosice, 2008 VSBM. 8. Wołejszo J. (red.), Jakubczak R., Obronność. Teoria i praktyka, Bellona, Warszawa 2013. 9. Zięba R., Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa, Adam Marszałek, Toruń 2004. 10. Praca zbiorowa, Strategie bezpieczeństwa narodowego RP, BBN, Warszawa 2007, 2012, 2014. 11. Praca zbiorowa, Biała księga bezpieczeństwa narodowego RP, BBN, Warszawa 2013.
Witryna www przedmiotu:
do uzupełnienia
Uwagi:
Brak

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt W_ISBP01
Zna pojęcia z obszaru bezpieczeństwa narodowego wynikające z postanowień dokumentów normatywnych oraz istotę i znaczenie współczesnego systemu bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt W_ISBP02
Umie przedstawić historyczne i geograficzne oraz polityczne aspekty powstawania zagrożeń ery informacyjnej oraz skutki ich oddziaływania systemy bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt W_ISBP03
Potrafi objaśnić zasady funkcjonowania systemu bezpieczeństwa narodowego, zadania i przeznaczenie poszczególnych jego elementów składowych.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt W_ISBP04
Umie wytłumaczyć prawidłowości funkcjonowaniu służb realizujących zadania w zakresie organizacji systemu bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt W_ISBP05
Ma wiedzę w zakresie funkcjonowania państwa, społeczności lokalnych i regionalnych, rozumie mechanizmy społeczne odnoszące się do ich funkcjonowania oraz zagrożeń w nich powstających.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt W_ISBP06
Rozumie zasady funkcjonowania państwa i jego organów w sytuacji zagrożeń.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy: po 2 pytania z każdego zajęcia zamknięte z podpowiedziami wielokrotnego wyboru.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Efekt U_ISBP01
Potrafi analizować i oceniać zagrożenia systemów bezpieczeństwa narodowego oraz interpretować i realizować zadania wynikające z obowiązku obywateli w zakresie bezpieczeństwa narodowego, a szczególnie podsystemu cywilnego.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta: Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt U_ISBP02
Umie myśleć krytycznie i dokonać racjonalnego opisu elementów kierujących i wykonawczych systemu bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta: Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt U_ISBP03
Potrafi systematyzować informacje, dokonując samodzielnej interpretacji zjawisk na potrzeby rozwiązywania problemów z zakresu bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta: Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt U_ISBP04
Umie podejmować decyzje i organizować pracę w zespole, zna zasady zarządzania systemem bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta:  Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt U_ISBP05
Opisuje i interpretuje zjawiska społeczne, w szczególności kryzysowe, w ich kontekście geograficznym, historycznym, społecznym.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta: Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt U_ISBP06
Umie postrzegać złożoność problemów sytuacji kryzysowych, ich przyczyny i skutki społeczne, prawne, ekonomiczne i techniczne w całej złożoności, z uwzględnieniem wielu uwarunkowań społecznych i technicznych.
Weryfikacja: Wykonanie pracy zaliczeniowej z tematyki pracy własnej studenta:  Wypowiedź pisemna na wybrany przez studenta temat związany z problematyką przedmiotu (10 – 20 stron A4) lub 2 prezentacje komputerowe o tematyce ćwiczeń.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Efekt K_ISBP01
Inspiruje oraz organizuje procesu uczenia się innych osób.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt K_ISBP02
Dostrzega ewoluowanie idei oraz ich wpływ na współczesne myślenie o bezpieczeństwie narodowym, jego systemie oraz istocie kierowania.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt K_ISBP03
Ma świadomość skutków zaniedbań w zakresie organizacji poszczególnych komponentów nowoczesnego systemu bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt K_ISBP04
Wyznacza priorytety ukierunkowane na skuteczną realizację przez siebie zadań w zakresie racjonalnego wykorzystania możliwości współczesnych systemów bezpieczeństwa narodowego.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt K_ISBP05
Wykazuje się inicjatywą, elastycznością i samodzielnością – jako podstawami przygotowania i podejmowania decyzji w sytuacjach zagrożeń.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Efekt K_ISBP06
Umie stosować zasady i procedury pracy zespołowej w zespołach zarządzania kryzysowego na szczeblu gminy, powiatu i województwa.
Weryfikacja: Wystąpienia ustne na zajęciach, prezentowanie własnych poglądów przy użyciu różnych środków komunikowania się.
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe: