Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Osadnictwo wiejskie
Koordynator przedmiotu:
dr inż. arch. Anna Grabowska
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Architektura
Grupa przedmiotów:
Projektowania urbanistycznego
Kod przedmiotu:
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2018/2019
Liczba punktów ECTS:
5
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
-
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
-
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
-
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład15h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt48h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
-
Limit liczby studentów:
-
Cel przedmiotu:
Przekazanie studentom wiedzy na temat historii, współczesnych uwarunkowań, potrzeb i zasad zagospodarowania obszarów wiejskich z poszanowaniem ich walorów kulturowych i przyrodniczo – krajobrazowych, zgodnie z kryteriami zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego. Zapoznanie studenta ze specyfiką projektowania architektonicznego i ruralistycznego na zmieniających się współcześnie obszarach wiejskich, z uwzględnieniem technologii produkcji (i coraz częściej usług) w gospodarstwie rolnym, w relacji do architektury krajobrazu terenów rolniczych
Treści kształcenia:
Treści kształcenia przekazane podczas wykładów Tematyka wykładów obejmuje następujące zagadnienia: 1. Podstawowe definicje i terminy oraz wzajemna relacja pojęć tj. sieć osadnictwa wiejskiego, ruralistyka, wieś, zagroda, rolnictwo high-tech, ekologiczne, zrównoważone; agroturystyka, etc); 2. Historia osadnictwa wiejskiego w Polsce, przekształcenia sieci osadnictwa wiejskiego 3. Specyfika polskich obszarów wiejskich i rolnictwa na tle wsi i rolnictwa europejskiego, kierunki zmian w przestrzennej strukturze rolnictwa na świecie, polityka rolna 4. Proces urbanizacji wsi, współczesne spojrzenie na relację miasto – wieś, 5. Problematyka kultury (ludowa – lokalna – regionalna – narodowa – europejska – światowa – masowa – popularna), problematyka regionu ( regionalizm – lokalizm); problematyka regionu kulturowego (region form architektonicznych – region form osadniczych – region form architektoniczno – krajobrazowych), problematyka architektury (ludowa – regionalna – narodowa – wernakularna - rodzima) 6. Atrybuty swojskości w krajobrazie polskiej wsi i miasteczka ( odrębność terytorialna, ciągłość tradycji, symbole i wzory odrębności ); Regionalizm w architekturze 7. Geneza domu mieszkalnego na wsi; współczesny dom mieszkalny na polskiej wsi, 8. Założenia folwarczno – dworskie, współczesne gospodarstwo rolne, działka zagrodowa, 9. Specjalistyczne gospodarstwo rolne; budynki gospodarcze, magazynowe, pomocnicze w zagrodzie 10. Przepisy dotyczące usytuowania budynków i urządzeń, ciągów technologicznych i jezdnych w zagrodzie, 11. Planowanie ochrony przyrody, funkcja zieleni w krajobrazie wiejskim, elementy infrastruktury w krajobrazie; tereny zdegradowane na wsi 12. Aktywizacja gospodarcza terenów wiejskich. Turystyka wiejska i agroturystyka. 13. Wsie tematyczne. Idea Odnowy wsi, 14. Poszukiwanie tożsamości architektury w wiejskim krajobrazie kulturowym; wykorzystanie dziedzictwa kulturowego w projektach rewitalizacji obszarów wiejskich Treści kształcenia przekazane podczas zajęć projektowych Tematyka zajęć projektowych obejmuje zagadnienia, które można zgrupować w trzech głównych grupach tematycznych: ETAP 0 (praca zespołowa) - studia terenowe ( wyjazd jednodniowy ) do wybranej miejscowości - zbieranie materiałów kartograficznych i innych o miejscowości, opracowanie dokumentacji fotograficznej i rysunkowej, rozmowy ze społecznością lokalną i przedstawicielami samorządu gminnego Etap I (praca zespołowa) - Na podstawie studiów terenowych oraz innych źródeł, opracowanie schematów i rysunków przedstawiających analizę miejscowości pod względem charakteru rozplanowania i zabudowy oraz cech krajobrazowych ( tzw. wyróżniki krajobrazu i architektury wsi), które określają elementy charakterystyczne i wyróżniające wieś spośród innych. Na schematy i rysunki składają się m.in.: panorama miejscowości, analiza cech krajobrazowych, analiza urbanistyczno – architektoniczna (1:2000), rozwinięcie wybranego fragmentu ulicy wiejskiej (1:200), zastane lokalne wzory odrębności architektury (forma, proporcje elementów, detal, materiał, konstrukcja, faktura, kolor) - Sformułowanie głównych tez projektu naprawczego, modernizacyjnego wsi pod względem architektoniczno – krajobrazowym oraz struktury funkcjonalno – przestrzennej . Etap II ( praca indywidualna) - Projekt zagospodarowania fragmentu wsi, na który składa się projekt zagrody rolnika (o wybranej przez studenta technologii produkcji rolnej) z funkcją usługową - Proponowane tematy, to m.in.: - hodowla koni ze szkółką jeździecką, produkcja zwierzęca (np. owczarnia, koziarnia, krowy mleczne, ferma strusi) z małą rodzinną przetwórnią, zagroda rybacka ze sklepem - produkcja roślinna (np. ziół, zboża, miodu, pieczarek, wikliny) ze sklepem lub przetwórnią ( np. winiarnia, browar, wyrobów wikliniarskich, ceramiki), zagroda sadownika z przechowalnią jabłek, zagroda szklarniowa ze sklepem, małą gastronomią, - zagrodą o wybranym profilu produkcji rolnej z funkcją agroturystyczną - na projekt architektoniczny składa się: projekt zagospodarowania terenu zagrody- 1:500, działka zagrodowa z rzutami parterów budynków- 1:200, rozwinięcia krajobrazowe projektowanego zespołu budynków (w kontekście istniejącej zabudowy sąsiedzkiej) od strony ulicy - 1:200, przekroje i elewacje zespołu budynków-1:100, wizualizacje zespołu budynków w krajobrazie i wnętrz zagrody
Metody oceny:
Kolokwium obejmujące zadania i zagadnienia teoretyczne, samodzielny i zespołowy projekt podsumowujący wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie wykładów i zajęć projektowych
Egzamin:
nie
Literatura:
Literatura podstawowa - Ciołek G., Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce (przedruk pracy archiwalnej), Kraków, 1984, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej - Czerwiński T., Budownictwo ludowe w Polsce, Warszawa, 2006, Muza S.A., - Drożdż - Szczybura M., O wyrazie architektonicznym budynków inwentarskich. Od kraalu do farmy pionowej, Kraków. 2011. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej - Grabowska A., „Tożsamość architektury – współczesny problem architektoniczny w wiejskim krajobrazie kulturowym”, w: Odnowa polskiej wsi, Czarnecki W.,( red), str. 179- 186, Białystok, 2006,WA Politechnika Białostocka - Kamiński Z., J., Współczesne planowanie wsi w Polsce- Zagadnienia ruralisty, Gliwice, 2008, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, - Kowicki M., Wieś przyszłości jako alternatywa osadnicza miasta, Monografia 222 Kraków, 1997, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej - Kowicki M., Patologie / wyzwania architektoniczno-planistyczne we wsi małopolskiej. Studium na tle tendencji krajowych i europejskich,, Kraków, 2010, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej - Kupidura A., Łuczewski M., Kupidura P., - Wartość krajobrazu. Rozwój przestrzeni obszarów wiejskich, Warszawa, 2011, PWN - Liżewska I., Knercera W. (red), Zachowane- ocalone? O krajobrazie kulturowym i sposobach jego kształtowania, Olsztyn, 2003, Borussia - Ruralistyka, Warszawa, 1972, Arkady - Niedźwiecka-Filipiak I., Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Wrocław, 2010, Uniwersytet Przyrodniczy - Pokropek M. i W., Tradycyjne budownictwo drzewne w Polsce, t. 1., Budownictwo ludowe. Chałupy i ich regionalne zróżnicowanie, Warszawa 1995. - Wiśniewska M., Osadnictwo wiejskie, Warszawa, 2007, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Literatura uzupełniająca - Bartoś M., Zalewska B., Architektura w krajobrazie wiejskim Warmii i Mazur, Olsztyn, 2003, Borussia, - Bogdanowski. J., Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu,, Warszawa, 1976, Ossolineum - Böhm A., Planowanie Przestrzenne dla Architektów Krajobrazu, o czynniku kompozycji, Kraków 2006. Politechnika Krakowska, - J. Burszta, Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej, O tworzeniu się krajobrazu osadniczego ziem polskich i rozplanowań wsi, 1958, Ossolineum, - Gloger Z., Budownictwo drzewne w dawnej Polsce, Warszawa, 1907, reprint - Grabowska A., „ Elementy tożsamości polskiego krajobrazu kulturowego- wieś i miasteczko, dom drewniany” ,w: „IX konferencja Naukowa – Wieś Polska w Nowym Stuleciu, Białystok- Wigry, 19-21 maja 2000” , str. 50-55, Białystok, 2000, Politechnika Białostocka - Gzell S., Fenomen małomiejskości Warszawa, 1996, AKAPIT DTP, - Kowicki M., Współczesna agora. Wybrane problemy kształtowania ośrodków społeczno-usługowych dla małych społeczności lokalnych, Kraków, 2004, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej - Jalinik M. (red), Rozwój turystyki na obszarach wiejskich, Białystok, 2007, Politechnika Białostocka - Krajobraz i ogród wiejski. T. 4 Dziś i jutro wsi, (red.) Janecki J., Borkowski Z., 2006, KUL, - Krassowski W., Problemy regionalizacji w studiach nad zabudową wsi, [w:] Ze studiów nad budownictwem wiejskim, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury", R. VI, z. 1/16, Warszawa 1957. - Liżewska I., Tradycyjne budownictwo wiejskie na Warmii i Mazurach, Olsztyn, 2007, Borussia, - Piaścik F., Krótka charakterystyka tradycyjnych form architektury ludowej, [w:] Ze studiów nad budownictwem wiejskim, "Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury", R. VI, z. 1/16, Warszawa 1957. - Pokropek M., Budownictwo ludowe w Polsce, Warszawa 1976. - Przesmycka E., Lubelszczyzna. Wielokulturowość osadnictwa, budownictwa i architektury, Lublin, 2008, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej - Storz K., Murowany dom wiejski w krajobrazie kulturowym Warmii i Mazur, Warszawa, 2011, Scholar - Szymski A. M., Rzeszotarska – Pałka M., Ignaczak – Felińska J., Pawłowski W., Wieś Pomorska, wczoraj i dziś . Szczecin, 2006, Walkowska Wydawnictwo - Rekreacja, turystyka i agroturystyka w gospodarce przestrzennej – wyzwanie XXI wieku, red. naukowa W. Czarnecki, Białystok, 2007, Wydawnictwo WSzFiZ w Białymstoku - Rolnictwo ekologiczne, red. Sołtysiak U., Warszawa, 1993, Ekoland, Leben & Umwelt - Rzymkowski A., Chowaniec M., Ruralistyka, Warszawa, 1972, Arkady, - Tłoczek I., Dom mieszkalny na polskiej wsi, Warszawa 1985, PWN - Tworkowski S., Problemy krajobrazu i architektury wsi, Warszawa, 1977, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, - Wejchert K., Elementy Kompozycji Urbanistycznej, Arkady, Warszawa 1984. - Wiśniewska M., Planowanie osiedli wiejskich, Warszawa, 1984, Arkady, - Wiśniewska M., Wiśniewski J., Katedra Architektury i Planowania Wsi Politechniki Warszawskiej- 60 lat istnienia, Warszawa, 2006, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, - Wojciechowski L., Nowoczesna zagroda, Warszaw 1989, PWRiL,
Witryna www przedmiotu:
-
Uwagi:
-

Efekty uczenia się