- Nazwa przedmiotu:
- Szumy i zakłócenia w aparaturze elektronicznej
- Koordynator przedmiotu:
- prof. nzw. dr hab. Janusz Marzec
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny ograniczonego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Elektronika
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne - zaawansowane
- Kod przedmiotu:
- SZAE
- Semestr nominalny:
- 2 / rok ak. 2016/2017
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 100
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia15h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- ELKA2 - Elektronika 2
PP - Przyrządy półprzewodnikowe
USE - Układy i systemy elektroniczne
- Limit liczby studentów:
- 36
- Cel przedmiotu:
- Przedmiotem wykładu są metody projektowania niskoszumnych, odpornych na zakłócenia układów elektronicznych.Celem wykładu jest przekazanie studentom umiejętności sprawnego posługiwania się rachunkiem szumów na etapie projektowania układu i zapoznanie z zasadami zwalczania zakłóceń na wszystkich etapach procesu realizacji systemu elektronicznego.
- Treści kształcenia:
- Treść wykładu:
Szumy.
Terminologia, opis w dziedzinie czasu i częstotliwości. Fizyczne źródła szumów - szum cieplny, śrutowy. Szumy nadmiarowe (3h).
Pasmo szumowe. Szumowa analiza schematów układów. Uniwersalny szumowy schemat zastępczy czwórnika. Inne miary szumów - współczynnik szumów, zastępcza rezystancja i temperatura szumów (3h).
Szumy elementów czynnych - tranzystory bipolarne i unipolarne. Szum diody. Szumy wzmacniaczy z wejściami różnych typów (2h).
Całkowity zastępczy szum wejściowy - czujnik zbocznikowany rezystancją, pojemnością i obwodem rezonansowym (2h).
Pomiar szumów - metoda sinusoidalna i generatora szumów. Pomiar widma szumów (2h),
Detekcja sygnału w obecności szumu. Sygnał fotonowy - tryb prądowy i impulsowy. Wzmacnianie lawinowe (2h).
Wzmacniacz ładunkowy. Równoważny ładunek szumów. Zliczanie zdarzeń, pomiar amplitudy i czasu w obecności szumu. Chłodzone układy niskoszumne (2h).
Zakłócenia.
Pojęcie kompatybilności elektromagnetycznej. Taktyka zwalczania zakłóceń. Drogi przenikania zakłóceń - kanały sprzęgające. Metody opisu kanału sprzęgającego - teoria obwodów a teoria pola (4h).
Ekranowanie. Zjawisko naskórkowości. Tłumienie odbiciowe i absorpcyjne. Szczeliny w ekranach (2h).
Przewody - przenikanie składowej elektrycznej i magnetycznej. Kable ekranowane i linie transmisyjne (2h).
Masa sygnałowa. Masa bezpieczeństwa. Definicje masy sygnałowej - ekwipotencjalna i prądowa. Typy systemów masy i zasady projektowania połączeń masy. Pętle połączeń masy - bariery izolacyjne i impedancyjne (4h).
Zakłócenia w układach cyfrowych - odporność na zakłócenia i układ cyfrowy jako źródło zakłóceń. Odsprzęganie. Emisja zakłóceń różnicowych (asymetrycznych) i synfazowych (symetrycznych). Projektowanie płytek drukowanych z układami cyfrowymi(2).
Treść ćwiczeń:
Początkowy fragment ćwiczeń rachunkowych poświęcony jest przypomnieniu i rozszerzeniu wiadomości uzyskanych w trakcie poprzedzających wykładów z układów elektronicznych i przyrządów półprzewodnikowych (czytanie schematów układów analogowych, obliczanie punktów pracy podzespołów, liczenie wzmocnienia i pasma wzmacniaczy). Dalej, obliczane będą szumy prostych przykładów wzmacniaczy. Później realizowane będą obliczenia poziomu szumów i zakłóceń dla typowych sytuacji projektowych występujących przy projektowaniu układów elektroniki medycznej, układów elektroniki jądrowej, dużych systemów akwizycji danych w eksperymentach fizyki wysokiej energii.
- Metody oceny:
- Kolokwium w trakcie ćwiczeń w połowie semestru.
Egzamin pisemny + egzamin ustny dla osób chcących poprawiać ocenę.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- Ott H. W., Electromagnetic Compatibility Engineering, John Wiley & Sons, 2009 (dostępna w bibliotece IRE).
Vasilescu G., Electronic Noise and Interfering Signals, Springer, 2005 (dostępna z komputerów PW na http://www.springerlink.com/content/x42474/?p=1a01cdd6f5344de8b8286a50667a0b16&pi=0 )
Ott H. W., Noise reduction techniques in electronic systems, A Wiley-Interscience Publication, 1988.
Motchenbacher C. D., Fitchen F. C., Projektowanie elementów i układów elektronicznych niskoszumnych, WNT, 1977.
Ott H. W., Metody redukcji zakłóceń i szumów w układach elektronicznych, WNT, 1979.
Hasse L., Spiralski L., Szumy elementów i układów elektronicznych, WNT, 1981.
Charoy A., Zakłócenia w urządzeniach elektronicznych, WNT, 1999.
- Witryna www przedmiotu:
- http://eres.elka.pw.edu.pl/eres/wwersje$.startup?Z_ID_PRZEDMIOTU=SZAE&Z_NR_WERSJI=2&Z_CHK=23479
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W1
- posiada podstawową wiedzę na temat fizycznych źródeł szumów w układach elektronicznych
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka W2
- posiada specjalistyczną wiedzę na temat metod opisu szumów i technik obliczania całkowitego, ekwiwalentnego szumu wejściowego
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W03, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka W3
- posiada specjalistyczną wiedzę na temat mechanizmów generowania i propagowania się zakłóceń
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka W4
- posiada specjalistyczną wiedzę na temat technik zwalczania zakłóceń w układach i systemach elektronicznych takich jak np: projektowanie masy sygnałowej, ekranowanie, odsprzęganie.
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U1
- potrafi, na podstawie znajomości schematu i danych katalogowych podzespołów, obliczyć całkowity, ekwiwalentny szum wzmacniacza
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U01, K_U08
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U2
- potrafi zaprojektować skuteczny ekran przeciwzakłóceniowy
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U08, K_U10, K_U14
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U3
- potrafi przystąpić do zadania zidentyfikowania krytycznej ścieżki przenikania zakłóceń do systemu elektronicznego
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U10
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K1
- jest świadomy odpowiedzialności ciążącej na projektancie aparatury elektronicznej za zapewnienei niskiego poziomu emitowanych zakłóceń
Weryfikacja: kolokwium + egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe: