- Nazwa przedmiotu:
- Logika formalna
- Koordynator przedmiotu:
- dr Beata Witkowska-Maksimczuk
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Administracja
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- A12_LF
- Semestr nominalny:
- 3 / rok ak. 2020/2021
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 75h godzin, w tym: udział w wykładach -10 h, udział w ćwiczeniach 10- h, przygotowanie do zajęć-40 h, czytanie wskazanej literatury - 10.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,6
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 0,6
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład10h
- Ćwiczenia10h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Wymagane są podstawowe wiadomości z matematyki (na poziomie licealnym).
- Limit liczby studentów:
- cały rok
- Cel przedmiotu:
- Cel: Ogólnym celem jest zapoznanie studentów z podstawowymi zastosowaniami metod formalnych, sztucznych języków i elementami logiki formalnej wraz z podstawami teorii zbiorów w odniesieniu do analiz i sytuacji prawno-administracyjnych.
Przedmiot jest zorganizowany w układzie problemowym.
Wykłady dotyczą teoretycznego przedstawienia najważniejszych problemów i kwestii pojęciowych.
Ćwiczenia rozwijają i kształtują praktyczną umiejętność zastosowania aparatury pojęciowej oraz ugruntowują i pogłębiają problematykę niektórych zagadnień z wykładów oraz będą sprawdzianem samodzielnego przygotowania i opracowania niektórych zagadnień (tematów). Będą także okazją do dyskusji między słuchaczami a prowadzącym.
- Treści kształcenia:
- Wykłady (tematy oraz zagadnienia):
1. Języki naturalne i sztuczne. Podstawowe rodzaje języków sztucznych. Język i metajęzyk. Aksjomatyzacja i formalizacja. Ogólny przedmiot zastosowań metod formalnych. Przykłady języków i teorii sformalizowanych: klasyczny rachunek zdań I. (1h)
2. Klasyczny rachunek zdań II. Klasyczny rachunek predykatów pierwszego rzędu I. (0,5h)
3. Klasyczny rachunek predykatów pierwszego rzędu II. (1h)
4. Metoda założeniowa dowodzenia tez w klasycznym rachunku zdań i klasycznym rachunku kwantyfikatorów. (2h)
5. Kategorie semantyczne, znak, symbol, nazwa, rodzaje nazw, oznaczanie, znaczenie. Podział nazw, relacje między zakresami nazw (diagramy Venna). (0,5h)
6. Sylogizmy i rachunki nazw. Wprowadzenie do sylogistyki, wnioskowania bezpośrednie (kwadrat logiczny, obwersja, konwersja, kontrapozycja). (1h)
7. Elementy semiotyki logicznej: pragmatyka, semantyka i syntaktyka. Pojęcie modelu teorii. (1h)
8. Elementy syntaktyki logicznej: pojęcie prawdy, jej definicje i podstawowe teorie (klasyczna, korespondencyjna teoria prawdy, teorie nieklasyczne: koherencyjna, pragmatyczna, bezcudzysłowowa, redundancyjna itp.). Konwencja T Tarskiego. Pojęcie prawdy w naukach formalnych, humanistycznych i przyrodniczych. (1h)
9. Elementy teorii mnogości i jej zastosowań do rozwiązywania problemów w administracji. (1h)
10. Dowodzenie w teoriach sformalizowanych i aksjomatycznych. Podstawowe własności teorii aksjomatycznych i sformalizowanych (zupełność, niesprzeczność, niezależność aksjomatów, rozstrzygalność). (1h)
Ćwiczenia (tematy oraz zagadnienia):
1. Podział nazw, relacje między zakresami nazw (diagramy Venna). (1h)
2. Wprowadzenie do sylogistyki, wnioskowania bezpośrednie ( kwadrat logiczny, obwersja, konwersja, kontrapozycja). Sylogizmy. (2h)
3. Rachunek zdań – tautologie. (1h)
4. Wynikanie logiczne. Wnioskowanie dedukcyjne. Dowodzenie, sprawdzanie, wyjaśnianie. (1h)
5. Metoda założeniowa dowodzenia tez w klasycznym rachunku zdań i klasycznym rachunku kwantyfikatorów. (3h)
6. Definicje i definiowanie: rodzaje definicji i błędy definiowania. Błędy logiczne. Podział logiczny. (2h)
- Metody oceny:
- Sprawdzian w postaci testu wielokrotnego wyboru.
Ocena: Student, który zaliczył przedmiot (moduł) wie / umie / potrafi:
3.0 Uzyskał co najmniej 40% maksymalnej łącznej liczby punktów z testu oraz wykazał się obecnością na zajęciach.
3.5 Uzyskał co najmniej 50% maksymalnej łącznej liczby punktów z testu oraz wykazał się obecnością na zajęciach.
4.0 Uzyskał co najmniej 65% maksymalnej łącznej liczby punktów z testu oraz wykazał się obecnością na zajęciach.
4.5 Uzyskał co najmniej 75% maksymalnej łącznej liczby punktów testu oraz wykazał się aktywnością, wiedzą i systematycznym przygotowaniem, a także obecnością na ćwiczeniach i wykładach.
5.0 Uzyskał co najmniej 80% maksymalnej łącznej liczby punktów z testu oraz wykazał się aktywnością, wiedzą i systematycznym przygotowaniem, a także obecnością na ćwiczeniach i wykładach.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- Literatura podstawowa:
1. Ludwik Borkowski „Logika Formalna. Systemy logiczne. Wstęp do metalogiki”, PWN Warszawa 1977; rozdziały: I, II, III, IV, V (par. 1, 2, 3), VII (par.1), IX (par. 1, 7).
2. Ludwik Borkowski „Elementy logiki formalnej.” Lublin 1991.
Literatura uzupełniająca:
1. Beata Witkowska-Maksimczuk "podstawy logiki w przykładach i zadaniach" , Wyd.. Aspra, Warszawa 2013
2. Barbara Stanosz „Ćwiczenia z logiki”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. (w zakresie omawianych na wykładzie zagadnień.)
3. T. Widła, D. Zienkiewicz, „Logika”, Warszawa 2006;
4. R. Brzeski, A. Malinowski, M. Pełka, „Przewodnik do ćwiczeń z logiki dla prawników”, Warszawa 2013
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- brak
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W_01
- Student wie na czym polega formalizacja i zna podstawowe rodzaje języków sformalizowanych.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.3
- Charakterystyka W_02
- Student wie o zastosowaniach metod formalnych w rozwiązywaniu problemów.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W06, K_W01, K_W04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.3, I.P6S_WG, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2
- Charakterystyka W_03
- Student wie, na czym polega różnica pomiędzy pragmatyką, syntaktyką i semantyką.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.3
- Charakterystyka W_04
- Zna podstawy klasycznego rachunku zdań i sylogistyki.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.3
- Charakterystyka W_05
- Zna podstawy klasycznego rachunku predykatów
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, I.P6S_WG, II.X.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.3
- Charakterystyka W_06
- Zna podstawy teorii zbiorów.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U_01
- Potrafi analizować nazwy oraz stosunki pomiędzy zakresami nazw, w tym z użyciem diagramów Venna.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub praca zaliczeniowa na zadany temat (fakultatywnie)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
- Charakterystyka U_02
- Potrafi korzystać z sylogizmów, praw kwadratu logicznego, stosować obwersję, konwersję, kontrapozycję.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub praca zaliczeniowa na zadany temat (fakultatywnie)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o
- Charakterystyka U_03
- Potrafi rozstrzygać przy pomocy metody zero-jedynkowej, czy dane zdanie jest tautologią KRZ i sprawdzać poprawność wnioskowań.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub praca zaliczeniowa na zadany temat (fakultatywnie)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
- Charakterystyka U_04
- Potrafi dowodzić przy pomocy metody założeniowej tezy w klasycznym rachunku zdań i klasycznym rachunku predykatów.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub praca zaliczeniowa na zadany temat (fakultatywnie)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K_01
- Odpowiedzialnie przygotowuje się do pełnienia ważnej roli w społeczeństwie, projektuje i wykonuje zadania w zakresie pracy zawodowej
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń przedmiotowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K01, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KO
- Charakterystyka K_02
- Ma świadomość konieczności zachowania spójności logicznej aktów prawnych i reguł społecznych wraz ze świadomością użyteczności zachowywania konsekwencji w myśleniu i postępowaniu.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie ćwiczeń przedmiotowych lub praca zaliczeniowa na zadany temat (fakultatywnie)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K01, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KO