- Nazwa przedmiotu:
- Podstawy fizyki 2
- Koordynator przedmiotu:
- Prof. dr hab. Marek Wasiucionek, prof. nzw, email: marek.wasiucionek@pw.edu.pl
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Fizyka Techniczna
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- 1050-FT000-ISP-2PF2
- Semestr nominalny:
- 2 / rok ak. 2020/2021
- Liczba punktów ECTS:
- 7
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1. godziny kontaktowe – 113 h; w tym
a) obecność na wykładach – 45 h
b) obecność na ćwiczeniach – 60 h
c) obecność na egzaminie – 3 h
d) uczestniczenie w konsultacjach – 5 h
2. praca własna studenta – 50 h; w tym
a) przygotowanie do ćwiczeń i do kolokwiów – 20 h
b) zapoznanie się z literaturą – 15 h
c) przygotowanie do egzaminu – 15 h
Razem w semestrze 163 h, co odpowiada 7 pkt. ECTS
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1. obecność na wykładach – 45 h
2. obecność na ćwiczeniach – 60 h
3. obecność na laboratoriach – 0 h
4. obecność na egzaminie – 3 h
5. uczestniczenie w konsultacjach – 5 h
Razem w semestrze 113 h, co odpowiada 5 pkt. ECTS
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Nie dotyczy
Razem w semestrze 0 h, co odpowiada 0 pkt. ECTS
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład45h
- Ćwiczenia60h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawy Fizyki 1, Analiza matematyczna 1
- Limit liczby studentów:
- -
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami, koncepcjami i aparatem matematycznym takich dziedzin fizyki jak: elektrodynamika, fale i zjawiska falowe, optyka falowa, wprowadzenie do fizyki współczesnej – elementy mechaniki kwantowej
Inspirowanie studentów do czynnego udziału w dyskusji naukowej, do formułowania pytań w przypadku niejasności, do stawiania własnych hipotez dotyczących np. rozwiązywanych zadań, do pracy w małych zespołach.
- Treści kształcenia:
- Wykład i ćwiczenia rachunkowe
Podstawy elektrodynamiki klasycznej, w tym:
Elektrostatyka.
Podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne elektrostatyki. Prawo Coulomba. Zasada superpozycji. Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny. Energia układu ładunków. Pojemność elektryczna. Kondensatory. Energia pola elektrycznego. Dipole elektryczne. Pole elektryczne w ośrodkach materialnych. Polaryzacja dielektryczna. Ferroelektryczność i piezoelektryczność – podstawy fizyczne i zastosowania.
Zjawiska transportu ładunku elektrycznego
Prąd elektryczny. Prawo Ohma (w postaci makroskopowej i mikroskopowej). Przepływ prądu w obwodach elektrycznych – prawa Kirchhoffa. Przepływ prądu w elektrolitach. Model Drude’go-Lorentza przewodnictwa elektrycznego metali.
Magnetostatyka
Podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne magnetostatyki. Prawo Biota-Savarta. Zasada superpozycji dla pola magnetycznego. Prawo Gaussa dla pola magnetycznego. Dipol magnetyczny – pole dipola i zachowanie się dipola w zewnętrznym polu magnetycznym. Siła Lorentza i siła elektrodynamiczna - podstawy i zastosowania. Zjawisko Halla. Właściwości magnetyczne materii.
Indukcja elektromagnetyczna, równania Maxwella
Prawo Faradaya, Zasada Lenza. Indukcja wzajemna i samoindukcja. Obwody RC, LC, RLC. Prawo Ampera-Maxwella. Równania Maxwella w postaci całkowej i różniczkowej.
Fale i zjawiska falowe
Klasyfikacja fal, równanie falowe, wyprowadzenie i rozwiązanie równań falowych; równanie fali elektromagnetycznej, superpozycja fal.
Elementy optyki falowej
Interferencja i dyfrakcja fal; polaryzacja fal elektromagnetycznych, energia fali elektromagnetycznej. Podstawy rozchodzenia się fal elektromagnetycznych w ośrodkach materialnych.
Elementy fizyki kwantowej
promieniowanie ciała doskonale czarnego, zjawisko fotoelektryczne, zjawisko Comptona, dualizm korpuskularno falowy, zasada Heisenberga, równanie Schrödingera – sformułowanie i przykłady zastosowań.
- Metody oceny:
- Punktacja łączna (max 100 pkt) jest sumą punktów z ćwiczeń (max 50 pkt) i egzaminu pisemnego (max 50 pkt). Do zaliczenia przedmiotu muszą być spełnione łącznie dwa warunki: zaliczone ćwiczenia (min 25 pkt) oraz zaliczona część teoretyczna (min. 25 pkt), na którą składa się egzamin końcowy (pisemny, max 42 pkt) i 8 sprawdzianów wykładowych (max 8 pkt). Ocena łączna zależy od sumy punktów wg relacji: <50 pkt – 2; 50-60 – 3; 61-70 – 3,5; 71-80 – 4; 81-90 – 4,5, 91-100 – 5.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. W. Bogusz, J. Garbarczyk, F. Krok, "Podstawy Fizyki", (5. Wyd.) OW PW 2016, (podstawowy podręcznik)
2. wersje PDF materiałów wykładowych
3. J. Garbarczyk, M. Wasiucionek, T.K. Pietrzak, "Zadania i przykłady z fizyki", OW PW, 2017 (podstawowy zbiór zadań)
4. J.R. Griffiths, "Elektrodynamika klasyczna", PWN, Warszawa 2006
5. W. Greiner, "Classical electrodynamics", Springer (dostępny elektronicznie przez konto w BG PW – e- baza Springer)
- Witryna www przedmiotu:
- www.if.pw.edu.pl/~mwas (zakładka PF2)
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt PF2_W01
- Ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć, obiektów i wielkości fizycznych elektrostatyki. Zna podstawowe prawa elektrostatyki - prawo Coulomba i prawo Gaussa dla pola elektrycznego. Zna pojęcie potencjału elektrycznego i energii pola. Ma wiedzę na temat dipoli elektrycznych. Zna podstawowe definicje i związki dotyczące pola elektrycznego w ośrodkach materialnych. Zna przykłady technicznych zastosowań dielektryków, ferro-, piezo- i piroelektryków oraz elektretów. Zna podstawowe pojęcia dotyczące przepływu prądu elektrycznego, w tym prawo Ohma i prawa Kirchhoffa. Zna podstawy teorii przewodnictwa elektrycznego metali.
Weryfikacja: krótkie sprawdziany wykładowe, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_W01, FT1_W02, FT1_W03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_W02, X1A_W03, T1A_W01, T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07, X1A_W01, T1A_W01, T1A_W03, X1A_W01, T1A_W02
- Efekt PF2_W02
- Zna podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne używane w magnetostatyce. Ma podstawową wiedzę na temat prawa Biota-Savarta, prawa Gaussa dla pola magnetycznego i prawa Ampera. Ma podstawową wiedzę na temat dipoli magnetycznych. Zna pojęcia siły Lorentza i siły elektrodynamicznej, ich przykłady i zastosowania. Ma podstawową wiedzę na temat właściwości magnetycznych materii
Weryfikacja: krótkie sprawdziany wykładowe, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_W01, FT1_W02, FT1_W03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_W02, X1A_W03, T1A_W01, T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07, X1A_W01, T1A_W01, T1A_W03, X1A_W01, T1A_W02
- Efekt PF2_W03
- Zna doświadczalne podstawy zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Ma wiedzę na temat prawa Faradaya oraz zasady Lenza. Ma ugruntowaną wiedzę na temat równań Maxwella i ich sensu fizycznego.
Weryfikacja: krótkie sprawdziany wykładowe, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_W01, FT1_W02, FT1_W03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_W02, X1A_W03, T1A_W01, T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07, X1A_W01, T1A_W01, T1A_W03, X1A_W01, T1A_W02
- Efekt PF2_W04
- Ma podstawową wiedzę na temat podstaw fizyki współczesnej: elementów szczególnej teorii względności oraz wczesnej fizyki kwantowej. Zna podstawowe postulaty i przewidywania obu tych dziedzin fizyki.
Weryfikacja: krótkie sprawdziany wykładowe, egzamin końcowy
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_W01, FT1_W02, FT1_W03, FT1_W04
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_W02, X1A_W03, T1A_W01, T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07, X1A_W01, T1A_W01, T1A_W03, X1A_W01, T1A_W02, X1A_W01, X1A_W03, T1A_W01, T1A_W02
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt PF2_U01
- Potrafi zastosować prawa elektrostatyki do rozwiązywania standardowych problemów fizycznych. Umie zastosować prawa Ohma i praw Kirchhoffa. Umie wykorzystać prawa magnetostatyki do obliczenia indukcji pola magnetycznej prostych układów prądów.
Weryfikacja: kartkówki i prace domowe na ćwiczeniach, kolokwia, egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_U02, FT1_U03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_U05, X1A_U06, T1A_U02, X1A_U01, X1A_U02, T1A_U02, T1A_U07, InzA_U02, InzA_U07
- Efekt PF2_U02
- Potrafi wyjaśnić przyczyny zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Umie zapisać i rozwiązać równanie Faradaya oraz wykorzystać regułę Lenza do obliczenia natężenia prądu w wybranych sytuacjach. Umie zapisać równania Maxwella w postaci całkowej i różniczkowej. W wybranych przypadkach umie te równania rozwiązać.
Weryfikacja: kartkówki i prace domowe na ćwiczeniach, kolokwia, egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_U02, FT1_U03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_U05, X1A_U06, T1A_U02, X1A_U01, X1A_U02, T1A_U02, T1A_U07, InzA_U02, InzA_U07
- Efekt PF2_U03
- Umie zapisać równania oscylatora harmonicznego: swobodnego, tłumionego, z periodyczną siłą wymuszającą . W wybranych przypadkach umie te równania rozwiązać. Umie zapisać równania falowe w wybranych 1-, 2- i 3-wymiarowych przypadkach. Umie posługiwać się wzorami na obraz interferencyjny i dyfrakcyjny przy rozwiązywaniu standardowych zadań. Umie opisać i uzasadnić zjawiska polaryzacji fali elektromagnetycznej w wybranych przypadkach.
Weryfikacja: kartkówki i prace domowe na ćwiczeniach, kolokwia, egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_U02, FT1_U03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_U05, X1A_U06, T1A_U02, X1A_U01, X1A_U02, T1A_U02, T1A_U07, InzA_U02, InzA_U07
- Efekt PF2_U04
- Umie wyprowadzić wzór na transformację Lorentza oraz wzory na jej konsekwencje: dylatację czasu, skrócenie Lorentza, relatywistyczną zasadę dodawania prędkości i relatywistyczny efekt Dopplera. Umie wyprowadzić prawa Stefana-Boltzmanna, i prawo przesunięć Wiena. Umie obliczyć promienie orbity i energię elektronu w atomie wodoru. Umie wykorzystać zasadę nieoznaczoności Heisenberga do rozwiązania wybranych problemów.
Weryfikacja: kartkówki i prace domowe na ćwiczeniach, kolokwia, egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_U02, FT1_U03
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_U05, X1A_U06, T1A_U02, X1A_U01, X1A_U02, T1A_U02, T1A_U07, InzA_U02, InzA_U07
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt PF2_K01
- Rozumie potrzebę i posiada umiejętność samodzielnego wyszukiwania informacji naukowych z fizyki z dostępnych wiarygodnych źródeł w formie papierowej i elektronicznej.
Weryfikacja: prace domowe
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_K01, FT1_K02, FT1_K03, FT1_K04
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_K01, X1A_K05, T1A_K01, X1A_K04, T1A_K02, X1A_K02, T1A_K03, X1A_K03, T1A_K04
- Efekt PF2_K02
- Umie rozwiązywać problemy fizyczne samodzielnie oraz w małych zespołach. Posiada potrzebę i umiejętność uczestniczenia w dyskusji naukowej. Ma podstawową zdolność formułowania wybranych problemów fizycznych i własnych propozycji ich rozwiązania. Ma podstawową umiejętność prezentacji wyników swojej pracy.
Weryfikacja: prace domowe
Powiązane efekty kierunkowe:
FT1_K01, FT1_K02, FT1_K03, FT1_K04
Powiązane efekty obszarowe:
X1A_K01, X1A_K05, T1A_K01, X1A_K04, T1A_K02, X1A_K02, T1A_K03, X1A_K03, T1A_K04