Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Technologia uzdatniania wody
Koordynator przedmiotu:
doc. dr inż. Jacek Wąsowski
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Inżynieria Środowiska
Grupa przedmiotów:
Kierunkowe i Specjalizacyjne
Kod przedmiotu:
1110-ISISW-ISP-4301
Semestr nominalny:
4 / rok ak. 2020/2021
Liczba punktów ECTS:
6
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Obecność na wykładach - 30 h, Obecność na ćwiczeniach laboratoryjnych - 45 h, Zapoznanie się ze wskazaną literaturą - 15 h, Przygotowanie się do ćwiczeń laboratoryjnych - 20 h, Przygotowanie raportów z ćwiczeń laboratoryjnych - 20 h, Przygotowanie do egzaminu, obecność na egzaminie - 20 h, Razem - 150 h
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
3
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
4
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium45h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Chemia, Biologia i ekologia
Limit liczby studentów:
-
Cel przedmiotu:
Poznanie składu i podstawowych właściwości surowca służącego do produkcji wody, wymagań stawianych wodzie przeznaczonej do picia i na cele gospodarcze oraz operacji jednostkowych umożliwiających oczyszczanie wody. Efektem kształcenia będzie rozumienie procesów zachodzących w urządzeniach do oczyszczania wody oraz opanowanie zasad tworzenia koncepcji technologicznej uzdatniania wody.
Treści kształcenia:
Wykład: 1. Podział domieszek i zanieczyszczeń występujących w wodach naturalnych. Ogólna klasyfikacja i charakterystyka procesów uzdatniania wody. 2. Skład i właściwości wód powierzchniowych, infiltracyjnych i podziemnych. Istota analiz fizycznych, chemicznych i biologicznych wody. Klasy czystości wód w zależności od ich zanieczyszczenia. 3. Wymagania stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia i na cele gospodarcze w aspekcie przepisów krajowych i Unii Europejskiej. Ogólne zasady prowadzenia badań technologicznych oraz wyboru sposobu uzdatniania wody zależnie od rodzaju uzdatnianej wody, jej jakości, zapotrzebowania i przeznaczenia. Przykłady układów technologicznych stacji uzdatniania wody. 4. Usuwanie z wody zanieczyszczeń powodujących jej barwę i zmętnienie. Właściwości koloidów. Budowa cząstki koloidalnej. Potencjał elektrokinetyczny. Układ sił elektrostatycznych w cząstce koloidalnej. Koagulacja. Mechanizm i chemizm procesu koagulacji. Stosowane koagulanty i ich właściwości. Substancje wspomagające koagulację. Koagulacja objętościowa, kontaktowa i powierzchniowa. Wpływ jakości wody oraz parametrów procesowych na efektywność koagulacji. 5. Usuwanie zawiesin z wody. Sedymentacja. Swobodne i skupione opadanie cząstek. Prędkość opadania. Czynniki rzutujące na prędkość opadania. Skuteczność sedymentacji. Flotacja ciśnieniowa. Układy procesu flotacji. Parametry technologiczne. Efektywność procesu w oczyszczaniu wody. Filtracja. Mechanizm filtracji. Materiały i złoża filtracyjne. Czynniki wpływające na stratę ciśnienia i długość cyklu filtracji. Płukanie złóż filtracyjnych. Filtracja powolna i pospieszna. Parametry technologiczne i uzyskiwane efekty oczyszczania wody w procesie filtracji. 6. Sposoby poprawy organoleptycznych cech wody oraz usuwanie rozpuszczonej materii organicznej i mikrozanieczyszczeń. Utlenianie chemiczne. Rodzaj stosowanych utleniaczy, ich potencjał oksydacyjno-redukcyjny oraz miejsca stosowania w układzie technologicznym stacji uzdatniania wody. Czynniki wpływające na przebieg procesu. Uboczne produkty utleniania chemicznego. Stosowanie związków chloru, dwutlenku chloru i ozonu w technice uzdatniania wody. Zaawansowane procesy utleniania chemicznego (O3/H2O2, O3/UV, UV/H2O2 i in.). Sorpcja na węglach aktywnych. Zadania adsorpcji w uzdatnianiu wody. Teoria procesu. Stosowane sorbenty i ich charakterystyka. Miejsca stosowania węgla aktywnego w układzie technologicznym stacji uzdatniania wody. Parametry technologiczne i efektywność procesu. Usuwanie RWO z wody w systemie ozon – granulowany węgiel aktywny. 7. Usuwanie z wody związków żelaza i manganu (napowietrzanie, filtracja przez złoża piaskowe i katalityczno-utleniające, sucha filtracja, uzdatnianie wody w warstwie wodonośnej). Usuwanie z wody azotu amonowego (chlorowanie, wymiana jonowa, chemisorpcja na złożach o działaniu katalitycznym, nitryfikacja na filtrach piaskowych i biologicznie aktywnych złożach weglowych). Usuwanie z wody azotanów (odwrócona osmoza, wymiana jonowa, denitryfikacja hetero- i autotroficzna). Zasada procesów, parametry technologiczne i skuteczność oczyszczania wody. 8. Niszczenie mikroorganizmów zawartych w wodzie. Dezynfekcja metodami fizycznymi i chemicznymi. Zalety i wady stosowanych dezynfektantów. Wpływ składu wody na przebieg i skuteczność dezynfekcji. Kryteria wyboru najkorzystniejszego sposobu dezynfekcji wody. Ćwiczenia laboratoryjne: 1. Porównanie jakości wody podziemnej i wody powierzchniowej ujmowanej do zaopatrzenia w wodę do spożycia 2. Usuwanie z wód powierzchniowych domieszek wywołujących barwę i mętność metodą koagulacji objętościowej. 3. Usuwanie z wód klarownych domieszek wywołujących barwę metodą koagulacji w filtrze kontaktowym 4. Badanie sedymentacji zawiesin w wodzie 5. Zmiana jakości wody w wyniku utleniania chemicznego 6. Usuwanie mikrozanieczyszczeń metodą sorpcji na węglu aktywnym 7. Odżelazianie i odmanganianie wody metodą napowietrzania i dwustopniowej filtracji lub metodą napowietrzania, alkalizacji i jednostopniowej filtracji 8. Wyznaczanie zapotrzebowania na chlor podczas dezynfekcji wody.
Metody oceny:
1. Wykład (W) : Zdanie egzaminu. Podstawową formą egzaminu jest praca pisemna. 2. Laboratoria (L) : Obecność na zajęciach i wykonanie wszystkich tematów ćwiczeń. Zaliczenie pisemnego sprawozdania z każdego ćwiczenia. Zaliczenie kolokwium pisemnego. Ocena z laboratorium = 0,5 • oceny ze sprawozdań + 0,5 • oceny z kolokwium 3. Ocena łączna - 0,6 • W + 0,4 • L
Egzamin:
tak
Literatura:
1. Kowal A., Świderska-Bróż M.: „Oczyszczanie wody”. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1996. 2. Praca zbiorowa pod red. Nawrockiego J., Biłozora S.: „Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne”. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa - Poznań, 2000. 3. Montgomery J.,M.: „Water treatment. Principles and design”. John Wiley and Sons Inc., New York, 1985. 4. Hendricks D.: “Water treatment. Unit processes”. CRC Press Taylor and Francis Group, New York, 2006. 5. Praca zbior. pod red. J. Wąsowskiego: „Laboratorium z technologii wody”. Ofic. Wyd. PW, Warszawa, 1997.
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W01
Posiada wiedzę w zakresie jakości wody ujmowanej do celów komunalnych, wymagań stawianych wodzie uzdatnionej, teorii procesów fizycznych i chemicznych stosowanych do usuwania zanieczyszczeń z wody, parametrów technologicznych i efektywności procesów, rodzajów i właściwości reagentów wykorzystywanych w technice uzdatniania wody oraz kierunków i sposobów modernizacji istniejących układów technologicznych stacji uzdatniania wody.
Weryfikacja: egzamin z wykładu, sprawozdania i kolokwium z ćwiczeń laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W06, IS_W15
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Charakterystyka W02
Posiada wiedzę z zakresu sposobu prowadzenia badań procesów uzdatniania wody.
Weryfikacja: sprawozdania i kolokwium z ćwiczeń laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W11
Powiązane charakterystyki obszarowe:

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U01
Posiada umiejętność tworzenia koncepcji technologicznej uzdatniania wody, potrafi ocenić i opisać przebieg procesów zachodzących w urządzeniach do uzdatniania wody, potrafi analizować wpływ parametrów technologicznych na efektywność procesów.
Weryfikacja: egzamin z wykładu, sprawozdania i kolokwium z ćwiczeń laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U12, IS_U16
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Charakterystyka U02
Posiada umiejętność samodzielnego planowania i prowadzenia badań technologicznych nad uzdatnianiem wody,sporządzania raportów z tych badań.
Weryfikacja: sprawozdania i kolokwium z ćwiczeń laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe:

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K01
Rozumie potrzebę ciągłego podnoszenia kompetencji zawodowych
Weryfikacja: egzamin z wykładu, odpowiedź ustna podczas ćwiczeń laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Charakterystyka K02
Ma świadomość konieczności działania w sposób profesjonalny i etyczny zawodowo.
Weryfikacja: wspólne sprawozdanie z ćwiczeń wykonanych w zespole
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Charakterystyka K03
Potrafi pracować w zespole i ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania
Weryfikacja: wspólne sprawozdanie z ćwiczeń wykonanych w zespole
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe: