- Nazwa przedmiotu:
- Układy wykonawcze urządzeń mechatronicznych
- Koordynator przedmiotu:
- dr inż. Jakub Wierciak
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny dowolnego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Mechatronika
- Grupa przedmiotów:
- Wariantowe
- Kod przedmiotu:
- UWUM
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2020/2021
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1) Liczba godzin bezpośrednich 50, w tym:
a) wykład – 15
b) projektowanie – 15
c) laboratorium – 15
d) konsultacje – 5
2) Praca własna studenta 50, w tym:
a) prace projektowe, w tym: opracowanie koncepcji konstrukcyjnej, dobór zespołów handlowych, wykonanie modelu 3D, przygotowanie 4 prezentacji – 30,
b) opracowanie modelu matematycznego - 10,
c) opracowanie modelu symulacyjnego i wykonanie badań - 10.
suma: 100 godzin (3 ECTS)
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2 punkty ECTS - liczba godzin bezpośrednich: 50, w tym:
a) wykład - 15
b) projektowanie – 15
c) laboratorium – 15
d) konsultacje – 5
suma: 50 godzin (2 ECTS)
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1 punkt ECTS – 30 godz., w tym:
a) projektowanie – 15
b) laboratorium – 15
suma: 30 godzin (1 ECTS)
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład15h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Znajomość wybranych zagadnień z zakresu podstaw konstrukcji urządzeń precyzyjnych, podstaw elektrotechniki i elektroniki.
- Limit liczby studentów:
-
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów ze strukturami układów wykonawczych urządzeń mechatronicznych oraz z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi poszczególnych zespołów funkcjonalnych tych układów: siłowników, sterowników i przekładni. Nabycie przez studentów umiejętności projektowania wykonawczych układów urządzeń precyzyjnych z wykorzystaniem symulacji komputerowej.
- Treści kształcenia:
- Wykład:
Ogólna struktura układów wykonawczych.
Wyjaśnienie pojęcia układu wykonawczego. Struktura urządzenia mechatronicznego: układy wprowadzania danych i informacyjne, układy pomiarowe i wykonawcze. Rola i funkcje układów wykonawczych w urządzeniu: realizacja ruchów, rozwijanie sił. Struktury układów wykonawczych. Funkcjonalny schemat blokowy układu wykonawczego: system mikroprocesorowy, sterownik, siłownik, układ przeniesienia napędu, mechanizm. Układy sprzężenia zwrotnego od położenia, prędkości i siły.
Projektowanie mechanizmów.
Obliczenia kinematyczne. Wyznaczanie toru, prędkości i przyspieszeń. Metody wykreślne i analityczne. Kinematyka prosta i odwrotna.
Modelowanie układów wielociałowych.
Zasady modelowania układów wielociałowych. Zastosowanie oprogramowania Matlab-Simulink-Multibody do modelowania układów wielociałowych.
Układy przeniesienia napędu.
Przekładnie mechaniczne o dużym przełożeniu: ślimakowe, falowe
i planetarne. Metody obliczania.
Urządzenia napędowe.
Napędy i serwonapędy prądu przemiennego. Specjalne algorytmy sterowania silników skokowych. Skokowy siłownik liniowy sterowany sygnałem siły. Napędy pneumatyczne w urządzeniach precyzyjnych.
Projektowanie:
Opracowanie koncepcji układu wykonawczego: Analiza postawionego zadania projektowego. Sformułowanie wymagań technicznych dla wybranego układu wykonawczego. Zaproponowanie koncepcji konstrukcyjnej układu. Wybór mechanizmu: Analiza funkcji układu. Dobór mechanizmu do realizacji funkcji. Obliczenie parametrów mechanizmu: Wyznaczenie geometrycznych parametrów mechanizmu wskazaną metodą z wykorzystaniem oprogramowania wspomagającego (Matlab-Multibody i Inventor). Dobór napędu i przekładni: Analiza wymagań stawianych układowi napędowemu. Dobór rodzaju napędu i zespołu przeniesienia napędu. Opracowanie matematycznego modelu projektowanego układu.
Laboratorium:
Opracowanie symulacyjnego modelu projektowanego układu w języku Matlab-Simulink. Ocena działania układu: Przeprowadzenie eksperymentów symulacyjnych przy uzmiennionych parametrach konstrukcyjnych układu. Sformułowanie wniosków dotyczących spełnienia wymagań technicznych.
- Metody oceny:
- Wykład zaliczany na podstawie wyników 2. kolokwiów.
Projektowanie zaliczane na podstawie 4. prezentacji i sprawozdania.
Laboratorium zaliczane na podstawie sprawozdania z opracowania modelu symulacyjnego i eksperymentów symulacyjnych.
Ocena z przedmiotu obliczana jako średnia ważona:
wykład - waga 0,4,
projektowanie - waga 0,35,
laboratorium - waga 0,25.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- Acarnley P. P.: Stepping Motors: a guide to modern theory and practice. Peter Peregrinus Ltd. New York, 1982.
Bishop R. H. (Ed.): Mechatronic system control, logic and data acquisition. CRC Press. Boca Raton 2008
Bishop R. H. (Ed.): Mechatronic systems. Sensors and actuators. Fundamentals and modeling. CRC Press. Boca Raton 2008
Gawrysiak M.: Analiza systemowa urządzenia mechatronicznego. Politechnika Białostocka. Rozprawy Naukowe Nr 103. Białystok 2003
Gawrysiak M.: Mechatronika i projektowanie mechatroniczne. Politechnika Białostocka. Rozprawy Naukowe Nr 44. Białystok 1997
Heimann B., Gerth W., Popp K.: Mechatronika. Komponenty, metody, przykłady.
Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2001
Isermann R.: Mechatronic Systems – Fundamentals. Springer, 2005
Jaszczuk W.: Elektromagnesy prądu stałego dla praktyków. BTC. Legionowo, 2014
Kenjo T., Nagamori C.: Permanent-Magnet and Brushless DC Motors. Oxford University Press. New York, 1985.
Kenjo T.: Electric Motors and Their Controls. An Introduction. Oxford University Press. New York, 2003
Morecki A., Knapczyk J., Kędzior K.: Teoria mechanizmów i manipulatorów: podstawy i przykłady zastosowań w praktyce. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 2002
Oderfeld J.: Wstęp do mechanicznej teorii maszyn. WNT. Warszawa 1962
Olszewski M. (red.): Mechatronika. REA. Warszawa 2002
Pelz G.: Mechatronic systems. Modelling and simulation with HDLs. John Wiley and Sons Ltd., Chichester 2003
Praca zbiorowa pod red. W. Oleksiuka: Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa, 1996.
Schmid D. i inni: Mechatronika. REA. Warszawa 2002
Szenajch W.: Napęd i sterowanie pneumatyczne. WNT. Warszawa, 2016
Wprowadzenie do projektowania. Praca zbiorowa pod red. B. Branowskiego.
PWN, Warszawa 1998
Wróbel T.: Silniki skokowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1993.
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka UWUM_2st_W01
- Zna typowe struktury funkcjonalne układów wykonawczych urządzeń mechatronicznych.
Weryfikacja: Kolokwium, egzamin dyplomowy
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W03, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WG
- Charakterystyka UWUM_2st_W02
- Zna zasady doboru napędów do układów wykonawczych.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W08
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WG
- Charakterystyka UWUM_2st_W03
- Ma wiedzę na temat przekładni o dużym przełożeniu i metodach ich obliczania.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W08
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WG
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka UWUM_2st_U01
- Potrafi opracować matematyczny model układu wykonawczego służący do badania jego charakterystyk funkcjonalnych.
Weryfikacja: Sprawozdanie z projektowania.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U06, K_U09
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o
- Charakterystyka UWUM_2st_U02
- Potrafi zaprojektować układ wykonawczy do realizacji zadanej funkcji z wykorzystaniem wyników symulacji komputerowej.
Weryfikacja: Sprawozdanie z laboratorium.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U07, K_U18
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o
- Charakterystyka UWUM_2st_U03
- Umie zaprojektować mechanizm do realizacji określonej operacji technologicznej w urządzeniu montażowym.
Weryfikacja: Sprawozdanie z projektowania.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U18
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P7S_UW.o, P7U_U, I.P7S_UW.o
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka UWUM_2st_K01
- Potrafi przedstawić słuchaczom wyniki pracy zespołu z uwzględnieniem wkładu poszczególnych członków grupy w uzyskane efekty.
Weryfikacja: Prezentacje na zajęciach projektowych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_K, I.P7S_KO, I.P7S_KR