- Nazwa przedmiotu:
- Układy wykonawcze urządzeń mechatronicznych
- Koordynator przedmiotu:
- dr inż. Jakub Wierciak
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny dowolnego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Mechatronika
- Grupa przedmiotów:
- Wariantowe
- Kod przedmiotu:
- UWUM 
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2020/2021
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1) Liczba godzin bezpośrednich 50, w tym:
a) wykład – 15 
b) projektowanie – 15 
c) laboratorium – 15 
d) konsultacje – 5 
2) Praca własna studenta 50, w tym: 
a) prace projektowe, w tym: opracowanie koncepcji konstrukcyjnej, dobór zespołów handlowych, wykonanie modelu 3D,  przygotowanie 4 prezentacji – 30, 
b) opracowanie modelu matematycznego - 10,  
c) opracowanie modelu symulacyjnego i wykonanie badań - 10. 
suma: 100 godzin (3 ECTS)
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2 punkty ECTS - liczba godzin bezpośrednich: 50, w tym: 
a) wykład - 15
b) projektowanie – 15 
c) laboratorium – 15 
d) konsultacje – 5 
suma: 50 godzin (2 ECTS) 
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1 punkt ECTS – 30 godz., w tym: 
a) projektowanie – 15 
b) laboratorium – 15 
suma: 30 godzin (1 ECTS)
 
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
- 
            
                - Wykład15h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
 
- Wymagania wstępne:
- Znajomość wybranych zagadnień z zakresu podstaw konstrukcji urządzeń precyzyjnych, podstaw elektrotechniki i elektroniki. 
- Limit liczby studentów:
-   
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów ze strukturami układów wykonawczych urządzeń mechatronicznych oraz z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi poszczególnych zespołów funkcjonalnych tych układów: siłowników, sterowników i przekładni. Nabycie przez studentów umiejętności projektowania wykonawczych układów urządzeń precyzyjnych z wykorzystaniem symulacji komputerowej.
- Treści kształcenia:
- Wykład: 
Ogólna struktura układów wykonawczych. 
Wyjaśnienie pojęcia układu wykonawczego. Struktura urządzenia mechatronicznego: układy wprowadzania danych i informacyjne, układy pomiarowe i wykonawcze. Rola i funkcje układów wykonawczych w urządzeniu: realizacja ruchów, rozwijanie sił. Struktury układów wykonawczych. Funkcjonalny schemat blokowy układu wykonawczego: system mikroprocesorowy, sterownik, siłownik, układ przeniesienia napędu, mechanizm. Układy sprzężenia zwrotnego od położenia, prędkości i siły. 
Projektowanie mechanizmów. 
Obliczenia kinematyczne. Wyznaczanie toru, prędkości i przyspieszeń. Metody wykreślne i analityczne. Kinematyka prosta i odwrotna. 
Modelowanie układów wielociałowych. 
Zasady modelowania układów wielociałowych. Zastosowanie oprogramowania Matlab-Simulink-Multibody do modelowania układów wielociałowych. 
Układy przeniesienia napędu. 
Przekładnie mechaniczne o dużym przełożeniu: ślimakowe, falowe 
i planetarne. Metody obliczania. 
Urządzenia napędowe. 
Napędy i serwonapędy prądu przemiennego. Specjalne algorytmy sterowania silników skokowych. Skokowy siłownik liniowy sterowany sygnałem siły. Napędy pneumatyczne w urządzeniach precyzyjnych. 
Projektowanie: 
Opracowanie koncepcji układu wykonawczego: Analiza postawionego zadania projektowego. Sformułowanie wymagań technicznych dla wybranego układu wykonawczego. Zaproponowanie koncepcji konstrukcyjnej układu. Wybór mechanizmu: Analiza funkcji układu. Dobór mechanizmu do realizacji funkcji. Obliczenie parametrów mechanizmu: Wyznaczenie geometrycznych parametrów mechanizmu wskazaną metodą z wykorzystaniem oprogramowania wspomagającego (Matlab-Multibody i Inventor). Dobór napędu i przekładni: Analiza wymagań stawianych układowi napędowemu. Dobór rodzaju napędu i zespołu przeniesienia napędu. Opracowanie matematycznego modelu projektowanego układu. 
Laboratorium: 
Opracowanie symulacyjnego modelu projektowanego układu w języku Matlab-Simulink. Ocena działania układu: Przeprowadzenie eksperymentów symulacyjnych przy uzmiennionych parametrach konstrukcyjnych układu. Sformułowanie wniosków dotyczących spełnienia wymagań technicznych. 
- Metody oceny:
- Wykład zaliczany na podstawie wyników 2. kolokwiów. 
Projektowanie zaliczane na podstawie 4. prezentacji i sprawozdania. 
Laboratorium zaliczane na podstawie sprawozdania z opracowania modelu symulacyjnego i eksperymentów symulacyjnych. 
Ocena z przedmiotu obliczana jako średnia ważona: 
wykład - waga 0,4, 
projektowanie - waga 0,35, 
laboratorium - waga 0,25. 
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- Acarnley P. P.: Stepping Motors: a guide to modern theory and practice. Peter Peregrinus Ltd. New York, 1982. 
Bishop R. H. (Ed.): Mechatronic system control, logic and data acquisition. CRC Press. Boca Raton 2008 
Bishop R. H. (Ed.): Mechatronic systems. Sensors and actuators. Fundamentals and modeling. CRC Press. Boca Raton 2008 
Gawrysiak M.: Analiza systemowa urządzenia mechatronicznego. Politechnika Białostocka. Rozprawy Naukowe Nr 103. Białystok 2003 
Gawrysiak M.: Mechatronika i projektowanie mechatroniczne. Politechnika Białostocka. Rozprawy Naukowe Nr 44. Białystok 1997
Heimann B., Gerth W., Popp K.: Mechatronika. Komponenty, metody, przykłady. 
Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2001 
Isermann R.: Mechatronic Systems – Fundamentals. Springer, 2005 
Jaszczuk W.: Elektromagnesy prądu stałego dla praktyków. BTC. Legionowo, 2014 
Kenjo T., Nagamori C.: Permanent-Magnet and Brushless DC Motors. Oxford University Press. New York, 1985. 
Kenjo T.: Electric Motors and Their Controls. An Introduction. Oxford University Press. New York, 2003 
Morecki A., Knapczyk J., Kędzior K.: Teoria mechanizmów i manipulatorów: podstawy i przykłady zastosowań w praktyce. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 2002 
Oderfeld J.: Wstęp do mechanicznej teorii maszyn. WNT. Warszawa 1962 
Olszewski M. (red.): Mechatronika. REA. Warszawa 2002 
Pelz G.: Mechatronic systems. Modelling and simulation with HDLs. John Wiley and Sons Ltd., Chichester 2003 
Praca zbiorowa pod red. W. Oleksiuka: Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa, 1996. 
Schmid D. i inni: Mechatronika. REA. Warszawa 2002 
Szenajch W.: Napęd i sterowanie pneumatyczne. WNT. Warszawa, 2016 
Wprowadzenie do projektowania. Praca zbiorowa pod red. B. Branowskiego. 
PWN, Warszawa 1998
Wróbel T.: Silniki skokowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1993. 
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
-   -
Efekty uczenia się
    Profil ogólnoakademicki - wiedza
                    - Charakterystyka UWUM_2st_W01
- Zna typowe struktury funkcjonalne układów wykonawczych urządzeń mechatronicznych. 
 Weryfikacja: Kolokwium, egzamin dyplomowy
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_W03, K_W06
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WG
- Charakterystyka UWUM_2st_W02
- Zna zasady doboru napędów do układów wykonawczych. 
 Weryfikacja: Kolokwium
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_W08
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WG
- Charakterystyka UWUM_2st_W03
- Ma wiedzę na temat przekładni o dużym przełożeniu i metodach ich obliczania. 
 Weryfikacja: Kolokwium
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_W08
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        I.P7S_WG.o, III.P7S_WG, P7U_W
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
                    - Charakterystyka UWUM_2st_U01
- Potrafi opracować matematyczny model układu wykonawczego służący do badania jego charakterystyk funkcjonalnych. 
 Weryfikacja: Sprawozdanie z projektowania.
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_U06, K_U09
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o
- Charakterystyka UWUM_2st_U02
- Potrafi zaprojektować układ wykonawczy do realizacji zadanej funkcji z wykorzystaniem wyników symulacji komputerowej. 
 Weryfikacja: Sprawozdanie z laboratorium.
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_U07, K_U18
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o
- Charakterystyka UWUM_2st_U03
- Umie zaprojektować mechanizm do realizacji określonej operacji technologicznej w urządzeniu montażowym. 
 Weryfikacja: Sprawozdanie z projektowania.
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_U18
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
                    - Charakterystyka UWUM_2st_K01
- Potrafi przedstawić słuchaczom wyniki pracy zespołu z uwzględnieniem wkładu poszczególnych członków grupy w uzyskane efekty. 
 Weryfikacja: Prezentacje na zajęciach projektowych.
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        K_K04
 Powiązane charakterystyki obszarowe: 
                        P7U_K, I.P7S_KO, I.P7S_KR