- Nazwa przedmiotu:
- Wstęp do algorytmów ewolucyjnych
- Koordynator przedmiotu:
- Dr hab. inż. Jarosław Arabas, prof. PW
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Informatyka i Systemy Informacyjne
- Grupa przedmiotów:
- Wspólne
- Kod przedmiotu:
- 1030-INMSI-MSP-0012
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2021/2022
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1) godziny kontaktowe - obecność na wykładzie i zajęciach projektowych - 45
2) dodatkowe godziny przeznaczone na realizację projektu - 15
3) zapoznanie się z literaturą - 10h
4) przygotowanie prezentacji - 20h
Razem nakład pracy studenta 90 = 4p. ECTS
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- a) obecność na wykładzie i zajęciach projektowych - 45
Razem: 45, co odpowiada 2 punktom ECTS.
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- a) zajęcia projektowe - 15
b) dodatkowe godziny przeznaczone na realizacje projektu - 15
Razem: 30, co odpowiada 1 punktowi ECTS.
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawowe informacje z zakresu rachunku prawdopodobieństwa i analizy matematycznej
- Limit liczby studentów:
- Bez limitu
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodami ewolucyjnymi i ich wykorzystaniem w optymalizacji globalnej. W ramach przedmiotu studenci poznają:
- podstawowe odmiany algorytmów ewolucyjnych,
- elementy analizy teoretycznej algorytmów ewolucyjnych,
- wybrane metaheurystyki,
- techniki benchmarkowania stochastycznych metod optymalizacji.
- Treści kształcenia:
- Wykład
Zadanie optymalizacji kombinatorycznej i w Rn .Metoda optymalizacji jako sposób uszeregowania punktów z przestrzeni przeszukiwań. Ograniczenia funkcyjne i zbiór dopuszczalny. Przegląd metod optymalizacji w Rn jako ilustracja zasady uszeregowania punktów z przestrzeni. Wzmiankowane metody to sympleks Neldera-Meada oraz metody dwufazowe, np. największego spadku i zmiennej metryki. Metoda symulowanego wyżarzania. Zadanie optymalizacji globalnej jako zadanie opuszczania obszaru przyciągania minimum lokalnego (przekraczania siodeł). Sprzeczność między zbieżnością do minimum lokalnego a zdolnością odnajdowania minimum globalnego. Algorytm ewolucyjny: metody selekcji, operacje genetyczne dla optymalizacji w Rn i {0,1}n. Techniki uwzględniania ograniczeń – zewnętrzna funkcja kary, specjalizowane kodowanie, naprawa rozwiązań niedopuszczalnych. Technika poprawy zbieżności – hybrydyzacja z metodami optymalizacji lokalnej, darwinowski a lamarkowski schemat ewolucji. Metody analizy algorytmu ewolucyjnego – twierdzenie o schematach, analiza bazująca na dynamice rozkładu próbkowania populacji nieskończonej, analiza wykorzystująca model Markowa (wg Vose'a), inne podejścia. Dostosowywanie algorytmu ewolucyjnego do niestandardowych przestrzeni przeszukiwań – specjalizowane reprezentacje i operacje genetyczne. Jak projektować operacje genetyczne aby algorytm ewolucyjny działał prawidłowo. Optymalizacja metodą immunologiczną – podobieństwa i różnice z algorytmem ewolucyjnym. Optymalizacja metodą trajektorii cząstki. Optymalizacja rojem cząstek. Podobieństwo z wielostartową metodą największego spadku. Optymalizacja globalna algorytmem bazującym na grupowaniu (wg Toerna). Usprawnianie metod optymalizacji globalnej poprzez modyfikacje zbioru rozwiązań dopuszczalnych (metoda tabu) lub wprowadzanie funkcji kary skoncentrowanych w minimach lokalnych.
Projekt
Testowanie wybranego algorytmu optymalizacji na zadaniach testowych. Algorytm wymaga zakodowania w języku programowania (np. C/C++ i pochodne lub R). W ramach projektu przygotowane jest jedno lub kilka zadań praktycznych, wymagających nietypowego użycia.
- Metody oceny:
- Do zdobycia jest w sumie 100 punktów, w tym 50 punktów w ramach projektu oraz 50 punktów z egzaminu. Warunkiem z koniecznym zaliczenia jest zdobycie w sumie co najmniej 10 punktów z egzaminu i co najmniej 10 punktów z projektu. Egzamin polega na samodzielnym rozwiązaniu zadań. Pod warunkiem spełnienia kryteriow opisanych wcześniej, ocena ustalana jest wg następującego przelicznika:
- 91-100 – bardzo dobra (5,0)
- 81-90 – ponad dobra (4,5)
- 71-80 – dobra (4,0)
- 61-70 – dość dobra (3,5)
- 51-60 – dostateczna (3,0)
- 0-50 – niedostateczna (2,0)
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. J. Arabas, Wykłady z algorytmów ewolucyjnych, WNT, 2001.
2. Z. Michalewicz, D. Fogel, Jak to rozwiązać czyli nowoczesna heurystyka, WNT, 2005.
3. A. Stachurski, A. Wierzbicki, Podstawy optymalizacji, PW, 2001.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W01
- Zna zaawansowane metody uczenia maszynowego, metody ewolucyjne oraz metody inteligencji obliczeniowej
Weryfikacja: ocena z egzaminu oraz wykonania i prezentacji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2SI_W02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U01
- Posiada umiejętność gromadzenia, selekcji i krytycznej interpretacji informacji technicznej oraz zdolność formu-łowania poglądów, idei, problemów i ich rozwiązań oraz zdolność ich wyrażania i prezentowania specjalistom i niespecjalistom
Weryfikacja: ocena z egzaminu oraz wykonania i prezentacji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2_U01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U02
- Potrafi zaplanować, przygotować i przeprowadzić eksperyment badawczy
Weryfikacja: ocena wykonania, prezentacji i dyskusji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2_U07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U03
- Potrafi projektować systemy informatyczne oparte o algorytmy genetyczne i metody ewolucyjne
Weryfikacja: ocena wykonania, prezentacji i dyskusji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2SI_U02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U04
- Potrafi stosować metaheurystyczne metody optymalizacyjne
Weryfikacja: ocena wykonania, prezentacji i dyskusji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2SI_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K01
- Ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania w ramach pracy zespołowej
Weryfikacja: ocena wykonania, prezentacji i dyskusji projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
I2_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: