Nazwa przedmiotu:
Rozwój obszarów wiejskich
Koordynator przedmiotu:
dr hab. inż. Anna Bielska
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Gospodarka Przestrzenna
Grupa przedmiotów:
Obowiązkowe
Kod przedmiotu:
GP.SIK524
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2022/2023
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
1. Liczba godzin kontaktowych – 40 godzin, w tym: a) obecność na wykładach - 15 godzin b) obecność na zajęciach projektowych - 15 godzin c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 10 godzin 2. Praca własna studenta – 35 godzin, w tym: a) przygotowanie do zajęć projektowych - 12 godzin b) dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych - 13 godzin c) przygotowanie do zaliczenia wykładu - 10 godzin Łączny nakład pracy studenta wynosi 75 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS.
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
1,6 pkt. ECTS - liczba godzin kontaktowych 40, w tym: a) obecność na wykładach - 15 godzin b) obecność na zajęciach projektowych - 15 godzin c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 10 godzin
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
1,9 pkt. ECTS - 48 godzin, w tym: a) obecność na zajęciach projektowych - 15 godzin b) przygotowanie do zajęć projektowych - 12 godzin b) dokończenie (w domu) sprawozdań z zajęć projektowych - 11 godzin d) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu - 10 godzin
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład15h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt15h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Podstawowe pojęcia z zakresu geologii i geomorfologii, ewidencji gruntów i budynków, gleboznawstwa i kartografii gleb.
Limit liczby studentów:
120
Cel przedmiotu:
Pozyskanie wiedzy z zakresu zmian społeczno-gospodarczych istotnych dla planowania przestrzennego na obszarach wiejskich w Polsce, z uwzględnieniem trendów europejskich. Poznanie wiedzy z zakresu obowiązujących aktów prawnych i innych dokumentów strategicznych związanych z działaniami mającymi wpływ na rozwój obszarów wiejskich, w tym głównie rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Pozyskanie umiejętności oceny uwarunkowań i możliwości rozwoju różnych funkcji obszarów wiejskich na podstawie zgromadzonej dokumentacji kartograficznej i opisowej gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz w oparciu o materiały kartograficzne i opisowe mapy glebowo-rolniczej. Umiejętność oceny jakości i przydatności pozyskanych danych pod kątem możliwości ich wykorzystania i analizowania dla potrzeb analiz przestrzennych wykorzystywanych przy sporządzaniu dokumentów planistycznych.
Treści kształcenia:
Treści wykładów: Kierunki rozwoju obszarów wiejskich w Polsce w świetle zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Pojęcie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, czynniki kształtujące zrównoważony rozwój. Rozwój obszarów wiejskich w okresie powojennym oraz wyniki najnowszych badań statystycznych związanych ze zmianami na obszarach wiejskich. Zadania administracji rządowej i samorządowej w kształtowaniu i rozwoju obszarów wiejskich. Źródła danych – geodezyjne bazy danych, mapy cyfrowe - wykorzystywane na potrzeby wybranych działań rozwojowych obszarów wiejskich. Zmienność i rozwój funkcji obszarów wiejskich jako konsekwencja procesów gospodarczych i urbanizacyjnych. Pozytywne i negatywne oddziaływanie poszczególnych funkcji na obszary wiejskie. Funkcje obszarów wiejskich, charakterystyka podstawowych funkcji. Obszary problemowe obszarów wiejskich. Strategie rozwoju. Instrumenty wspomagające rozwój obszarów wiejskich. Idea Smart Villages. Rozwój wsi i obszarów wiejskich w ustawodawstwie unijnym. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej. Zajęcia zostały przygotowane i będą prowadzone z wykorzystaniem technik emisji głosu i dykcji. Treści ćwiczeń projektowych: Studenci wykonują trzy krótkie ćwiczenia projektowe, w których badają warunki przyrodnicze, w tym głównie glebowe i wskazują możliwości rozwoju różnych funkcji na obszarach wiejskich. Obszarem badań są obręby ewidencyjne zlokalizowane w różnych częściach województwa mazowieckiego, co pozwala na zapoznanie studentów z różnymi potrzebami i problemami związanymi z rozwojem tych obszarów. Studenci pracują w 3-4 osobowych zespołach projektowych, uzyskując umiejętność pracy w zespole. Ćwiczenia polegają na: 1 Analizie warunków glebowych wybranego obszaru z punktu widzenia planowania przestrzennego na podstawie mapy klasyfikacyjnej w skali 1 : 5000. 2 Analizie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania obszaru pod kątem planowania i wyznaczania kierunków rozwoju różnych funkcji w oparciu o materiały kartograficzne i opisowe mapy glebowo-rolniczej 3 Opracowaniu wstępnego projektu zagospodarowania działki siedliskowej Zajęcia zostały przygotowane i będą przeprowadzone z wykorzystaniem umiejętności z zakresu Action Learning.
Metody oceny:
Ocena łączna jest średnia ważoną i obejmuje ocenę z ćwiczeń projektowych (średnia ocen czterech projektów wykonanych w zespołach ) - waga 0,8 oraz ocenę z zaliczenia wykładu - waga 1,2. Oceny wystawiane są według zasady: 5,0 - pięć (4,76 – 5,0), 4,5 - cztery i pół (4,26 - 4,74), 4,0 - cztery (3,76 - 4,25), 3,5 - trzy i pół (3,26 - 3,75), 3,0 - trzy (3,0 - 3,25).
Egzamin:
nie
Literatura:
1 Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M., Koncepcja wielofunkcyjności jako element zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 | nr 2 (51) | 11-38 2 Bank Danych Lokalnych GUS https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start 3 Bański J., Perspektywy rozwoju polskiej wsi – wybrane zagadnienia, WIEŚ I ROLNICTWO, NR 4 (165) 2014; 4 Bielska A., Stańczuk-Gałwiaczek M., Sobolewska-Mikulska K., Mroczkowski R. Implementation of the smart village concept based on selected spatial patterns – A case study of Mazowieckie Voivodeship in Poland, Land Use Policy, Volume 104, May 2021, https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105366 5 Krok E., Budowa kwestionariusza ankietowego a wyniki badań. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Informatica, 2015, 37: 55-73. https://doi.org/10.18276/si.2015.37-05 6 Niedzielski E., Funkcje obszarów wiejskich i ich rozwój, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2015 | 2(343) | 84-93 7 Rosner A., Stanny M., Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap II. Warszawa: Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 2016. 8 Stasiak A., Zgliński W., Podstawowe problemy obszarów wiejskich na przełomie XX-XI wieku [w:] A. Stasiak, W. Zgliński (red.): Wpływ przekształceń strukturalnych rolnictwa na zagospodarowanie przestrzeni wiejskiej, PAN, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Warszawa, 1997. 9 Strojny J., Musiał W., Obszary wiejskie w systemie ekonomiczno-społecznym państw Unii Europejskiej. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2019, 22(71). DOI 10.22630/PEFIM.2019.22.71.36 10 Sulmicka, M., Tendencje rozwoju mazowieckiego rolnictwa (Tendencies in the development of Mazovian agriculture). Mazowsze Studia Regionalne, 2013, 12. 11 Szlenk-Dziubek D., Miśkowiec M., i in., Przestrzeń do dialogu. Praktyczny podręcznik o tym, jak prowadzić partycypację społeczną w planowaniu przestrzennym. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa, 2018. https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2018/07/Przestrzen_do_dialogu_publikacja.pdf 12 Szymczyk P., Nabywanie nieruchomości rolnych w świetle nowelizacji przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego, cz. I, NIERUCHOMOŚCI rok 2017 numer 3 str. 8 13 Zawalińska K., Instrumenty i efekty wsparcia Unii Europejskiej dla regionalnego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Seria: Problemy rozwoju wsi i rolnictwa. IRWIR PAN, Warszawa, 2009.
Witryna www przedmiotu:
-
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt GP.SIK524_W1
zna treść aktów prawnych dotyczących zagadnień związanych z rozwojem obszarów wiejskich, w tym ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawę o lasach oraz ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_W08, K_W10, K_W12, K_W22, K_W26_SR
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W08, P1A_W01, S1A_W04, S1A_W08, T1A_W08, S1A_W02, S1A_W03, T1A_W01, T1A_W04, T1A_W08, P1A_W08
Efekt GP.SIK524_W2
zna treść operatu klasyfikacyjnego i aneksu do mapy glebowo-rolniczej
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_W05, K_W07, K_W15_SR, K_W15_UR, K_W21, K_W22
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W02, T1A_W03, T1A_W06, T1A_W07, T1A_W08, P1A_W03, T1A_W07, T1A_W07, T1A_W09, T1A_W01, T1A_W04
Efekt GP.SIK524_W3
ma wiedzę dotyczącą danych opracowywanych przez GUS na potrzeby oceny kierunku rozwoju obszarów wiejskich
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_W10, K_W21
Powiązane efekty obszarowe: S1A_W04, S1A_W08, T1A_W08, T1A_W09

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Efekt GP.SIK524_U1
potrafi zgromadzić dokumentację geodezyjną i kartograficzną niezbędną dla działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U08, K_U11
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U01, T1A_U02, T1A_U03, T1A_U05, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U08, P1A_U01, T1A_U07, T1A_U10
Efekt GP.SIK524_U2
potrafi zinterpretować wyniki gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz opracować dane statystyczne dla wybranych obszarów i przedstawić je w formie graficznej
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_U04, K_U18_UR
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U03, T1A_U04, T1A_U13, T1A_U14, T1A_U16
Efekt GP.SIK524_U3
potrafi określić przydatność gleb pod zabudowę i wskazać ograniczenia w ich zagospodarowaniu
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_U15, K_U21_SR, K_U21_UR
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U10, T1A_U15, P1A_U07, P1A_U07, S1A_U03

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Efekt GP.SIK524_K1
nabywa umiejętności pracy w zespole poprzez realizację projektów obejmujących interdyscyplinarną wiedzę
Weryfikacja: egzamin pisemny, ocena wykonania i obrony zadań projektowych
Powiązane efekty kierunkowe: K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K07, K_K08_SR, K_K08_UR
Powiązane efekty obszarowe: T1A_K01, T1A_K02, T1A_K03, T1A_K03, T1A_K04, T1A_K01, T1A_K07, T1A_K07