Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Oceny oddziaływania na środowisko
Koordynator przedmiotu:
dr hab. inż. Andrzej Kulig, prof. uczelni; dr hab. inż. Agnieszka Pusz, prof. uczelni
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Inżynieria Środowiska
Grupa przedmiotów:
Kierunkowe i Specjalizacyjne
Kod przedmiotu:
1110-ISITZ-ISP-7303
Semestr nominalny:
7 / rok ak. 2022/2023
Liczba punktów ECTS:
8
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Wykład: 30 godzin Zajęcia projektowe: 15 godzin Dwie wycieczki całodniowe (oczyszczalnia ścieków, elektrociepłownia): 15 godzin Zapoznanie się z literaturą: 35 godzin Przygotowanie procedury: 20 godzin Przygotowanie prac cząstkowych: 35 godzin Przygotowanie projektu, prezentacji, obrona: 30 godzin Przygotowanie do kolokwium: 20 godzin Razem: 200 godzin
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
2
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
nie dotyczy
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt15h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Limit liczby studentów:
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z procedurami ocen środowiskowych dla planowanych przedsięwzięć oraz istniejących obiektów. Ćwiczenia projektowe, uzupełnione wiedzą przekazaną podczas wykładu, dają znajomość procedur formalno-prawnych oraz umiejętność przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko i przeglądów ekologicznych wraz z opracowaniem formalnych raportów będących podstawą procesu decyzyjnego, w tym decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Treści kształcenia:
Program wykładu: Zagadnienia wprowadzające. Oddziaływania na środowisko na etapie realizacji, eksploatacji i likwidacji obiektu oraz ich ocena. Podstawowe definicje. Krótki rys historyczny ocen środowiskowych na świecie, w UE i w Polsce. Zasady oraz przepisy międzynarodowe (dyrektywy i konwencje) związane z ocenami oddziaływania na środowisko. Podstawy prawne procedur OOŚ w Polsce – ewolucja przepisów i ich ostateczny kształt. Rodzaje działań wpływających na stan środowiska (polityki, plany i programy oraz przedsięwzięcia inwestycyjne). Strategiczne oceny środowiskowe. Proces inwestycyjny w świetle wymagań ochrony środowiska. Cele merytoryczne oraz rodzaje ocen środowiskowych (screening). Procedury formalno-prawne OOŚ – analiza schematów. OOŚ w kontekście transgranicznym. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko na etapie planowania inwestycji. Harmonogram procedury oceny. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia. Procedury OOŚ dla małych inwestycji. Metody i techniki wykonywania ocen. Materiały źródłowe w ocenach środowiskowych. Wykorzystanie danych z monitoringu środowiska. Określanie zakresu raportu (scoping). Listy sprawdzające opisowe. Sposoby uszczegóławiania ocen (od jakościowych do ilościowych). Metody identyfikacji konfliktów: listy sprawdzające skalowane i ważone, macierze, m. nakładkowa, m. powiązań sieciowych. Metody prognozowania: modele matematyczne – deterministyczne i probabilistyczne, m. porównania stanów środowiska. Braki i niepewność modeli. Wariantowanie rozwiązań w OOŚ. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska i ich ocena. Analizy porealizacyjne i przeglądy ekologiczne (PE). Zasady ogólne i wymagania formalne wykonywania przeglądów. PE terenów zanieczyszczonych. Szczegółowe procedury PE (gospodarka odpadami, procesy prywatyzacyjne, zarządzanie środowiskiem). Problem tła. Przykłady OOŚ dla przedsięwzięć typu komunalnego, przemysłowego i infrastrukturowego (drogi, koleje itp.). Oddziaływanie na środowisko obiektów gospodarki odpadowej i ściekowej. Źródła i rodzaje oddziaływań. Ocena oddziaływania składowisk, kompostowni, stacji segregacji i spalarni odpadów oraz oczyszczalni ścieków. Czynne i bierne metody ograniczania niekorzystnych oddziaływań. Udział społeczeństwa w procedurach ocen środowiskowych. Formy i techniki konsultacji z udziałem społeczeństwa. Rola inwestora i organów ochrony środowiska w procedurze OOŚ. Raport o oddziaływaniu na środowisko - zasady opracowania i wymagania formalne. Autorzy ocen. Komisje do spraw OOŚ i ich kompetencje. Program zajęć projektowych: Akty prawa wspólnotowego i krajowego oraz literatura pomocna przy opracowaniu raportu OOŚ. Krótka charakterystyka OOŚ. Opis poszczególnych grup przedsięwzięć. Wymagania formalno-prawne dla poszczególnych grup przedsięwzięć. Wybranie tematów na podstawie rozporządzenia RM. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach i postanowienia administracyjne. Przedstawienie zakresu raportu. Opis planowanego przedsięwzięcia i wybór jego lokalizacji. Opis analizowanych wariantów planowanego przedsięwzięcia. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia. Schematy technologiczne. Opis proponowanych rozwiązań technicznych i technologicznych. Przedstawienie rozwiązań alternatywnych. Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego oddziaływania. Obszary Natura 2000. Przewidywane oddziaływania na poszczególne elementy środowiska na etapie budowy, eksploatacji i likwidacji. Przedstawienie zastosowanych metod OOŚ: listy sprawdzające i macierz Leopolda. Opis przewidywanych działań, mających na celu zapobieganie, zmniejszanie lub kompensowanie szkodliwych oddziaływań. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania przedsięwzięcia na etapie budowy i eksploatacji. Analiza możliwych konfliktów społecznych - propozycje ich uniknięcia bądź zminimalizowania. Weryfikacja otrzymanych wyników. Analiza ograniczeń i trudności. Opracowanie procedury i końcowego raportu OOŚ. Prezentacje raportów końcowych i zaliczenie projektów.
Metody oceny:
Ocena zintegrowana = ocena z wykładu x 0,6 + ocena z zajęć projektowych x 0,4 Warunki zaliczenia wykładu: egzamin w formie pisemnej. Warunki zaliczenia zajęć projektowych: obecność i aktywny udział w zajęciach projektowych oraz wykonanie procedury, obrona projektu.
Egzamin:
tak
Literatura:
1. Akty normatywne, w tym m.in. wybrane ustawy i rozporządzenia. 2. Bugajska A., Kulig A. „Prawodawstwo w ochronie środowiska z elementami ocen oddziaływania na środowisko: materiały dydaktyczne do wykładu”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2014 r. 3. Bugajska A., Kulig A. „Prawodawstwo w ochronie środowiska i OOŚ w praktyce: materiały dydaktyczne do ćwiczeń”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2018 r. 4. Forkiewicz E., Kawicki A. (2009): Postępowania administracyjne w sprawach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 r., o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Ministerstwo Środowiska. Warszawa. 5. Kulig A. „Metody pomiarowo-obliczeniowe w ocenach oddziaływania na środowisko obiektów gospodarki komunalnej”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2004 r. 6. Lenart W. „Zakres informacji przyrodniczych na potrzeby ocen oddziaływania na środowisko”. Biuro Projektowo-Doradcze „Eko-Konsult”. 7. Lenart W., Stoczkiewicz M., Szcześniak E. „Merytoryczne i społeczne źródła procesów OOŚ - udział społeczeństwa w decyzjach ekologicznych”. Biuro Projektowo-Doradcze „Eko-Konsult”, Gdańsk 2002 r. 8. Nowakowski T. „Analiza środowiskowa w procesie prywatyzacji”. Wydawnictwo Seidel-Przywecki. Warszawa 2008 r. 9. Nowakowski T., Podedworna-Łuczak M. „Raport oddziaływania na środowisko dróg i autostrad”. Wydawnictwo Seidel-Przywecki. Warszawa 2009 r. 10. Wybrane (pozycje literaturowe) publikacje z czasopism naukowo-technicznych. 11. Wybrane źródła internetowe (z dokładnym podaniem adresu strony).
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W01
Posiada wiedzę z ochrony komponentów środowiska w zakresie inżynierii środowiska, zna podstawowe akty prawa polskiego i Unii Europejskiej oraz obowiązujące normy i przepisy z zakresu ochrony środowiska.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie procedury.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o
Charakterystyka W02
Ma uporządkowaną wiedzę na temat formalno-prawnych procedur ocen środowiskowych w planowaniu przestrzennym i sektorowym w skali kraju i regionu, a także w procesach projektowania i realizacji przedsięwzięć oraz eksploatacji obiektów.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie procedury.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W04, IS_W06, IS_W17
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o, I.P6S_WK, III.P6S_WK
Charakterystyka W03
Posiada wiedzę o zagrożeniach środowiskowych związanych z realizacją planów i programów oraz przedsięwzięć.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W05
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U01
Potrafi przygotowywać raporty o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięć w zakresie gospodarki komunalnej i zna zasady wydawania decyzji administracyjnych w ochronie środowiska.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie procedury. Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U03, IS_U20
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
Charakterystyka U02
Potrafi oceniać zagrożenia poszczególnych komponentów środowiska związane z realizacją przedsięwzięć, wybrać i zastosować odpowiednie materiały, urządzenia i instalacje stosowane do realizacji przedsięwzięć.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U19
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
Charakterystyka U03
Potrafi opracować i zaprezentować w odpowiedniej formie projekt zawierającego opis i uzasadnienie celu pracy, przyjętą metodologię oraz wyniki i wnioski, posługuje się poprawnie terminologią i nomenklaturą stosowaną w opisie zjawisk fizycznych chemicznych, biologicznych zachodzących w środowisku.
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U13, IS_U21
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K01
Ma świadomość wagi pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje i potrzeby ich rozwiązywania na różnych poziomach: technicznych, prawnych i społecznych.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Wykonanie procedury. Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K02, IS_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_K, I.P6S_KR, I.P6S_KO
Charakterystyka K02
Potrafi formułować opinie dotyczące wpływu przedsięwzięć na środowisko oraz argumentować na ich rzecz zarówno w środowisku specjalistów jak i niespecjalistów.
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_K, I.P6S_KR
Charakterystyka K03
Posiada umiejętność pracy w zespole, ma świadomość odpowiedzialności za wykonywane wspólnie zadania.
Weryfikacja: Wykonanie procedury. Wykonanie i obrona projektu.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_K, I.P6S_KK