Politechnika
Warszawska

Katalog
ECTS

Nazwa przedmiotu:

Papiery wartościowe

Koordynator przedmiotu:

dr Agnieszka Tomczak, dr Sebastian Zieliński

Status przedmiotu:

Obowiązkowy

Poziom kształcenia:

Studia II stopnia

Program:

Administracja

Grupa przedmiotów:

Obowiązkowe

Kod przedmiotu:

A22_PW

Semestr nominalny:

4 / rok ak. 2021/2022

Liczba punktów ECTS:

3

Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:

Udział w ćwiczeniach (rozwiązywanie problemów praktycznych, udział w dyskusji, rozwiązywanie zadań, prezentowanie prac domowych): 30 godzin. Przygotowanie do zajęć, przeczytanie literatury podstawowej i uzupełniającej: 20 godzin. Przygotowanie się do 2 kolokwiów: 25 godzin. Sumaryczne obciążenie pracą studenta: 75 godzin.

Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:

1,2 p. ECTS

Język prowadzenia zajęć:

polski

Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:

1,2 p. ECTS

Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:

• Wykład0h
• Ćwiczenia30h
• Laboratorium0h
• Projekt0h
• Lekcje komputerowe0h

Wymagania wstępne:

Część prawna: ogólna wiedza na temat finansów publicznych i prawa finansowego. Część ekonomiczna: wiedza i umiejętności z przedmiotu: rynki kapitałowe.

Limit liczby studentów:

grupa specjalizacyjna

Cel przedmiotu:

Założenia i cele przedmiotu: Przedmiot opiera się na założeniu, że praca w instytucjach rządowych i samorządowych, instytucjach rynku finansowego, Komisji Nadzoru Finansowego oraz praca naukowa w dyscyplinie nauki o polityce i administracji wymaga znajomości podstawowych koncepcji teoretycznych w zakresie problematyki papierów wartościowych, bankowości i rynków finansowych. Przedmiot ma na celu dostarczenie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych w tym zakresie.

Treści kształcenia:

Część prawna: Ćwiczenia 1 Wprowadzenie do przedmiotu. Literatura obowiązkowa i uzupełniająca. Warunki zaliczenia. Papiery wartościowe – pojęcie, funkcje i rodzaje. Papiery wartościowe a znaki legitymacyjne. Papiery wartościowe imienne, na zlecenie, na okaziciela. Praca z aktami prawnymi: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Dyskusja dydaktyczna (problemy):  Jak szybko przenosić uprawnienia własnościowe?  Jak przenieść problem braku płynności na rynek?  Jak pozyskać dużo kapitału?  Jak przenieść ryzyko kredytowe na inne podmioty? Ćwiczenia 2. Weksle. Wystawienie i forma weksla, indos, przyjęcie, awal, płatność zwrotna, poszukiwanie z powodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia, przedawnienie. Czeki. Wystawienie i forma czeku, przeniesienie, poręczenie, przedstawienie do zapłaty. Konosamenty. Pojęcie i rodzaje. Praca z aktami prawnymi:  Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe.  Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo czekowe. Dyskusja dydaktyczna (problemy):  Jak wzmocnić uzyskanie kredytu kupieckiego?  Jak zapewnić zapłatę w relacjach międzynarodowych?  Jak wyemitować papier komercyjny bez opłat przy obrocie?  Jak skompensować należności, np. doprowadzając do oddłużenia wielu podmiotów?  Jak odzyskać pieniądze z weksla?  Jak użyć go w przypadku zabezpieczenia płatności?  Jak ustalić termin zapłaty, który nie jest znany z góry?  Jak zwolnić się od kosztów protestu weksla?  Jak zwolnić się od odpowiedzialności?  Jak rozliczyć więcej niż 3 osoby wekslem?  Jak przeciwdziałać dostaniu się weksla w ręce niepowołane?  Jak uzyskać pieniądze w przypadku nieobecności trasata? Ćwiczenia 3 Obligacje. Pojęcie, rodzaje, emisja. Praca z aktami prawnymi:  Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach. Dyskusja dydaktyczna (problemy):  Jak pozyskać środki taniej niż z kredytu płacąc odsetki?  Jak uzyskać finansowanie nie pozbywając się uprawnień własnościowych?  Jak ograniczyć koszty administracyjne obsługi obligacji?  Jak wykupić obligację, gdy emitent nie ma pieniędzy?  Jak ograniczyć koszty obsługi obligacji?  Jak uelastycznić termin wykupu obligacji?  Jak ograniczyć koszty emisji obligacji w okresie dekoniunktury? Ćwiczenia 4 Bankowe papiery wartościowe – pojęcie i funkcja. Listy zastawne. Certyfikaty depozytowe. Bony oszczędnościowe. Praca z aktami prawnymi:  Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.  Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dyskusja dydaktyczna (problemy):  Jak zmniejszyć koszty pozyskiwania depozytów i uniknąć trzymania rezerw płynności?  Jak uniknąć wyposażania spółek córek w kosztowny kapitał?  Jak finansować długoterminowe kredyty by nie mieć problemów z płynnością?  Jak dopasować pasywa do zmniejszających się aktywów w banku hipotecznym? Ćwiczenia 5 Akcje – pojęcie, funkcje, dematerializacja, imienne świadectwa depozytowe, świadectwa tymczasowe, cena nominalna, emisyjna i rynkowa akcji, akcje imienne i na okaziciela, zwykłe i uprzywilejowane, złota akcja, prawo do dywidendy, prawo poboru, prawo do udziału kwocie likwidacyjnej, prawa korporacyjne akcjonariuszy, rozporządzanie akcjami, umorzenie akcji i unieważnienie dokumentu akcji. Praca z aktami prawnymi:  Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dyskusja dydaktyczna (problemy):  Jak chronić władzę właścicieli nad spółką?  Jak umożliwić kontrolę własności akcji?  Jak spowolnić lub przyspieszyć obrót akcjami?  Jak pokonać asymetrię informacji między różnymi rodzajami inwestorów?  Jak zmniejszyć wypłaty z zysku lub je zwiększyć?  Jak zapewnić brak głosowania na walnym zgromadzeniu z tych samych akcji?  Jak umorzyć akcje bez zmiany podziału dywidendy między akcjonariuszy?  Jak wynagrodzić osoby które nie są akcjonariuszami?  Jak związać ze spółką osoby posiadające szczególne umiejętności?  Jak skłonić zarządzających by starali się o wzrost wartości spółki?  Jak związać pracowników ze spółką i sprawić by lepiej pracowali?  Jak dokonać restrukturyzacji spółki, która przeinwestowała lub jest nadmiernie zadłużona?  Co zrobić, jeśli sąd nie zgodzi się na podniesienie kapitału? Ćwiczenia 6 i 7 Publiczny obrót instrumentami finansowymi – spółki publiczne, rynek regulowany, rola KNF, status prawny KDPW i GPW. Praca z aktami prawnymi:  Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.  Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.  Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Ćwiczenia 8 Kolokwium. Część ekonomiczna 1. Rentowność obligacji jako podstawowy wskaźnik rynku finansowego. Ryzyko związane z obligacjami i jego miary. Agencje ratingowe i ocena obligacji. Charakterystyki ryzyka obligacji o stałym oprocentowaniu – duration i convexity 2. Obliczanie i interpretacja miar ryzyka związanych z obligacjami. Źródła i koszt kapitału w przedsiębiorstwie. Średni ważony koszt kapitału – przykład. Przykłady z GPW oraz giełdowych rynków zagranicznych notowań obligacji suwerennych, korporacyjnych i municypalnych. 3. Modele wyceny akcji; model stałej i rosnącej dywidendy (Gordona-Shapiro) oraz model dwufazowy (obliczanie ceny akcji, interpretacja). Akcje dywidendowe na GPW. 4. Papiery wartościowe jako baza dla instrumentów pochodnych. Motywy i cele operacji terminowych. Operacje typu swap i warrant. GPW i WGT – instrumenty terminowe w praktyce. 5. Podstawowe strategie opcyjne i wykorzystujące kontrakty terminowe. Przegląd zagranicznych rynków instrumentów pochodnych. 6. Zadania - obliczanie wskaźników i cen papierów wartościowych z poznanych modeli. Dyskusja nad zagadnieniami z prac domowych.

Metody oceny:

Zaliczenie części prawnej przedmiotu na podstawie: 1. prawidłowego rozwiązania wskazanych problemów (ćwiczenia praktyczne wykonywane samodzielnie bądź w grupach, dyskusja, rozwiązywanie case study) - 10 punktów; 2. kolokwium składającego się z pięciu zagadnień do wyjaśnienia - 15 punktów. Część prawną przedmiotu uważa się za zaliczoną, gdy student otrzymał co najmniej 13 punktów. Nieobecności nadprogramowe wymagają zrobienia małego badania uzgodnionego z wykładowcą oraz zaprezentowania wyników tego badania w formie postera. Zaliczenie części ekonomicznej: uczestnictwo w zajęciach, wykonanie pracy domowej na wybrany temat, zaliczenie testu i zadań na co najmniej 50% możliwych do uzyskania punktów. Wynik ogólny z części ekonomicznej jest obliczany jako: 70% test i 30% praca domowa (wagi odpowiednio 0,7 i 0,3) Ocena końcowa za test: od 50% - 3,0; od 62% 3,5; od 72% 4,0; od 82% - 4,5, od 90% 5,0. Przykładowe tematy prac domowych: Przedstaw zmiany w zasadach zarządzania portfelem długu publicznego w Polsce w latach 2010-2018. Rola polskich obligacji skarbowych w funduszach inwestycyjnych. Przedstaw ratingi obligacji państw Europy Środkowo-Wschodniej, które nie przyjęły euro (Czechy, Węgry, Polska) oraz spready na ich obligacjach w latach 2000-2018 i skomentuj zmiany. Przedstaw ratingi obligacji państw Europy Środkowo-Wschodniej, które przyjęły euro (Słowenia, Słowacja, Litwa, Łotwa) oraz spready na ich obligacjach w latach 2000-2018 i skomentuj zmiany. Przedstaw ratingi obligacji państw Południa Europy (Portugalia, Hiszpania, Włochy, Grecja) oraz spready na ich obligacjach w latach 2000-2018 i skomentuj zmiany. Zastosowanie opcji na rykach finansowych w Polsce. Stopy dywidend wybranych spółek na GPW w Polsce a kursy ich akcji w latach 2000-2017. Rynki futures na indeksy giełdowe w Europie. Koszt obsługi kapitału a ryzyko inwestora – scharakteryzuj tę relację. Swapy w zarządzaniu ryzykiem długu publicznego. Obligacje korporacyjne na rynku ASO w Polsce – charakterystyka emitentów, obrotów i ryzyka. Ocena zintegrowana z części prawnej i ekonomicznej stanowi średnią z części prawnej i części ekonomicznej, przy konieczności uzyskania pozytywnego wyniku z obu części.

Egzamin:

nie

Literatura:

Literatura podstawowa (część prawna): 1. Kudła J., Instrumenty finansowe i ich zastosowania, Keytext, Warszawa 2009. 2. Ochmann P., Czy każdy bilet zawsze musi być znakiem Legitymacyjnym, czyli rozważania o zasadzie ‘Numerus clausus’ papierów wartościowych w polskim porządku prawnym, „Zeszyty Prawnicze” 16.1/2016. 3. Lechowicz T., Emisja listów zastawnych na przykładzie rynku polskiego i brytyjskiego, „Finanse i Prawo Finansowe” 2015, II(3), s. 71-87. Literatura uzupełniająca (część prawna): 4. Królik-Kołtunik K., Przymusowy wykup akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, „Annales Universitatis Mariae Curie – Skłodowska”, Vol 49, No 4 (2015), s. 291-299. Część ekonomiczna: 1. K. Jajuga, T. Jajuga Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011 2. A. Sopoćko, Rynkowe instrumenty finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 3. W. Dębski, Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 4. J. Hull, Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, WIG PRESS, Warszawa 1998 5. S. Antkiewicz, Papiery wartościowe na rynku pieniężnym i kapitałowym, CeDeWu, Warszawa 2012 6. autor: Krzysztof Mejszutowicz, www.gpw.pl/pub/files/GPW_Podstawy_Inwestowania.pdf 7. GPW_przewodnik_dla_emitentow_gieldowych_2017.pdf

Witryna www przedmiotu:

brak witryny

Uwagi:

Metody dydaktyczne: - metody podające (wykład informacyjny, wyjaśnienie), - metody problemowe (metoda przypadków, dyskusja dydaktyczna), - metody praktyczne (pokaz, ćwiczenie przedmiotowe), - metody programowane (z użyciem komputera) - metody oparte o techniki obliczeniowe (rozwiązywanie zdań)

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W_01

Student w pogłębionym stopniu zna teorie wyjaśniające funkcjonowanie problematyki papierów wartościowych, bankowości i rynków finansowych.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, prace domowe, udział w dyskusji na zajęciach.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W01, K_W03, K_W12 FIB
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WG, II.S.P7S_WG.1, II.S.P7S_WG.2, II.H.P7S_WG.1.o, I.P7S_WK, II.X.P7S_WG.1.o, II.H.P7S_WG.2

Charakterystyka W_02

Student zna i rozumie funkcje papierów wartościowych rynku pieniężnego i kapitałowego z punktu widzenia potrzeb emitenta i inwestora.
Weryfikacja: est zaliczeniowy, prace domowe, udział w dyskusji na zajęciach.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W02, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WG, I.P7S_WK, II.T.P7S_WG, II.S.P7S_WG.1, II.S.P7S_WG.2

Charakterystyka W_03

Student zna główne modele wyceny akcji i obligacji, a także zna i rozumie istotę instrumentów pochodnych - futures, opcji i swapów.
Weryfikacja: Test zaliczeniowy, prace domowe, udział w dyskusji na zajęciach.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W04, K_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WG, II.X.P7S_WG.1.o, II.S.P7S_WG.1, II.H.P7S_WG.2

Charakterystyka W_04

Student ma wiedzę na temat obowiązujących regulacji prawnych w zakresie instrumentów rynku pieniężnego i kapitałowego.
Weryfikacja: Udział w dyskusji na zajęciach, wykonywanie ćwiczeń.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W02, K_W04, K_W11 FIB
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WK, II.T.P7S_WG, II.S.P7S_WG.1, II.S.P7S_WG.2, I.P7S_WG, II.X.P7S_WG.1.o, II.H.P7S_WG.2, II.S.P7S_WG.3

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U_01

Student potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę, by rozwiązywać problemy związane z emisją papierów wartościowych przez właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy, syntezy oraz twórczej interpretacji i prezentacji tych informacji.
Weryfikacja: Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się w formie kolokwium, sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych oraz oceny aktywności studenta.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U02
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_UW, II.S.P7S_UW.1, II.S.P7S_UW.2.o, II.S.P7S_UW.3.o, II.H.P7S_UW.1, II.H.P7S_UW.2.o

Charakterystyka U_02

Student umie dokonać wyceny papieru wartościowego na podstawie poznanych formuł, obliczać miary ryzyka związanego z obligacjami o stałym oprocentowaniu a także odróżnia instrumenty pochodne i poprawnie je definiuje, potrafi wskazać ich zastosowanie oraz skonstruować niektóre z nich.
Weryfikacja: Test, rozwiązywanie zadań na zajęciach i w ramach pracy własnej.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U13 FIB, K_U09, K_U12
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_UO, I.P7S_UK, I.P7S_UW, II.T.P7S_UW.2, II.X.P7S_UW.2, II.S.P7S_UW.2.o

Charakterystyka U_03

Student potrafi wskazać i interpretować uwarunkowania prawne emisji papierów wartościowych służących finansowaniu długu publicznego rządowego i samorządowego.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów na zajęciach, prezentacja prac domowych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U04, K_U06, K_U10
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_UW, II.X.P7S_UW.2, II.S.P7S_UW.1, II.S.P7S_UW.2.o, II.S.P7S_UW.3.o, II.H.P7S_UW.1, II.H.P7S_UW.2.o, I.P7S_UK, II.X.P7S_UW.3.o, I.P7S_UO

Charakterystyka U_04

Student umie skutecznie znaleźć informacje dotyczące rozwiązań organizacyjno-prawnych stosowanych na rynkach papierów wartościowych, jak też posługiwać się nimi do rozwiązywania problemów.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach, prezentacja prac domowych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U12, K_U13 FIB
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_UW, II.T.P7S_UW.2, II.X.P7S_UW.2, II.S.P7S_UW.2.o, I.P7S_UK, I.P7S_UO

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K_01

Student jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu prawnych problemów poznawczych i praktycznych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych w Polsce.
Weryfikacja: Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się w formie sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych oraz oceny aktywności studenta.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K04, K_K08 FIB
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_KK

Charakterystyka K_02

Student ma zdolność samodzielnego korzystania z informacji pochodzącej z rynków finansowych aktualizowania własnej wiedzy w tym zakresie, a także ma świadomość ryzyka wiążącego się z inwestycjami w papiery wartościowe.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach, test.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K04, K_K08 FIB, K_K09 FIB
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_KK