Nazwa przedmiotu:
Podstawy bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych
Koordynator przedmiotu:
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Administracja
Grupa przedmiotów:
Obowiązkowe
Kod przedmiotu:
A13_PBIST
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2023/2024
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Student uczestniczy w wykładach objętych programem przedmiotu (30h). Praca własna studenta ogółem 45h -na potrzeby ugruntowania wymaganej wiedzy, studiowania wskazanej literatury przedmiotu 25h -przygotowania się do egzaminu przeznacza 20h. Ogółem 75 = 3 ECTS
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
1 ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
0
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Związki korelacyjne: przedmiot bazuje na zrealizowanych uprzednio przedmiotach informatycznych; pogłębia wiedzę w zakresie zagrożeń informacji i systemów teleinformatycznych oraz umiejętności stosowania metod organizacyjno – prawnych i programowo – technicznych przeciwdziałania tym zagrożeniom.
Limit liczby studentów:
wszyscy
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest nauczenie studentów stosowania zasad zapewnienia bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Ponadto, zapoznanie studentów z: podstawami prawnymi bezpieczeństwa informacji, zagrożeniami i metodami zapewnienia bezpieczeństwa informacji, modelami i strategiami oraz problemami zarządzania bezpieczeństwem informacji i systemów teleinformatycznych w instytucjach (organizacjach).
Treści kształcenia:
1. POJECIE BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI, PODSTAWOWE OKREŚLENIA. PRAWNO – ORGANIZACYJNE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Bezpieczeństwo informacji i systemów teleinformatycznych organizacji, podstawowe określenia. Podstawy prawno – organizacyjne bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych w organizacji. 2. SYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Zagrożenia informacji i systemów teleinformatycznych – podstawowe określenia. Systematyka zagrożeń informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji. Charakterystyka i skutki zagrożeń informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji. 3. CYBERTERRORYZM SZCZEGÓLNYM ZAGROŻENIEM BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Pojecie cyberprzestrzeni i cyberterroryzmu . Formy i metody ataków w cyberprzestrzeni. Podstawy prawne ochrony cyberprzestrzeni. Metody przeciwdziałania zagrożeniom cyberprzestrzeni i cyberterroryzmu. 4. ZAGROŻENIA KRYTYCZNEJ INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ - Infrastruktura krytyczna – podstawowe określenia i definicje. Zagrożenia krytycznej infrastruktury teleinformatycznej. Ochrona krytycznej infrastruktury teleinformatycznej. Podstawy prawne ochrony krytycznej infrastruktury teleinformatycznej w kraju. 5. BEZPIECZEŃSTWO INFORMACJI NIEJAWNYCH I DANYCH WRAŻLIWYCH - Informacja niejawna i dane wrażliwe – podstawowe określenia. Uwarunkowania organizacyjne oraz podstawy prawne bezpieczeństwa informacji niejawnej. Ochrona danych wrażliwych i osobowych. 6. METODY FIZYCZNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Klasyfikacja metod przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych. Fizyczne metody przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych. Techniczne środki przeciwdziałania zagrożeniom – aplikacje metod fizycznych. 7. METODY TECHNICZNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Metody kryptograficzne ochrony informacji i danych. Metody programowo – sprzętowe zapewnienia bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych . Metody ochrony elektromagnetycznej. Elektroniczne systemy ochrony obiektów i zasobów systemów teleinformatycznych. 8. MODELE I STRATEGIE BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Modele i strategie bezpieczeństwa informacji – identyfikacja i charakterystyka. Aplikacje modeli polityk bezpieczeństwa informacji. Modele bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego w rozwiązaniach praktycznych i dokumentach ETSI. 9. METODY ADMINISTRACYJNO – ORGANIZACYJNE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Analiza systemowa w procesie organizacji bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Podstawy prawne bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Polityka bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji – aplikacje. 10. METODYKI OPRACOWANIA POLITYK BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Charakterystyka metodyk opracowania polityk bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Metodyka TISM. Kryteria wyboru i wybór metodyki opracowania polityki bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Opracowanie polityki bezpieczeństwa informacji/systemu teleinformatycznego organizacji w układzie minimalnym. 11. RYZYKO, ANALIZA RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Istota analizy ryzyka bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Metody szacowania i oceny ryzyka bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. 12. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Zarządzanie ryzykiem wg ISO/IEC. Analiza aplikacji zarządzania ryzykiem bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. 13. AUDYT BEZPIECZEŃSTWA INFORMACJI I SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Audyt bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji – podstawowe określenia. Proces audytu bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Metodyki prowadzenia audytu. Standardy, wytyczne i procedury audytowania systemów teleinformatycznych organizacji. 14. ZARZĄDZENIE BEZPIECZEŃSTWEM INFORMACJI I SIECI TELEINFORMATYCZNYCH ORGANIZACJI - Podstawowe uwarunkowania zarządzania bezpieczeństwem informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Proces zarządzania bezpieczeństwem informacji. Podstawy prawne i normalizacyjne oraz praktyka w zarządzaniu bezpieczeństwem informacji. Zarządzanie sieciami teleinformatycznymi organizacji.
Metody oceny:
Ocena z egzaminu. Forma egzaminu - test z wykładanej tematyki przedmiotu.
Egzamin:
tak
Literatura:
1. Białas A.: Bezpieczeństwo informacji i usług w nowoczesnej instytucji i firmie, WNT, Warszawa, 2008 2. Cole E., Krutz R. L., Conley J.: Bezpieczeństwo sieci. Biblia. Helion, Warszawa 2005 3. Dudek A. Nie tylko wirusy. Wydawnictwo Helion, Warszawa 2005 4. Kowalewski J., Kowalewski M., Zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni. Cyberterroryzm. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2017 5. Kowalewski J., Kowalewski M., Ochrona informacji w cyberprzestrzeni, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2017 6. Kowalewski J., Kowalewski M., Polityka bezpieczeństwa informacji w praktyce, Presscom sp. z o.o., Wrocław 2014 7. Kowalewski M., Ołtarzewska A., Polityka bezpieczeństwa informacji instytucji na przykładzie Instytutu Łączności, Telekomunikacja i Techniki Informacyjne nr 3-4, IŁ-PIB, Warszawa 2007 8. Liderman K.: Analiza ryzyka informacji w systemach komputerowych, PWN, Warszawa 2008 9. Strebe M: Podstawy bezpieczeństwa sieci. Mikom, Warszawa 2005
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:
Brak

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W_01
Zna i rozumie podstawowe pojęcia, terminologię stosowaną w obszarze bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W03, K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, II.T.P6S_WG
Charakterystyka W_02
Zna źródła i zagrożenia informacji oraz systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W10, K_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.T.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o
Charakterystyka W_03
Zna metody przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W03, K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, II.T.P6S_WG
Charakterystyka W_04
Zna modele, strategie, polityki bezpieczeństwa oraz zasady zarządzania bezpieczeństwem informacji organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W03, K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, II.T.P6S_WG
Charakterystyka W_05
Ma podstawową wiedzę dotyczącą zasad bezpiecznego wykorzystywania usług teleinformatycznych w codziennej działalności organizacji oraz sytuacjach kryzysowych
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W10, K_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.T.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, I.P6S_WG, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U_01
Potrafi prowadzić analizy zagrożeń informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
Charakterystyka U_02
Potrafi stosować metody przeciwdziałania zagrożeniom informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW
Charakterystyka U_03
Potrafi bezpiecznie stosować usługi teleinformatyczne w codziennej działalności organizacji oraz w sytuacjach kryzysowych
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW
Charakterystyka U_04
Potrafi opracować politykę bezpieczeństwa informacji lub systemu teleinformatycznego organizacji w układzie minimalnym
Weryfikacja: Test egzaminacyjny z bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji. Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K_01
Jest świadomy odpowiedzialności w zakresie bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych w środowisku funkcjonowania zawodowego
Weryfikacja: Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KR
Charakterystyka K_02
Ma świadomość dynamicznego rozwoju systemów teleinformatycznych i ich rosnącego zagrożenia oraz stosowania metod ochrony i zasad bezpiecznego przetwarzania informacji zwłaszcza w obszarze funkcjonowania administracji publicznej
Weryfikacja: Wystąpienia w toku wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K06, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KK, I.P6S_KO
Charakterystyka K_03
Potrafi współdziałać z różnymi podmiotami, wykorzystywać nabytą wiedzę techniczną w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych organizacji
Weryfikacja: Wystąpienia w toku wykładów
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K05, K_K06, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO, I.P6S_KK