Nazwa przedmiotu:
Finanse publiczne i prawo finansowe
Koordynator przedmiotu:
dr hab. Anna Zalcewicz, prof. uczelni; dr hab. Stefan Jarecki, prof.uczelni
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Administracja
Grupa przedmiotów:
Obowiązkowe
Kod przedmiotu:
A13_FPPF
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2023/2024
Liczba punktów ECTS:
4
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, itp.): Obciążenie studenta [h]: Udział w wykładach 30 Udział w ćwiczeniach 15 (łącznie Godziny kontaktowe: 45 godzin) Praca własna: przygotowanie do zajęć i egzaminu (ok. 30 godzin) Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 godz.
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
Przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego student uzyskuje dwa punkty ECTS (przedmiot realizowany jest w wymiarze 45 godzin wykładowych i ćwiczeniowych).
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
-
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia15h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Przedmiotami wprowadzającymi są przede wszystkim prawo konstytucyjne, prawo administracyjne, prawo cywilne.
Limit liczby studentów:
cały rok
Cel przedmiotu:
Zamierzone cele dydaktyczne można podzielić na dwie grupy: - merytoryczne (opanowanie kluczowych pojęć, zrozumienie instytucji prawnych i zasad prawa finansowego z uwzględnieniem odrębności poszczególnych gałęzi prawa normujących gromadzenie i dystrybucję środków pieniężnych jak prawo podatkowe, publiczne prawo bankowe, prawo budżetowe), - osiągnięcie określonych umiejętności praktycznych (dokonywanie wykładni przepisów w zakresie prawa finansów publicznych umożliwiające ich poprawne zastosowanie w praktyce).
Treści kształcenia:
WYKŁADY: 1. Wybrane zagadnienia ogólne z zakresu prawa finansowego 1.1. Pojęcie i zakres prawa finansowego 1.2. Pojęcie finansów publicznych na tle regulacji ustawowej i poglądów doktryny 1.3. Prawo finansowe w systemie prawa 2. Prawo budżetowe 2.1. Wprowadzenie do problematyki prawnej regulacji finansów publicznych 2.2. Jednostki sektora finansów publicznych 2.3. Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych 2.4. Dług publiczny 2.5. Dyscyplina finansów publicznych 2.6.Budżet Państwa 2.6.1. Instytucje materialnego prawa budżetowego 2.6.2.Procedura budżetowa 2.6.3. Kontrola wykonania budżetu 2.7. Budżet jednostek samorządu terytorialnego 2.7.1. Uchwała budżetowa jako podstawa gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego 2.7.2. Procedura budżetowa 2.2.3. Kontrola wykonania budżetu oraz kontrola i nadzór nad działalnością finansową jednostek samorządu terytorialnego 3. Prawo podatkowe 3.1.Ogólne prawo podatkowe 3.1.1. Podstawowe pojęcia prawa podatkowego 3.1.2. Konstrukcja prawna podatku 3.2. Szczegółowe prawo podatkowe 3.2.1. Podatki dochodowe – omówienie poszczególnych podatków i elementów konstrukcyjnych 3.2.2. Podatki obrotowe– omówienie poszczególnych podatków i elementów konstrukcyjnych 3.2.3. Podatki przychodowe i majątkowe– omówienie poszczególnych podatków i elementów konstrukcyjnych 4. System finansowy ubezpieczeń 4.1. Ubezpieczenia społeczne 4.1.1. Podział ubezpieczeń w Polsce 4.1.2. Zakres przedmiotowy ubezpieczeń 4.1.3. Zasady ubezpieczeń społecznych 4.1.4. Niektóre podmioty wykonujące zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych 4.1.5. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych 4.1.6. Fundusz Rezerwy Demograficznej 4.1.7. Ubezpieczenia społeczne rolników 4.2. Ubezpieczenie zdrowotne 4.2.1.Zasady finansowania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 4.2.2. Zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń 4.2.3.Zasady powszechnego - obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego 4.2.4.Zasady funkcjonowania, organizację i zadania Narodowego Funduszu Zdrowia 5. Wybrane zagadnienia prawa rynku finansowego 5.1. Dwuszczeblowy system bankowy 5.2. Bank centralny – cel powołania, zasady funkcjonowania, rola na współczesnych rynkach finansowych 5.3. Banki komercyjne – formy organizacyjno-prawne, podstawowy zakres działalności bankowej 5.4. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe jako instytucje parabankowe 5.5. Bankowy Fundusz Gwarancyjny 5.6. Nadzór nad rynkiem finansowym Ćwiczenia (tematy oraz zagadnienia) 1. Prawo finansowe i jego źródła .Systematyka i specyfika prawa finansowego. Finanse publiczne i ich przeznaczenie 2. Analiza treści Konstytucji RP z 1997r. pod kątem zapisów stanowiących podstawę do kreowania dochodów i wydatków publicznych , realizacji doktryny społecznej gospodarki rynkowej i społeczeństwa 3. Analiza treści ustawy o finansach publicznych z szczególnym uwzględnieniem organizacji i funkcjonowania sektora finansów publicznych 4. Decentralizacja finansów publicznych i system budżetowy w państwie (budżet państwa a budżety JST). Subwencje i dotacje. Rodzaje budżetów (budżet tradycyjny a budżet zadaniowy). 5. Dochody publiczne ze szczególnym uwzględnieniem podatków. Władztwo podatkowe gmin. 6. Wydatki publiczne i ich klasyfikacja. Deficyt budżetowy i dług publiczny . 7. Dyscyplina finansów publicznych. 8. System ubezpieczeń społecznych w świetle regulacji prawnych
Metody oceny:
W celu uzyskania zaliczenia student musi: 1) zaprezentować określone zagadnienia w formie wystąpienia, referatu lub poprzez udział w dyskusji; 2) uzyskać pozytywny wynik (co najmniej 60%) z zaliczenia pisemnego w formie testu jednokrotnego wyboru z możliwymi pytaniami otwartymi. Egzamin: Wiedza weryfikowana jest poprzez sprawdzenie stopnia opanowania materii wykładu z każdego z omawianych działów w drodze egzaminu pisemnego lub ustnego, jako końcowej formy oceniania. Egzamin pisemny składa się z testu wyboru i uzupełnień. Egzamin ustny składa się z pytań otwartych.
Egzamin:
tak
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. M. Frysztak, A. Mikos-Sitek, R. Oktaba, A. Partyka-Popiela, P. Zapadka, Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2020 2. A. Borodo, Finanse publiczne. Zagadnienia ustrojowe i prawne, Warszawa 2019 3. Podstawy prawa finansów publicznych, J. Salachna, M. Tyniewicki (red. nauk.), Warszawa 2024 Literatura uzupełniająca: 1. A. Drwiłło, Podstawy finansów i prawa finansowego, Wolters Kluwer, Warszawa 2014 2. P. Panfil, Prawne i finansowe uwarunkowania długu Skarbu Państwa, Wolters Kluwer, Warszawa 2016 3. L. Lipiec-Warzecha, Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Komentarz, Warszawa 2012. 4. Ustawa o finansach publicznych. Komentarz., P. Smoleń (red.), Warszawa 2012 5. Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014 6. M. Bitner, Prawne instrumenty ograniczania deficytu budżetowego i długu publicznego jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa 2016
Witryna www przedmiotu:
do uzupełnienia
Uwagi:
-

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W_01
Zna podstawową terminologię z zakresu finansów publicznych.
Weryfikacja: Sprawdzenie wiedzy w formie testu wyboru, testu z pytaniem otwartym lub krótkiej odpowiedzi na określony temat
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W01, K_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o
Charakterystyka W_02
Student zna źródła prawa finansowego.
Weryfikacja: Sprawdzenie wiedzy w formie testu wyboru, testu z pytaniem otwartym lub krótkiej odpowiedzi na określony temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W02, K_W01
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o
Charakterystyka W_03
Ma podstawową wiedzę o celach, funkcjach i zasadach gospodarki środkami publicznymi.
Weryfikacja: Sprawdzenie wiedzy w formie testu wyboru, testu z pytaniem otwartym lub krótkiej odpowiedzi na określony temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W02, K_W05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o
Charakterystyka W_04
Ma wiedzę na temat organizacji, zadań i zasad gospodarki finansowej podmiotów sektora finansów publicznych.
Weryfikacja: Sprawdzenie wiedzy w formie testu wyboru, testu z pytaniem otwartym lub krótkiej odpowiedzi na określony temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W02, K_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, I.P6S_WK, II.T.P6S_WK, II.H.P6S_WG.1.o
Charakterystyka W_05
Zna podstawową terminologię z zakresu prawa podatkowego.
Weryfikacja: Sprawdzenie wiedzy w formie testu wyboru, testu z pytaniem otwartym lub krótkiej odpowiedzi na określony temat.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W01
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U_01
Potrafi analizować akty prawne dotyczące finansów publicznych i prawa finansowego
Weryfikacja: Sprawdzanie umiejętności z zakresu podstawowych pojęć, zasad i funkcji finansów publicznych poprzez: aktywne uczestnictwo w dyskusji na ćwiczeniach, analizę aktów prawnych i danych ilościowych oraz wnioskowanie na tej podstawie, prezentacje własne studentów wybranych problemów związanych z problematyką zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, I.P6S_UW, II.T.P6S_UW.2, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o
Charakterystyka U_02
Potrafi zinterpretować dane zawarte w budżetach i planach finansowych podmiotów sektora publicznego.
Weryfikacja: Sprawdzanie umiejętności z zakresu podstawowych pojęć, zasad i funkcji finansów publicznych poprzez: aktywne uczestnictwo w dyskusji na ćwiczeniach, analizę aktów prawnych i danych ilościowych oraz wnioskowanie na tej podstawie, prezentacje własne studentów wybranych problemów związanych z problematyką zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.T.P6S_UW.2, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
Charakterystyka U_03
Student potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę, by formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy związane z funkcjonowaniem jednostek sektora finansów publicznych.
Weryfikacja: Weryfikacja efektu uczenia się odbywa się w formie sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U02, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
Charakterystyka U_04
Student potrafi wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji.
Weryfikacja: Weryfikacja efektu uczenia się odbywa się w formie sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych oraz oceny aktywności studenta.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U03, K_U04, K_U01, K_U02
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.T.P6S_UW.2, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, I.P6S_UW
Charakterystyka U_05
Student potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę, do określenia wysokości podatków, w szczególności wysokości podatku od nieruchomości i podatku od środków transportowych.
Weryfikacja: Weryfikacja efektu odbywa się w formie sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U02
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1
Charakterystyka U_06
Student potrafi brać udział w debacie na temat związku systemu ubezpieczeń społecznych z kondycją finansów publicznych – przedstawiać i oceniać różne opinie i stanowiska oraz dyskutować o nich.
Weryfikacja: Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się w formie oceny aktywności studenta.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04, K_U06
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, I.P6S_UU

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K_01
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie konieczność dalszego doskonalenia się zawodowego i rozwoju osobistego.
Weryfikacja: Praca własna studenta związana z analizą aktów prawnych i danych statystycznych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K02, K_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO, I.P6S_KR
Charakterystyka K_02
Ma świadomość roli i znaczenia finansów publicznych w zaspokajaniu potrzeb o charakterze zbiorowym
Weryfikacja: Praca własna studenta związana z analizą aktów prawnych i danych statystycznych
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K02, K_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO, I.P6S_KR
Charakterystyka K_03
Ma przekonanie o potrzebie zachowywania się w sposób profesjonalny i odpowiedzialny
Weryfikacja: Praca własna związana z analizą aktów prawnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K02, K_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KR
Charakterystyka K_04
Ma przekonanie o potrzebie dostępu do informacji z zakresu finansów publicznych
Weryfikacja: Praca własna studenta związana z analizą aktów prawnych i danych statystycznych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K02, K_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KR, I.P6S_KO
Charakterystyka K_05
Student jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów związanych z funkcjonowaniem jednostek sektora finansów publicznych.
Weryfikacja: Weryfikacja efektu odbywa się w formie sprawdzenia prawidłowego wykonania ćwiczeń praktycznych oraz oceny aktywności studenta.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K04, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO