- Nazwa przedmiotu:
- Teoria prawdopodobieństwa 1/przedmiot obieralny*
- Koordynator przedmiotu:
- dr hab. Bartosz Kołodziejek, prof uczelni - wersja dwusemestralna
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Matematyka
- Grupa przedmiotów:
- Wspólne
- Kod przedmiotu:
- 1120-MA000-LSP-0247
- Semestr nominalny:
- 4 / rok ak. 2023/2024
- Liczba punktów ECTS:
- 5
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 140
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 3
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia45h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Analiza matematyczna z elementami teorii miary, Algebra liniowa
- Limit liczby studentów:
- Bez limitu
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów z pierwszą częścią zaawansowanego kursu rachunku prawdopodobieństwa.
- Treści kształcenia:
- 1. Przestrzeń probabilistyczna, σ-ciało, prawdopodobieństwo i jego własności.
2. Schemat klasyczny, elementy kombinatoryki, dyskretna przestrzeń probabilistyczna, schemat geometryczny.
3. Prawdopodobieństwo warunkowe, wzór na prawdopodobieństwo całkowite, wzór Bayesa, zdarzenia niezależne, schemat Bernoulliego, lemat Borela-Cantelliego.
4. Zmienne losowe, rozkład prawdopodobieństwa zmiennej losowej.
5. Dystrybuanta, twierdzenie o rozszerzaniu miary, funkcje zmiennej losowej.
6. Podstawowe typy rozkładów: rozkłady dyskretne, absolutnie ciągłe (gęstość) i rozkłady osobliwe.
7. Wartość oczekiwana jako całka względem miary, własności, wariancja, nierówność Czebyszewa i inne nierówności probabilistyczne.
8. Momenty wyższych rzędów, nierówności dla momentów, zachowanie ogonów, a momenty.
9. Funkcja tworząca rozkładu, transformata Laplace’a i funkcja tworząca momentów.
10. Wektory losowe, dystrybuanta wielowymiarowa, miary probabilistyczne w Rn, wielowymiarowy rozkład normalny, rozkład wielomianowy.
11. Rozkłady brzegowe, niezależne zmienne losowe.
12. Transformacje wektorów losowych, rozkład sumy niezależnych zmiennych losowych.
13. Kowariancja, zagadnienie prognozy liniowej, współczynnik korelacji.
14 Macierz kowariancji, momenty łączne wyższych rzędów, wielowymiarowa funkcja tworząca momentów.
15 Warunkowa wartość oczekiwana – podejście elementarne.
- Metody oceny:
- Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie 10-13 kartkówek i 2 kolokwiów (w proporcji ok. 1:4). Do zaliczenia ćwiczeń niezbędne jest zdobycie co najmniej 50% punktów. Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego składającego się z dwóch części (zadaniowej i teoretycznej, w proporcjach 3:2). Do zaliczenia przedmiotu niezbędne jest zdobycie co najmniej 50% punktów z egzaminu bądź łącznie z egzaminu i ćwiczeń, przy czym stosunek punktów za egzamin i ćwiczenia to 3:2.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. J. Jakubowski, R. Sztencel Wstęp do teorii prawdopodobieństwa, SRIPT Warszawa, 2001
2. P. Billingsley Prawdopodobieństwo i miara, PWN Warszawa, 2009
3. W. Feller Wstęp do rachunku prawdopodobieństwa, t. I i II, PWN Warszawa, 2012.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- Studenci, którzy wybierają na jednosemestralną wersję przedmiotu Rachunek Prawdopodobieństwa zobligowani są do wybrania przedmiotu bądź przedmiotów obieralnych łącznie za 5 punktów ECTS.
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka RP1_W01
- Zna podstawy teorio-miarowe rachunku prawdopodobieństwa, własności prawdopodobieństwa, rozumie pojęcie przestrzeni probabilistycznej.
Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna, kartkówki na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_W05, M1_W06, M1_W25
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_W02
- Zna pojęcie zmiennej losowej i wektora losowego, dystrybuanty, rozkładu zmiennej losowej, różne typy rozkładów, rozkłady wielowymiarowe, brzegowe
Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna, kartkówki na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_W22, M1_W23
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_W03
- Zna pojęcie wartości oczekiwanej jako całki względem miary, podstawowe własności, momenty wyższych rzędów, nierówności probabilistyczne
Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna, kartkówki na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_W06, M1_W22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_W04
- Zna pojęcie niezależności oraz metody znajdowania rozkładów funkcji zmiennych niezależnych
Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna, kartkówki na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_W22, M1_W23
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_W05
- Zna pojęcie macierzy kowariancji, współczynnika korelacji oraz ich własności
Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna, kartkówki na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_W22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka RP1_U01
- Potrafi obliczać prawdopodobieństwa zdarzeń w różnych modelach probabilistycznych
Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kolokwia na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_U02
- Potrafi znajdować rozkłady zmiennych losowych, opisać rozkład za pomocą dystrybuanty, znajdować rozkłady funkcji zmiennych losowych
Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kolokwia na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_U20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_U03
- Umie badać własności wektorów losowych, sprawdzać niezależność składowych, znajdować rozkład sumy, różnicy, iloczynu i ilorazu zmiennych niezależnych
Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kolokwia na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_U20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_U04
- Potrafi obliczać wartość oczekiwaną, wariancję i wyższe momenty zmiennych losowych. Posługuje się biegle nierównością Czebyszewa i innymi nierównościami probabilistycznymi
Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kolokwia na ćwiczeniach
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka RP1_K01
- Rozumie potrzebę stałego podnoszenia kwalifikacji
Weryfikacja: Kolokwia
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_K05, M1_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka RP1_K02
- Umie prawidłowo określić priorytety służące do realizacji określonego zadania
Weryfikacja: Kolokwia
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
M1_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: