Nazwa przedmiotu:
Technologia chemiczna
Koordynator przedmiotu:
prof. dr hab. inż. Jacek Kijeński
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Technologia Chemiczna
Grupa przedmiotów:
Wspólne dla kierunku
Kod przedmiotu:
CS1A_23_01
Semestr nominalny:
4 / rok ak. 2024/2025
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Wykłady: liczba godzin według planu studiów - 45, przygotowanie do egzaminu - 30; Razem - 75;
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
Wykłady - 45 h; Razem - 45 h = 1,8 ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
0
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład45h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
-
Limit liczby studentów:
min. 15
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest uzyskanie przez studenta wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w zakresie podstawowych problemów technologii produktów przemysłu chemicznego nieorganicznego i organicznego. Zapoznanie studentów z rolą przemysłu chemicznego i jego miejscem w gospodarce. Przekazanie studentom wiedzy na temat surowców, rozwoju metody technologicznej, zasad technologicznych, analizy stechiometrycznej, kimetycznej i termodynamicznej procesu technologicznego. Zapoznanie się z bilansem masowym i cieplnym procesu i ze schematami technologicznymi. Poznanie podstawowych typów reaktorów chemicznych i podstawowych procesów jednostkowych w technologii chemicznej.
Treści kształcenia:
W1 - Rola technologii chemicznej jako sztuki wytwarzania. W2 - Miejsce i rola przemysłu chemicznego w gospodarce narodowej (globalnej) i jego struktura. W3 - Rozwój przemysłu chemicznego - technologie chemiczne, które stanowiły kamienie milowe rozwoju cywilizacji i gospodarki światowej. W4 - Baza surowcowa przemysłu chemicznego. Ropa naftowa i gaz ziemny. Węgiel kamienny i brunatny. Mineralne źródła surowcowe przemysłu nieorganicznego. Odnawialne źródła surowcowe - biomasa roślinna, odpady z hodowli zwierzęcej i przemysłu mięsnego, odpady tworzyw polimerowych, odpady komunalne. W5 - źródło nośników energii dla przemysłu chemicznego - konwencjonalne i odnawialne. W6 - Modele zrównoważonego rozwoju. Gospodarka o obiegu zamkniętym. Ograniczenia wynikające z II zasady termodynamiki. Reguły Zielonej Chemii. W7 - Ochrona środowiska naturalnego w produkcji chemicznej. Rodzaje zanieczyszczeń przemysłowych. Efekt klimatyczny i gazy cieplarniane. Podstawowe regulacje prawne związane z ochroną środowiska. Aspekty społecznych relacji przemysłu chemicznego z otoczeniem. Program Odpowiedzialność i Troska. W8 - Bezpieczeństwo procesowe. Wielkie katastrofy chemiczne. Rodzaje zagrożeń w przemyśle chemicznym. Analiza ryzyka. W9 - Od koncepcji procesowej do uruchomienia produkcji. Etapy powstawania procesu technologicznego. Zasady technologii chemicznej prof. S. Betsznajdera. Bilanse masowe i energetyczne - zakresy bilansowania. Analiza ekonomiczna procesu, ocena nisz rynkowych i grup nabywczych, PR i ocena oddziaływania społecznego. BAT. Ocena dojrzałości procesu technologicznego. W10 - Rola odpadów w koncepcji o realizacji procesu chemicznego. Recykling odpadów przemysłowych i poużytkowych. W11 - Ograniczenia potencjału rozwojowego chemicznych metod wytwarzania. Intensyfikacja procesów chemicznych. W12 - Kataliza. Rola katalizatora w ujęciu równania Arrheniusa. Podział metod katalizy. Układy metaliczne i tlenkowe. Katalizatory koordynacyjne. Kataliza homo-hetero. Perspektywa wykorzystania katalizatorów enzymatycznych.
Metody oceny:
zgodnie z regulaminem przedmiotu
Egzamin:
tak
Literatura:
1. Grzywa E., Molenda S., Technologia podstawowych syntez chemicznych, WNT, Warszawa 2008. 2. Bogaczek R., Kociołek-Balawejder E., Technologia chemiczna organiczna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1992. 3. Taniewski M., Przemysłowa synteza organiczna, Wydawnictwa Politechniki Śląskiej, Gliwice 1998. 4. Żródła internetowe dotyczące rozwiązań technologicznych w przemyśle chemicznym.
Witryna www przedmiotu:
-
Uwagi:
Program studiów opracowany na podstawie programu nauczania zmodyfikowanego w ramach Zadania 8 Programu NERW.

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W07
Posiada wiedzę dotyczącą uwarunkowań wyboru sposobów wytwarzania produktów chemicznych w zależności od źródła surowców, dostępnych koncepcji chemicznych, źródeł energii, bezpieczeństwa prowadzenia procesu i wymogów ochrony środowiska. Posiada wiedzę o możlwościach wykorzystania surowców poużytkowych. Zna metody wytwarzania podstawowych nieorganicznych i organicznych produktów przemysłu chemicznego.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W
Charakterystyka W09
Ma wiedzę dotyczącą chemicznych operacji jednostkowych, posiada znajomość ich identyfikacji, określenia ich termodynamiki, selektywności, stosowania katalizatorów i rozwiązań aparaturowych w technologii chemicznej.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_W09
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W
Charakterystyka W10
Ma wiedzę pozwalającą na wykorzystanie termodynamiki do rozwiązania problemów energetycznych procesów technologicznych. Posiada wiedzę na temat rodzajów energii i jej zużycia w operacjach jednostkowych stosowanych w procesach technologicznych.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W
Charakterystyka W11
Ma wiedzę dotyczącą katalizy jako filozofii i metody realizacji procesów chemicznych.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_W11
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG.o
Charakterystyka W16
Ma wiedzę na temat zagrożeń jakie niosą ze sobą realizacje różnego typu procesów technologicznych.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_W16
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WK

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U14_02
Potrafi dobrać metodę otrzymywania danego produktu przemysłu chemicznego z uwzględnieniem jego założonych właściwości, dostępności i jakości surowców oraz wymogów ochrony środowiska.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy (W1-W11)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_U23
Powiązane charakterystyki obszarowe: III.P6S_UW.o

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K01_01
Rozumie potrzebę uzupełniania wiedzy w zakresie technologii chemicznej: np. technologie bezpieczne dla środowiska i bezodpadowe, technologie zagospodarowujące surowce poużytkowe i odpadowe.
Weryfikacja: Pisemny egzamin opisowy (W1-W11)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C1A_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KK