Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Ochrona powierzchni ziemi
Koordynator przedmiotu:
dr hab. inż. Andrzej Kulig, prof. uczelni; dr hab. inż. Agnieszka Pusz, prof. uczelni
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Inżynieria Środowiska
Grupa przedmiotów:
Kierunkowe i Specjalizacyjne
Kod przedmiotu:
1110-ISTZ-ISP-4306
Semestr nominalny:
4 / rok ak. 2023/2024
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Wykład: 15 godzin Laboratorium: 30 godzin Zapoznanie się z literaturą: 5 godzin Przygotowanie sprawozdań z badań: 20 godzin Przygotowanie do laboratorium: 15 godzin Przygotowanie do egzaminu: 15 godzin Razem: 100 godzin
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
2
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
nie dotyczy
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład15h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium30h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Chemia, Ochrona środowiska
Limit liczby studentów:
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowej wiedzy na temat powstawania i charakterystyki gleb oraz przyczyn degradacji powierzchni ziemi. Ćwiczenia laboratoryjne uzupełniają praktyczne informacje na temat metod badania gleb i gruntów oraz uczą umiejętności wykonywania badań terenowych i laboratoryjnych.
Treści kształcenia:
Program wykładu: Powstawanie gleb i czynniki glebotwórcze. Morfologia gleb – podstawowe pojęcia, poziomy genetyczne i ich oznaczenie. Budowa profilu, miąższość, struktura i tekstura. Właściwości fizyczne gleb. Gleba jako układ trójfazowy. Faza stała gleby - skład granulometryczny, stany konsystencji, lepkość, zwięzłość, pęcznienie. Faza ciekła - postacie wody glebowej i ich znaczenie dla roślin, chemizm wody glebowej. Faza gazowa - skład powietrza glebowego. Właściwości fizykochemiczne i chemiczne gleb. Odczyn i kwasowość gleb. Właściwości sorpcyjne i buforowe. Skład chemiczny gleb. Substancje nawozowe gleb (NPK). Materia organiczna w glebach. Pojęcie materii i substancji organicznej. Skład i jej właściwości. Rozkład, mineralizacja i humifikacja związków organicznych. Formy i typy próchnicy. Właściwości biologiczne gleb. Zasobność, żyzność i urodzajność gleby. Klasa użytkowa, bonitacyjna i siedliskowa gleb w Polsce. Gleba jako element środowiska. Formy degradacji gleb i gruntów. Erozja gleb. Zanieczyszczenie i monitoring gleb. Ochrona i rekultywacja powierzchni ziemi – regulacje prawne. Program zajęć laboratoryjnych: Wprowadzenie. Zakres ćwiczeń. Pobór próbek glebowych w terenie. Przygotowanie próbek do badań laboratoryjnych. Oznaczenie wilgotności aktualnej. Oznaczanie barwy gleb wg atlasu Munsella. Oznaczenie wilgotności aktualnej. Zasady badania gleb i gruntów. Sposoby poboru próbek glebowych. Omówienie właściwości fizycznych i chemicznych gleb. Oznaczenie wody higroskopowej. Metody oznaczania składu granulometrycznego gleb. Oznaczenie składu granulometrycznego metodą organoleptyczną oraz sitową mokrą. Oznaczenie składu granulometrycznego gleb metodą Casagrande'a w modyfikacji Prószyńskiego. Oznaczenie odczynu, przewodnictwa elektrolitycznego, zawartości chlorków, siarczanów oraz węglanów i kwasowości hydrolitycznej. Obliczenie potrzeb wapnowania gleb. Właściwości sorpcyjne gleb. Oznaczenie sumy zasad wymiennych metodą Kappena oraz obliczenie pojemności sorpcyjnej i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego. Przygotowanie próbek do oznaczania przyswajalnego potasu w glebach. Substancje nawozowe gleb (NPK). Oznaczenie potasu w glebach. Przygotowanie próbek do oznaczenia fosforu i azotu w glebach. Oznaczenie przyswajalnych form azotu i fosforu w glebach. Zanieczyszczenia wód gruntowych. Ocena agresywności wody pod względem konstrukcji żelbetowych na podstawie badań wód gruntowych i norm budowlanych. Podsumowanie wyników badań. Przedstawienie zmian właściwości fizycznych i chemicznych w profilu glebowym.
Metody oceny:
Zasady ustalania oceny zintegrowanej Ocena zintegrowana = ocena z wykładu x 0,5 + ocena z ćwiczeń laboratoryjnych x 0,5 Warunki zaliczenia wykładu: egzamin w formie pisemnej. Warunki zaliczenia zajęć laboratoryjnych: przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników, ocena sprawozdań domowych, sprawdzenie wiadomości przed rozpoczęciem zajęć, kolokwium.
Egzamin:
tak
Literatura:
1. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. „Badania ekologiczno-gleboznawcze”. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 r. 2. Bednarek R., Prusinkiewicz Z. "Geografia gleb". Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 r. 3. Białousz S., Skłodowski P. „Ćwiczenia z gleboznawstwa i ochrony gruntów”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2007 r. 4. Gorlach E., Mazur T. „Chemia rolna”. PWN, Warszawa 2001 r. 5. Karczewska A. „Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych”. Wyd. II, Wydawnictwo UP we Wrocławiu. Wrocław 2012 r. 6. Kowalik S. „Zagadnienia z gleboznawstwa dla studentów inżynierii środowiska”. Wyd. drugie pop., AGH Kraków 2007 r. 7. Jones A., Duck R., Reed R., Weyers J. „Nauki o środowisku". Ćwiczenia praktyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 r. 8. Lityński T., Jurkowska H. „Żyzność gleb i odżywianie się roślin”. Państwowe Wyd. Naukowe, Warszawa 1982 r. 9. Mercik S. (red.) „Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne”. Wyd. SGGW, Warszawa 2002 r. 10. Skłodowski P. (red.) "Podstawy gleboznawstwa". Wydawnictwo OWPW, Warszawa 2014 r. 11. Siuta J. „Gleba – diagnozowanie stanu i zagrożenia”. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1995 r. 12. Zawadzki S. (red.) „Gleboznawstwo”. Podręcznik dla studentów. Wyd. IV popr. PWRiL, Warszawa 1999 r. 13. Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych.
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W01
Posiada uporządkowaną wiedzę z chemii środowiska, biologii środowiska w tym znajomość nowoczesnych technik stosowanych do pomiaru parametrów związanych z ochroną powierzchni ziemi.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W05
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o
Charakterystyka W02
Posiada wiedzę z ochrony powierzchni ziemi w zakresie inżynierii środowiska oraz zna podstawowe akty prawa polskiego i Unii Europejskiej oraz obowiązujące normy i przepisy z zakresu ochrony powierzchni ziemi.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o
Charakterystyka W03
Posiada wiedzę z ochrony środowiska gruntowo-wodnego w zakresie wybranych fizycznych, chemicznych i biologicznych technik i metod stosowanych w inżynierii środowiska.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_W06, IS_W20
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U01
Potrafi planować, prowadzić oraz wykonywać pomiary i badania pozwalające ocenić wskaźniki charakteryzujące stopień zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego, ocenić poprawność pomiaru i przedstawić analizę wyników.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U12, IS_U10
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
Charakterystyka U02
Potrafi obliczyć wielkość emisji substancji szkodliwych do środowiska gruntowo-wodnego oraz opisać i ocenić przebieg procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych w ochronie powierzchni ziemi.
Weryfikacja: Egzamin w formie pisemnej. Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U12, IS_U16
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK
Charakterystyka U03
Posiada umiejętność samodzielnego planowania i wykonywania badań eksperymentalnych, realizacji prostych zadań badawczych związanych z ochroną powierzchni ziemi.
Weryfikacja: Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_U, I.P6S_UO, III.P6S_UW.o

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K01
Ma świadomość działalności inżynierskiej i jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się.
Weryfikacja: Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K01, IS_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_K, I.P6S_KK, I.P6S_KR
Charakterystyka K02
Ma świadomość konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej oraz odpowiedzialności za realizowane zadania związane z pracą zespołową.
Weryfikacja: Przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: IS_K03, IS_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_K, I.P6S_KR, I.P6S_KK