- Nazwa przedmiotu:
- Instalacje i urządzenia gazowe
- Koordynator przedmiotu:
- dr inż. Anna Kowalczyk
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Inżynieria Środowiska
- Grupa przedmiotów:
- Kierunkowe i Specjalizacyjne
- Kod przedmiotu:
- 1110-ISCOG-ISP-5308
- Semestr nominalny:
- 5 / rok ak. 2021/2022
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Wykład - 30 godzin. Zajęcia projektowe - 15 godzin. Zapoznanie z literaturą - 5 godzin. Przygotowanie projektu - 20 godzin. Przygotowanie do kolokwium – 10 godzin. Przygotowanie do zaliczenia wykładów - 10 godzin. Razem - 90 godzin.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,5
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- nie dotyczy
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Mechanika płynów, termodynamika techniczna, rysunek techniczny i budowlany.
- Limit liczby studentów:
- Brak
- Cel przedmiotu:
- Umiejętność wykonywania projektów instalacji gazowych w budynkach. Zapoznanie się z normami i przepisami dotyczącymi projektowania oraz bezpiecznej eksploatacji instalacji gazowych.
- Treści kształcenia:
- Bloki tematyczne (treści) - wykład
Podstawowe jednostki miar, definicje i prawa gazowe stosowane w gazownictwie. Gazy i paliwa gazowe. Właściwości fizyczne i chemiczne. Spalanie i wybuchowość gazów palnych. Właściwości toksyczne gazów palnych. Klasyfikacja paliw gazowych.
Omówienie wzorów na obliczenie Liczby Wobbego oraz dolnej i górnej granicy wybuchowości. Omówienie prawa Guy-Lussaca. Wykorzystanie równań stechiometrycznych w obliczeniach zapotrzebowania na tlen i powietrze. Omówienie wzorów na obliczenie objętości spalin.
Gazociągi. Klasyfikacja gazociągów ze względu na ciśnienia i pełnione funkcje. Przewody stosowane w sieciach gazowych i instalacjach. Przewody stalowe, miedziane i z polietylenu.
Uzbrojenie instalacji gazowych. Gazomierze: klasyfikacja, zasada działania, dobór. Reduktory ciśnienia: budowa, zasada działania, dobór. Czujniki gazu i czadu. Urządzenia sygnalizacyjno-odcinające dopływ gazu. Pozostałe elementy instalacji.
Urządzenia stosowane w instalacjach gazowych. Klasyfikacja ze względu na sposób poboru powietrza i odprowadzania spalin. Podział urządzeń ze względu na przeznaczenie. Omówienie poszczególnych typów urządzeń: kuchenek, podgrzewaczy ciepłej wody użytkowej przepływowych i zasobnikowych, kotłów gazowych. Klasyfikacja kotłów gazowych. Urządzenia gazowe – do ogrzewania pomieszczeń: promienniki podczerwieni, nagrzewnice gazowe.
Zasady montażu instalacji gazowych - omówienie Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w zakresie instalacji gazowych. Wymagania ogólne. Przyłącza gazowe. Usytuowanie kurka głównego. Reduktory – wymagania. Przewody instalacji gazowej – wybór materiału, prowadzenie przewodów. Montaż gazomierzy. Montaż urządzeń gazowych. Wentylacja pomieszczeń z urządzeniami gazowymi.
Kotłownie na paliwa gazowe – wymagania wg Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz wg normy PN-B-02431-1:1999 Kotłownie budowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1.
Przewody kominowe – wymagania wg Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz wg normy PN-B-10425:1989 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły – Wymagania techniczne i badania przy odbiorze.
Kotłownie i instalacje na gaz płynny - wymagania wg Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Systemy bezpieczeństwa.
Odbiór techniczny instalacji gazowej. Uruchomienie instalacji gazowej. Wykonywanie przeglądów instalacji gazowej. Aktualne przepisy i zarządzenia umożliwiające prawidłową eksploatację instalacji gazowych.
Koszty eksploatacyjne. Taryfy – podstawowe definicje. Zasady kwalifikacji Odbiorców do grup taryfowych. Opłata za paliwo gazowe. Opłata za dystrybucję paliwa gazowego.
Bloki tematyczne (treści) - projekt
Przykłady obliczenia wartości gęstości, ciepła spalania i wartości opałowej dla gazów palnych.
Obliczenie Liczby Wobbego oraz dolnej i górnej granicy wybuchowości. Wykorzystanie równań stechiometrycznych w obliczeniach zapotrzebowania na tlen i powietrze. Obliczanie objętości spalin.
Wydanie tematów projektów.
Omówienie zasad projektowania instalacji gazowej. Dobór reduktorów i gazomierzy. Wymiarowanie instalacji przy zastosowaniu rur stalowych. Przykład obliczeniowy dla budynku wielorodzinnego i jednorodzinnego.
Sprawdzian rachunkowy.
Zajęcie konsultacyjne. Obrona projektu instalacji gazowej.
- Metody oceny:
- Zaliczenie z części wykładowej (pisemne lub ustne), zaliczenie projektu instalacji gazowej w przykładowym domu wielorodzinnym, zaliczenie kolokwium. Zasady ustalania oceny zintegrowanej 0,6 W + 0,4 P.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. Praca zbiorowa, „Vademecum gazownika”, Stowarzyszenie Naukowo – techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, Kraków 2012 - 2014
- Tom I „Podstawy gazownictwa ziemnego”,
- Tom II „Infrastruktura przesyłowa i dystrybucja gazu ziemnego”
- Tom III „Użytkowanie gazu ziemnego i instalacje gazowe”
2. K. Bąkowski, "Sieci i instalacje gazowe", Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018
3. J. Guzik, "Instalacje i sieci gazowe", Wydawnictwo Kabe, 2019
4. K. Bąkowski, "Gazyfikacja", Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,1996
5. K. Bąkowski, J. Bartuś, R. Zajda, "Projektowanie instalacji gazowych", Arkady, 1975
6. Norma PN-B/02431 Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 - Wymagania
7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022 r., poz. 1225, z późniejszymi zmianami)
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U z 1999 r. nr 74, poz. 836).
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W01
- Posiada wiedzę na temat spalania paliw gazowych, efektów energetycznych.
Weryfikacja: Kolokwium, zaliczenie pisemne wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W09
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W02
- Posiada wiedzę z mechaniki i dynamiki płynów w zakresie przepływów w instalacjach gazowych - wykorzystana wiedza w projekcie instalacji gazowej.
Weryfikacja: Zaliczenie pisemne (ew. ustne) wykładów
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W03
- Posiada wiedzę z zakresu projektowania i budowy instalacji gazowych.
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu instalacji gazowej.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W02, IS_W08, IS_W12, IS_W19
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o, III.P7S_WG
- Charakterystyka W04
- Posiada podstawową wiedzę o aktualnych kierunkach zmian w projektowaniu instalacji gazowych wynikających ze zmian w obowiązujących przepisach.
Weryfikacja: Zaliczenie pisemne (ew. ustne) wykładu, kolokwium.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W15
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG.o, P6U_W
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U01
- Potrafi opisać przebieg procesów spalania gazów z wykorzystaniem praw termodynamiki w zastosowaniu do procesów występujących w ciepłownictwie lub w ogrzewnictwie.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U02
- Potrafi obliczyć emisję zanieczyszczeń - ilość spalin powstałą w trakcie spalania paliw gazowych.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U03, IS_U09
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U03
- Potrafi opracować i zaprezentować w odpowiedniej formie projekt instalacji gazowej.
Weryfikacja: Samodzielne wykonanie projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U13
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U04
- Potrafi zastosować procesy fizyczne w projektowaniu instalacji gazowych - przy obliczeniu odzysku ciśnienia, strat ciśnienia na oporach liniowych i miejscowych itp..
Weryfikacja: : Samodzielne wykonanie projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U17
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U05
- Potrafi projektować elementy instalacji gazowej.
Weryfikacja: Samodzielne wykonanie projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U18
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U06
- Potrafi wybrać i zastosować odpowiednie materiały na wykonanie instalacji gazowej oraz dobrać typowe urządzenia stosowane w instalacjach gazowych.
Weryfikacja: Samodzielne wykonanie projektu, zaliczenie wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o
- Charakterystyka U07
- Posługuje się poprawnie terminologią i nomenklaturą stosowaną w opisie zjawisk zachodzących w procesach typowych dla gazownictwa.
Weryfikacja: Zaliczenie wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U21
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UK
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K01
- Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych.
Weryfikacja: Dyskusja w trakcie konsultacji
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_K, I.P6S_KK
- Charakterystyka K02
- Ma świadomość wagi pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej - ekonomiczne rozliczenia kosztów eksploatacyjnych w ogrzewnictwie i ciepłownictwie (przy źródłach zasilanych gazem), ekologiczne aspekty wykorzystania gazu w celach grzewczych i komunalnych.
Weryfikacja: Zaliczenie wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_K, I.P6S_KR
- Charakterystyka K03
- Ma świadomość konieczności działania w sposób profesjonalny z uwagi na wybuchowy charakter nośnika energii (gazu).
Weryfikacja: Zaliczenie wykładów.
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_K, I.P6S_KR