Politechnika
Warszawska

Katalog
ECTS

Nazwa przedmiotu:

Prawo Konstytucyjne

Koordynator przedmiotu:

dr Radosław Puchta

Status przedmiotu:

Obowiązkowy

Poziom kształcenia:

Studia I stopnia

Program:

Administracja

Grupa przedmiotów:

Obowiązkowe

Kod przedmiotu:

A11_PK

Semestr nominalny:

1 / rok ak. 2023/2024

Liczba punktów ECTS:

5

Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:

125 godzin, w tym: praca na wykładach 20 godzin, ćwiczenia 15 godz. praca własna studenta - 90 godz.(przeczytanie i opanowanie literatury, aktów normatywnych i orzecznictwa; rozwiązywanie kazusów i innych prac pisemnych)

Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:

1,4 pkt. ECTS

Język prowadzenia zajęć:

polski

Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:

0

Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:

• Wykład15h
• Ćwiczenia15h
• Laboratorium0h
• Projekt0h
• Lekcje komputerowe0h

Wymagania wstępne:

Przedmiot jest przedmiotem obowiązkowym dla wszystkich studentów I roku studiów licencjackich.

Limit liczby studentów:

cały rok

Cel przedmiotu:

Celem zajęć jest omówienie podstawowych zasad ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, systemu źródeł prawa, wolności i praw jednostki, a także organizacji i zasad działania konstytucyjnych organów państwa, w tym Sejmu, Senatu, Prezydenta, Rady Ministrów, sądów i trybunałów oraz organów kontroli państwowej i ochrony prawa.

Treści kształcenia:

WYKŁAD (20h): 1. PRZEDMIOT PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 1.1. Prawo konstytucyjne jako gałąź nauk prawnych. 1.2. Historia polskiego konstytucjonalizmu. 1.3. Źródła prawa konstytucyjnego w Polsce obecnie. 2. KONSTYTUCJA JAKO USTAWA ZASADNICZA. 2.1. Przedmiot regulacji konstytucyjnej i systematyka Konstytucji. 2.2. Konstytucja jako akt normatywny. Charakter norm konstytucyjnych. 2.3. Zasada najwyższej mocy Konstytucji. 2.4. Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji. 2.5. Zasady i tryb zmiany Konstytucji. 3. KONSTYTUCYJNY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA. 3.1. Założenia konstytucyjnego systemu źródeł prawa. 3.2. Katalog źródeł prawa. 3.3. Ustawa. 3.4. Akty wykonawcze (rozporządzenia) i akty prawa miejscowego. 3.5. Akty prawa wewnętrznie obowiązującego. 3.6. Akty prawa międzynarodowego i unijnego w polskim porządku prawnym. 4. PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. 4.1. Pojęcie "zasad ustroju". 4.2. Zasada suwerenności narodowej i środki jej urzeczywistnienia. 4.3. Zasada demokratycznego państwa prawnego i zasady pokrewne. 4.4. Zasada podziału władz i jej konsekwencje ustrojowe. 4.5. Zasada legalizmu działań władzy publicznej a zasada wolności jednostki. 5. KONSTYTUCYJNY STATUS JEDNOSTKI. 5.1. Pojęcie "praw i wolności człowieka". 5.2. Zasady przewodnie konstytucyjnego statusu jednostek. Zasada godności, zasada wolności i zasada równości. 5.3. Konstytucyjny katalog praw i wolności. Ich podmioty i adresaci. Obowiązki konstytucyjne. 5.4. Warunki dopuszczalności ograniczenia korzystania z konstytucyjnych praw i wolności (zasada proporcjonalności ograniczeń). 5.5. Konstytucyjne środki ochrony praw i wolności. 6. INSTYTUCJE DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ I PRZEDSTAWICIELSKIEJ. 6.1. Prawa wyborcze i referendalne. 6.2. Podstawowe zasady prawa wyborczego. 6.3. Organizacja i przebieg wyborów parlamentarnych i prezydenckich - podstawowe rozwiązania prawne. 6.4. Instytucja referendum - charakter i typologia. Referendum ogólnokrajowe i referendum lokalne w Polsce - podstawowe założenia. 7. PARLAMENT. 7.1. Polski model parlamentu. Zasada dwuizbowości. Zgromadzenie Narodowe. Zasada kadencyjności. 7.2. Skład izb parlamentu. Status posłów i senatorów. 7.3. Organizacja wewnętrzna izb i ich organy. Zasady organizacji prac parlamentarnych. 7.4. Kompetencje ustawodawcze parlamentu. Tryby ustawodawcze. 7.5. Kompetencje kontrolne parlamentu. 7.6. Kompetencje kreacyjne parlamentu. 8. PREZYDENT. 8.1. Pozycja ustrojowa i zadania prezydenta jako głowy państwa. 8.2. Konstytucyjne kompetencje prezydenta i sposób ich wykonywania. Problem "prerogatyw". Kontrasygnata. 8.3. Status prawny piastuna urzędu prezydenckiego. 8.4. Odpowiedzialność konstytucyjna prezydenta. 9. RADA MINISTRÓW i ADMINISTRACJA PUBLICZNA. 9.1. Pozycja ustrojowa oraz konstytucyjne zadania i kompetencje Rady Ministrów. 9.2. Tryb powoływania Rady Ministrów. 9.3. Organizacja wewnętrzna i tryb pracy Rady Ministrów. 9.4. Pozycja ustrojowa oraz konstytucyjne zadania i kompetencje Prezesa Rady Ministrów. 9.5. Pozycja ustrojowa oraz zadania i kompetencje członków Rady Ministrów (ministrów). 9.6. Tryby egzekwowania odpowiedzialności Rady Ministrów i jej członków. 9.7. Podstawowe założenia dotyczące organizacji administracji publicznej. 10. SĄDY, TRYBUNAŁY oraz ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ i OCHRONY PRAWNEJ. 10.1. Konstytucyjna struktura władzy sądowniczej. 10.2. Organizacja struktury sądów oraz zadania poszczególnych kategorii sądów. 10.3. Prawo do sądu. Dostęp do sądów. 10.4. Status sędziów. 10.5. Krajowa Rada Sądownictwa. 10.6. Pozycja ustrojowa, skład oraz kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. 10.7. Pozycja ustrojowa, skład oraz kompetencje Trybunału Stanu. 10.8. Rzecznik Praw Obywatelskich i inne organy rzecznikowskie w Polsce. 10.9. Pozycja ustrojowa, skład i zadania Najwyższej Izby Kontroli. 10.10. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji oraz Narodowy Bank Polski. ĆWICZENIA (15h): 1. KONSTYTUCJA JAKO USTAWA ZASADNICZA. 1.1. Przedmiot regulacji konstytucyjnej i systematyka Konstytucji. 1.2. Konstytucja jako akt normatywny. Charakter norm konstytucyjnych. 1.3. Zasada najwyższej mocy Konstytucji. 1.4. Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji. 1.5. Zasady i tryb zmiany Konstytucji. 2. KONSTYTUCYJNY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA. 2.1. Założenia konstytucyjnego systemu źródeł prawa. 2.2. Katalog źródeł prawa. 2.3. Ustawa. 2.4. Akty wykonawcze (rozporządzenia) i akty prawa miejscowego. 2.5. Akty prawa wewnętrznie obowiązującego. 3.6. Akty prawa międzynarodowego i unijnego w polskim porządku prawnym. 3. KONSTYTUCYJNY STATUS JEDNOSTKI. 3.1. Pojęcie "praw i wolności człowieka". 3.2. Zasady przewodnie konstytucyjnego statusu jednostek. Zasada godności, zasada wolności i zasada równości. 3.3. Konstytucyjny katalog praw i wolności. Ich podmioty i adresaci. Obowiązki konstytucyjne. 3.4. Warunki dopuszczalności ograniczenia korzystania z konstytucyjnych praw i wolności (zasada proporcjonalności ograniczeń). 3.5. Konstytucyjne środki ochrony praw i wolności. 4. PARLAMENT. 4.1. Polski model parlamentu. Zasada dwuizbowości. Zgromadzenie Narodowe. Zasada kadencyjności. 4.2. Skład izb parlamentu. Status posłów i senatorów. 4.3. Organizacja wewnętrzna izb i ich organy. Zasady organizacji prac parlamentarnych. 4.4. Kompetencje ustawodawcze parlamentu. Tryby ustawodawcze. 4.5. Kompetencje kontrolne parlamentu. 4.6. Kompetencje kreacyjne parlamentu. 5. PREZYDENT. 5.1. Pozycja ustrojowa i zadania prezydenta jako głowy państwa. 5.2. Konstytucyjne kompetencje prezydenta i sposób ich wykonywania. Problem "prerogatyw". Kontrasygnata. 5.3. Status prawny piastuna urzędu prezydenckiego. 5.4. Odpowiedzialność konstytucyjna prezydenta. 6. RADA MINISTRÓW i ADMINISTRACJA PUBLICZNA. 6.1. Pozycja ustrojowa oraz konstytucyjne zadania i kompetencje Rady Ministrów. 6.2. Tryb powoływania Rady Ministrów. 6.3. Organizacja wewnętrzna i tryb pracy Rady Ministrów. 6.4. Pozycja ustrojowa oraz konstytucyjne zadania i kompetencje Prezesa Rady Ministrów. 6.5. Pozycja ustrojowa oraz zadania i kompetencje członków Rady Ministrów (ministrów). 6.6. Tryby egzekwowania odpowiedzialności Rady Ministrów i jej członków. 6.7. Podstawowe założenia dotyczące organizacji administracji publicznej. 7. WŁADZA SĄDOWNICZA. 7.1. Konstytucyjna struktura władzy sądowniczej. 7.2. Organizacja struktury sądów oraz zadania poszczególnych kategorii sądów. 7.3. Prawo do sądu. Dostęp do sądów. 7.4. Status sędziów. 7.5. Krajowa Rada Sądownictwa. 7.6. Pozycja ustrojowa, skład oraz kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. 7.7. Pozycja ustrojowa, skład oraz kompetencje Trybunału Stanu.

Metody oceny:

Zaliczenie przedmiotu wymaga zarówno zaliczenia ćwiczeń, jak i zaliczenia wykładu. Obecność studenta na wykładzie nie jest obowiązkowa. Obecność studenta na ćwiczeniach jest obowiązkowa i na każdych zajęciach będzie weryfikowana przez prowadzącego ćwiczenia podczas sprawdzania listy obecności. Student nie może przekroczyć limitu dwóch (2) nieobecności. W wypadku wystąpienia szczególnej sytuacji losowej, zasady usprawiedliwienia nieobecności ponad wyznaczony limit i sposób zaliczenia materiału z przedmiotu ustali indywidualnie kierownik przedmiotu. Podstawą oceny z ćwiczeń będzie wynik sprawdzianu pisemnego (kolokwium) przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń albo pisemnej pracy zaliczeniowej. Osoba prowadząca ćwiczenia może podwyższyć wyniki kolokwium lub pracy pisemnej, uwzględniając wyróżniające się przygotowanie merytoryczne i aktywność studenta podczas ćwiczeń. Zaliczenia ćwiczeń nie może uzyskać osoba, która przekroczyła limit nieobecności na ćwiczeniach lub nie uzyskała z kolokwium albo pisemnej pracy zaliczeniowej pozytywnego wyniku. Sprawdzian pisemny (kolokwium) weryfikujący wiedzę z wykładu będzie polegał na rozwiązaniu 10 pytań testowych jednokrotnego wyboru i odpowiedzi na wybrane jedno z dwóch pytań otwartych. Student uzyska ze sprawdzianu pisemnego wynik pozytywny, jeżeli suma uzyskanych przez niego punktów będzie wynosić co najmniej 50%+1 wszystkich punktów możliwych do uzyskania. Sprawdzian pisemny (kolokwium) weryfikujący wiedzę z wykładu odbędzie się na przedostatnim wykładzie z przedmiotu przypadającym zgodnie z planem zajęć na WAiNS PW (zob. https://www.ans.pw.edu.pl/index.php/Studenci/Plany-zajec). Jeżeli student w „pierwszym terminie” nie uzyska z tego sprawdzianu wyniku pozytywnego albo będzie nieobecny, będzie miał możliwość przystąpić – tylko raz – do sprawdzianu w dodatkowym terminie na ostatnim wykładzie przypadającym zgodnie z planem zajęć na WAiNS PW (zob. https://www.ans.pw.edu.pl/index.php/Studenci/Plany-zajec), lub w innym terminie ustalonym z kierownikiem przedmiotu. Zasady dopuszczenia do sprawdzianu w dodatkowym terminie, jego forma oraz zasady zaliczenia są identyczne jak w wypadku sprawdzianu w „pierwszym terminie”. Ocena końcowa z przedmiotu będzie uwzględniała zarówno wynik ze sprawdzianu weryfikującego wiedzę z wykładu (3/4 oceny końcowej), jak i ocenę z ćwiczeń (1/4 oceny końcowej). Po zakończeniu ćwiczeń osoba prowadząca ćwiczenia niezwłocznie przekaże kierownikowi przedmiotu listy obecności na zajęciach oraz oceny z ćwiczeń. Po zakończeniu semestru kierownik przedmiotu dokona ustalenia ocen końcowych z przedmiotu i wprowadzi je do systemu USOS.

Egzamin:

nie

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA: - L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wyd. Wolters Kluwer, wydanie 6, Warszawa 2019. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: - B. Banaszak, Prawo konstytucyjne, Wyd. C.H. Beck, wyd. 8, Warszawa 2017; - M. Granat, Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, Wyd. Wolters Kluwer, wydanie 9, Warszawa 2019; - P. Sarnecki, Prawo konstytucyjne RP, Wyd. C.H. Beck, wyd. 9, Warszawa 2013. PODSTAWOWY AKT PRAWNY: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Witryna www przedmiotu:

Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W_01

Po ukończeniu zajęć student ma poszerzoną wiedzę z zakresu prawa konstytucyjnego, w tym o zasadach organizacji i działania konstytucyjnych organów państwa, ustroju organów władzy publicznej i relacjach występujących między nimi, źródłach prawa, prawie wyborczym, zadaniach i uprawnieniach sądów i trybunałów, stanach nadzwyczajnych.
Weryfikacja: Ocena indywidualnej pracy studenta podczas zajęć, w tym jego aktywności i umiejętności samodzielnego formułowania stanowisk. Rozwiązywanie kazusów. Sprawdzian pisemny z całego materiału, który był omawiany podczas zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W01, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.H.P6S_WG.3

Charakterystyka W_02

Student ma poszerzoną wiedzę o wolnościach i prawach jednostki oraz o środkach prawnych ich ochrony.
Weryfikacja: Ocena indywidualnej pracy studenta podczas zajęć, w tym jego aktywności i umiejętności samodzielnego formułowania stanowisk. Rozwiązywanie kazusów. Sprawdzian pisemny z całego materiału, który był omawiany podczas zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W01, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.H.P6S_WG.3

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U_01

Student potrafi prawidłowo identyfikować problematykę ustroju państwa, zadań i kompetencji organów władzy publicznej.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1

Charakterystyka U_02

Student rozpoznaje cechy aktów normatywnych (z konstytucyjnego katalogu źródeł prawa) i potrafi określić, jakie sprawy mogą być regulowane za ich pomocą.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1

Charakterystyka U_03

Student ma wiedzę o konstytucyjnych wolnościach, prawach i obowiązkach jednostki oraz o instytucjach, które gwarantują ochronę praw podstawowych, w tym w szczególności o sądownictwie konstytucyjnym.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1

Charakterystyka U_04

Student potrafi posługiwać się tekstem Konstytucji oraz podstawowymi ustawami z zakresu prawa konstytucyjnego.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, I.P6S_UW

Charakterystyka U_05

Student umie sięgać do odpowiednich źródeł nowej wiedzy (informacji) z zakresu prawa konstytucyjnego, w tym do systemów teleinformatycznych.
Weryfikacja: Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U01, K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UW, II.S.P6S_UW.1, II.S.P6S_UW.2.o, II.S.P6S_UW.3.o, II.H.P6S_UW.1, II.T.P6S_UW.2

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K_01

Student rozumie wagę i znaczenie wiedzy z zakresu prawa konstytucyjnego we współczesnym świecie.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K05, K_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO

Charakterystyka K_02

Student zdaje sobie sprawę z możliwości bezpośredniego stosowania Konstytucji, zwłaszcza w celu ochrony wolności i praw jednostki.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO

Charakterystyka K_03

Student rozumie potrzebę doskonalenia instytucji konstytucyjnych oraz skutki ustrojowe nieprzestrzegania Konstytucji.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO

Charakterystyka K_04

Student dostrzega związki między jakością życia zbiorowego, efektywną pracą sądów oraz ochroną praw podstawowych jednostki a należycie funkcjonującym systemem konstytucyjnym państwa.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO

Charakterystyka K_05

Student potrafi ocenić i wyjaśnić, jakie konsekwencje społeczne i gospodarcze może mieć naruszanie konstytucyjnych standardów państwa i prawa.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_KO